سه‌شنبه ۱۷ خرداد ۱۴۰۱ - ۱۳:۰۲
کد خبر: 266088

ورم معده یا گاستریت Gastritis یک مشکل گوارشی آزاردهنده است که عدم درمان آن نیز پیامدهایی به دنبال دارد که در ادامه به بررسی دقیق تر این بیماری می پردازیم.

ورم معده چطور درمان می شود؟

 به گزارش سلامت نیوز به نقل از هلث لاین، ورم معده یا گاستریت Gastritis ، یک التهاب یا تورم ناگهانی در پوشش داخلی معده است و  می تواند با درد شدید و آزاردهنده همراه باشد.

گاستریت حاد به طور ناگهانی ایجاد می‌شود و می‌تواند در اثر آسیب، باکتری، ویروس، استرس، یا خوردن مواد محرک مانند الکل، استروئیدها یا غذاهای تند ایجاد شود. اغلب فقط موقتی است. از طرف دیگر، گاستریت مزمن دیرتر خود را نشان داده و فرد مدت طولانی تری با آن دست و پنجه نرم می کند. در برخی موارد ورم معده منجر به بروز زخم معده و یا حتی سرطان معده می شود. به هرحال برای اکثر بیماران این بیماری زیاد جدی نبوده و به سرعت درمان می شود.

گاستریت و تفاوت آن با گاستروانتریت

گاستریت یک بیماری جدا از گاستروانتریت(Gastroenteritis) است  گاستریت فقط مستقیماً معده را تحت تأثیر قرارمی دهد و ممکن است شامل حالت تهوع یا استفراغ باشد، در حالی که گاستروانتریت بر معده و روده تأثیر می گذارد. علائم گاستروانتریت ممکن است شامل اسهال علاوه بر حالت تهوع یا استفراغ باشد.

علت  ایجاد گاستریت حاد 

گاستریت حاد زمانی رخ می دهد که پوشش داخلی معده شما آسیب دیده یا ضعیف شده باشد. این اتفاق به اسیدهای گوارشی اجازه می دهد تا معده را تحریک کنند؛

دلایل زیادی وجود دارد که می تواند به پوشش معده شما آسیب برساند. نظیر :

  • مصرف داروهایی مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) و کورتیکواستروئیدها
  • عفونت های باکتریایی مانند هلیکوباکترپیلوری (Helicobacter pylori)
  • مصرف بیش از حد الکل
  • مصرف زیاد ضد درد ها و مسکن ها ضد دردهای رایج (مانند آسپرین، ایبوپروفن(ادویل، موترین IB و غیره) و ناپروکسن ) ممکن است باعث ورم معده (گاستریت) حاد یا مزمن شوند.
  • گاستریت معده بر اثر افزایش سن؛ ابتلا به ورم معده در افراد مسن بیشتر است، چرا که دیواره ی داخلی معده با افزایش سن نازک تر می شود، به علاوه ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری و اختلالات ایمنی در افراد مسن بیشتر می باشد.

* NSAID ها و کورتیکواستروئیدها (داروهای هورمونی استروئیدی) شایع ترین علل گاستریت حاد هستند.

* هلیکوباکتر پیلوری نوعی باکتری است که می تواند معده را آلوده کند. اغلب علت زخم معده است. در حالی که نحوه انتشار هلیکوباکتر پیلوری مشخص نیست، اما می تواند منجر به التهاب معده، از دست دادن اشتها، حالت تهوع، نفخ و درد شکم شود.

علل دیگری که کمتر رایج هستند عبارتند از:

  • عفونت های ویروسی
  • استرس شدید
  • اختلالات خودایمنی، که ممکن است باعث حمله سیستم ایمنی به پوشش معده شود
  • بیماری ها و اختلالات گوارشی مانند بیماری کرون (Crohn's disease) و عفونت های انگلی
  • رفلاکس صفرا
  • عمل جراحی
  • نارسایی کلیه
  • گاستریت براساس ابتلای فرد به HIV/AIDS

*گاستریت خودایمنی در افراد مبتلا به دیگر اختلالات خود ایمنی، مانند هاشیموتو*Hashimoto و دیابت نوع 1، شایع تر است. گاستریت خود ایمنی با کمبود ویتامین B 12 نیز در ارتباط است.

*  هاشیموتو Hashimoto : در بیماری هاشیموتو سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله می‌کند. گاهی این التهاب منجر به کاهش فعالیت غده تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) می‌گردد.

علائم گاستریت یا ورم معده

برخی از افراد مبتلا به گاستریت حاد هیچ علامتی ندارند. افراد دیگر ممکن است علائمی از خفیف تا شدید از خود نشان بدهند

علائم رایج عبارتند از:

  • از دست دادن اشتها
  • سوءهاضمه
  • حالت تهوع
  • استفراغ
  • درد در قسمت بالای شکم
  • احساس پری در بالای شکم بعد از هر وعده غذایی
  • چهره رنگ پریده

یک فرد برای هر یک از علائم زیر نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد:

  • ضربان سری قلب
  • تعرق مفرط
  • تنگی نفس
  • درد شکم همراه با تب
  • استفراغ حاوی خون
  • مقدار زیادی استفراغ زرد یا سبز
  • مدفوع سیاه یا خونی
  • غش

گاستریت چگونه درمان میشود؟

برخی از موارد گاستریت  بدون درمان از بین می روند و خوردن یک رژیم غذایی سالم و سبک می تواند به بهبودی سریع کمک کند. غذاهایی که دارای اسیدهای طبیعی کم و  کم چربی هستند ممکن است بهترین گزینه برای شما باشند.

در صورت ممکن، می‌توان گوشت‌های بدون چربی مانند سینه مرغ یا بوقلمون را به رژیم غذایی اضافه کرد، اگرچه آب مرغ یا سایر سوپ‌ها  نیز ممکن است بهترین گزینه برای  کمک به فردی با علائم استفراغ باشند.

رژیم غذایی برای بهبود گاستریت

برخی از غذاها ممکن است به مدیریت گاستریت و کاهش علائم آن  کمک کنند. رژیم غذایی به طور کلی باعث گاستریت مزمن نمی شود، اما خوردن برخی غذاها می تواند علائم را بدتر کند مانند :‌

  • غذاهای سرخ شدنی
  • غذاهای تند و پر ادویه
  • نوشیدنی ها و غذاهای بسیار اسیدی مانند گوجه فرنگی و برخی میوه ها
  • الکل
  • نوشیدنی های گازدار
  • قهوه
  • غذاهای چرب
  • آب میوه ها
  • غذاهای ترش
  • غذاهای ادویه دار
  • چای

غذاها و نوشیدنی های زیر به کاهش علائم گاستریت کمک می کند

  • غذاهای پرفیبرمانند غلات کامل، میوه ها، سبزیجات و لوبیا
  • غذاهای کم چرب مانند ماهی، گوشت بدون چربی و سبزیجات
  • غذاهایی با اسیدیته کم از جمله سبزیجات و لوبیا
  • نوشیدنی های بدون گاز
  • نوشیدنی های بدون کافئین

پیشگیری و مراقبت در منزل

تغییرات سبک زندگی ممکن است به کاهش علائم گاستریت حاد شما کمک کند. تغییراتی که می تواند به بهبود شرایط شما کمک کند

  • اجتناب یا محدود کردن مصرف الکل
  • پرهیز ازغذاهای تند، سرخ شده و اسیدی
  • خوردن وعده های غذایی مکرر و با حجم کم
  • کاهش استرس
  • اجتناب از داروهایی که می توانند پوشش معده را تحریک کنند، مانند NSAID ها یا آسپرین
  • شستن دست ها با آب و صابون؛ این کار می تواند خطر ابتلا به هلیکوباکتر پیلوری را کاهش دهد 
  • پختن غذاها و اجتناب از مصرف موادغذایی خام


چه زمانی برای گاستریت معده به پزشک مراجعه کنیم؟


تقریبا همه دچار مشکلات گوارشی یا حساسیت های معده شده اند. بیشتر حساسیت های معده کوتاه مدت بوده و نیازی به درمان ندارند. اگر یک هفته یا بیشتر است که نشانه های ورم معده را در خود مشاهده می کنید، حتما به پزشک مراجعه کنید. اگر پس از مصرف داروهای تجویز شده یا داروهای موجود در بازار، به ویژه آسپرین یا دیگر ضد دردها، هنوز احساس ناراحتی در معده ی خود می کنید، پزشک خود را مطلع سازید.

اگر خون بالا می آورید یا در مدفوع خود خون مشاهده کردید و یا مدفوع شما قیری شکل و سیاه است، فورا به پزشک مراجعه کنید تا علت آن مشخص شود.

داروهایی که برای درمان گاستریت معده استفاده می شوند، عبارتند از :


آنتی بیوتیک برای از بین بردن باکتری هلیکوپیلوری


اگر وجود باکتری هلیکوپیلوری در سیستم گوارشی بیمار کشف شود، پزشک ترکیبی از آنتی بیوتیک ها را برای از بین بردن این باکتری، تجویز خواهد کرد. از جمله این آنتی بیوتیک ها عبارتند از کلاریترومایسین (Biaxin) و آموکسی سیلین یا مترونیدازول (Flagyl). آنتی بیوتیک های تجویز شده را به طور کامل، بین 10 تا 14 روز، مصرف کنید.



داروهایی که تولید اسید معده را مسدود می کنند

مسدود کننده های پمپ پروتون با مسدود کردن سلول های تولید کننده ی اسید، اسید معده را کاهش می دهند. این داروها عبارتند از امپرازول (Prilosec)، لانزوپرازول (Prevacid) رابپرازول (Aciphex)، اسموپرازول (Nexium)، دکسلانزوپرازول (Dexilant) و پنتوپرازول (Protonix). مصرف طولانی مدت مسدود کننده های پمپ پروتون، به ویژه به میزان بالا، خطر شکستگی لگن، مچ و ستون فقرات را افزایش می دهد. در مورد مکمل کلسیم برای کاهش خطر اینگونه شکستگی ها، با پزشک خود مشورت کنید.
 


داروهایی که اسید معده را کاهش می دهند

مسدود کننده های اسید – که مسدود کننده های هیستامین هم نامیده می شوند – میزان اسید آزاد شده در سیستم گوارشی را کاهش می دهند و درد مربوط به ورم معده را کاهش داده و به بهبود کمک می کنند. برخی از این کاهنده های اسید عبارتند از رانیتیدین (زانتک)، فاموتیدین (پپسید)، سایمتیدین (تاگامت) و نیزاتیدین (اکسید).
 


آنتی اسیدهای خنثی کننده ی اسید معده


ممکن است پزشک یک آنتی اسید برای بیمار تجویز کند. آنتی اسیدها نقش اسید معده را خنثی می کنند و به همین دلیل باعث کاهش سریع درد می شوند. به هرحال این داروها دارای عوارض جانبی، مانند یبوست یا اسهال، هستند.
 


پیامدهای ورم معده

ورم معده درمان نشده بیماری های زخم معده و خونریزی معده را در پی  خواهد داشت. این بیماری به ندرت باعث بروز سرطان معده می شود، به ویژه اگر دیواره ی معده ی بیمار نازک شده و یا تغییراتی در آن به وجود آمده باشد. اگر نشانه های بیماری علیرغم درمان و مصرف دارو، بهبود نمی یابند به پزشک متخصص مراجعه کنید.



آزمایشات لازم و تشخیص و درمان ورم معده

گرچه پزشک پس از صحبت کردن با بیمار و انجام معاینات لازم به ورم معده مشکوک می شود، اما برای قطعیت در علل این نشان ها، آزمایشاتی لازم خواهد بود، برخی از این آزمایشات  عبارتند از:



آزمایش برای باکتری هلیکوباکتری پیلوری

پزشک آزمایشاتی را تجویز می کند تا اطمینان حاصل کند که شما مبتلا به باکتری هلیکو پیلوری نیستید. نوع آزمایشاتی که انجام می دهید بستگی به وضعیت شما دارد. باکتری هلیکوپیلوری طی یک آزمایش خون یا آزمایش مدفوع یا تست تنفس کشف می شود.

در تست تنفس، فرد بیمار یک لیوان از مایع بی رنگ و بی طعمی را می نوشد که حاوی کربن رادیواکتیو می باشد. باکتری هلیکو پیلوری مایع را در داخل معده می شکند. سپس فرد در داخل یک کیسه بازدم انجام می دهد. اگر وی دچار عفونت هلیکوپیلوری شده باشد، نمونه تنفس وی حاوی کربن رادیو اکتیو خواهد بود.



استفاده از آندوسکوپی برای معاینه ی قسمت فوقانی سیستم گوارشی

طی آزمایش آندوسکوپی، پزشک یک لوله ی انعطاف پذیر را که به یک دوربین مجهر می باشد، وارد گلو، مری، معده و روده ی کوچک می کند. با استفاده ار این فرایند پزشک به دنبال نشانه های التهاب در معده می باشد. اگر منطقه ی مشکوکی یافت شود، نمونه ای از بافت آن برای آزمایشگاه برداشته می شود (بیوپسی). بیوپسی وجود باکتری هلیکوپلیریوم را نیز مشخص می کند.


استفاده از اشعه ی ایکس برای قسمت فوقانی سیستم گوارشی

با خوردن باریوم، اشعه ی ایکس تصاویری از مری، معده و روده ی کوچک برای مشاهده ی عوامل غیرطبیعی، ارائه می دهد. برای قابل رویت شدن زخم ها، بیمار مایع سفیدی را می نوشد که حاوی باریوم می باشد و دیواره ی دستگاه گوارش را می پوشاند.


 

برچسب‌ها