سلامت نیوز:شاید برایتان جالب باشد كه بدانید سیستم تولیدمثل در انسان، نسبت به دیگر پستانداران، كمتر كارآمد است و احتمال خطا و شكست در آن بیشتر است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم، به همین دلیل است كه متخصصان، ناباروری را یك‌سال تلاش ناموفق برای بچه‌دار شدن تعریف می‌كنند. یعنی به زوج‌ها تا یك سال فرصت می‌دهند كه برای بچه دار شدن تلاش كنند و در واقع تا دوازده بار تلاش بی‌نتیجه برای فرزند دار شدن هم طبیعی قلمداد می‌شود. به همین دلیل، درمان‌های ناباروری هم تا چند بار قابل تكرار هستند .
گرچه شكست هر نوبت از این درمان‌ها با اثرات روحی و روانی زیادی برای زوجین نابارور همراه است، اما به معنای عدم موفقیت نوبت بعدی درمان نیست . به این بهانه پای صحبت‌های دكتر سهیلا عارفی، فلوشیپ ناباروری و عضو تیم تخصصی مركز درمان ناباروری ابن سینا نشستیم تا از دلایل شكست درمان ناباروری بیشتر بدانیم .پزشکان می‌گویند شكست مكرر درمان ناباروری یعنی سه بار درمان بی‌نتیجه در آی وی اف یا میكرواینجكشن.
به بیان دیگر تا سه بار تكرار درمان، طبیعی محسوب می‌شود و اگر پس از سه بار نتیجه حاصل نشود، علل شكست درمان باید مورد بررسی قرار بگیرد . بنابراین، زوج‌های نابارور نباید بابت تكرار درمان نگران شوند.برای یك بارداری سالم، لازم است وضعیت رحم نرمال باشد و تخمك و اسپرم سالم وجود داشته باشد و جنین سالم و باكیفیت برای انتقال به دست بیاید.
بنابراین، ما از شكست مكرر درمان در مواردی صحبت می‌كنیم كه رحم در بررسی‌های ظاهری سالم است و كیفیت تخمك و اسپرم هم ظاهراً مناسب است. دكتر عارفی دراین باره می‌گوید: البته پروتكل‌های درمانی در بررسی علت شكست درمان ناباروری وجود دارد.
مثلا اگر تعداد تخمك خانم كم باشد یا تعداد و كیفیت اسپرم پایین باشد یا كیفیت جنین مناسب نباشد، ممكن است زودتر بررسی‌ها شروع شود تا شانس موفقیت درمان از دست نرود.
پای اختلالات كروموزومی در میان است
دكتر عارفی درباره علت جنینی شكست مكرر درمان كمك‌باروری به علت اختلالات كروموزومی می‌گوید: در مواردی كه جنین به‌لحاظ ظاهری سالم و دارای تقسیم سلولی منظم و طبیعی است و باز هم لانه‌گزینی اتفاق نمی‌افتد، یكی از نكاتی كه باید بررسی شود، وضعیت كروموزومی زوجین است.
احتمال بروز اختلال كروموزومی در زن و شوهر، حدود 5 تا 10 درصد است و چندان شایع نیست، اما به هر حال باید بررسی شود. اگر اختلال كروموزومی تشخیص داده شد، زوجین می‌توانند از تشخیص ژنتیكی پیش از لانه‌گزینی استفاده كنند.
مشكل سیستم ایمنی بدن مادر
عوامل ایمونولوژیك از جمله عوامل مربوط به مادر در شكست درمان ناباروری و سقط مكرر محسوب می‌شود .به گفته دكتر عارفی، لانه‌گزینی جنین و بارداری به‌نوعی همانند پیوند عضو است.
نیمی از جنین متعلق به مادر نیست و بنابراین برای سیستم ایمنی بدن مادر بیگانه است و ممكن است آن نیمه غیرخودی را پس بزند. به‌جز آن، در صورت وجود بیماری‌های خودایمنی ممكن است سیستم ایمنی بدن مادر به آن نیمه خودی جنین هم حمله و سعی كند آن را دفع كند.
اما این مساله به این معنا نیست كه برای همه زوج‌های نابارور آزمایش‌های ایمونولوژی درخواست شود و زوج نابارور با یك یا دو بار شكست آی‌وی‌اف بخواهند از نظر سیستم ایمنی بررسی شوند.این آزمایش‌ها فقط باید در مواردی كه پزشك به نقش عوامل ایمونولوژیك در شكست درمان شك دارد، انجام شود.
ناهنجاری در رحم مادر
دكتر عارفی با اشاره به نقش ناهنجاری رحم در شكست مكرر درمان كمك‌باروری توضیح می‌دهد: وقتی در درمان ناباروری با شكست مكرر مواجه می‌شویم، با روش هیستروسكوپی داخل رحم را به‌دقت بررسی می‌كنیم.
در این روش با هیستروسكوپ، یك دوربین ظریف و مخصوص، داخل رحم را می‌بینیم و اگر هر نوع ناهنجاری یا آسیب وجود داشته باشد، طی همان هیستروسكوپی یا بعدا به روش لاپاراسكوپی رفع می‌شود. وی می‌افزاید: بررسی‌ها نشان می‌دهد كه گاهی التهاب لوله‌های رحمی یا تجمع مایع در آنها ممكن است باعث شكست آی‌وی‌اف شود كه در این صورت، لوله‌ها را با روش‌های تشخیصی بررسی می‌كنیم و حتی در مواردی لازم است لوله‌ها را مسدود كنیم.
افزایش شانس موفقیت درمان ناباروری
روش‌هایی تخصصی برای افزایش شانس درمان ناباروری در مراكز تخصصی درمان ناباروری قابل ارائه هستند (مثل خراش جداره رحم، تزریق لنفوسیت یا تزریق پی‌آرپی).این روش‌ها رحم را برای پذیرش جنین آماده می‌كنند و نیز ضریب موفقیت آی‌وی‌اف یا میكرواینجكشن را افزایش می‌دهند . اما دكتر عارفی تاكید می‌كند: این روش‌ها هنوز به قطعیت كامل نرسیده‌اند و برای همه زوج‌های تحت درمان توصیه نمی‌شود.
بنابراین، باید از اقدامات غیرضروری و هزینه‌بر پرهیز كرد و زوج‌های نابارور باید در این زمینه به نظر و تشخیص متخصصان اعتماد كنند.همچنین بسیار مهم است كه زوج‌های نابارور، تشخیص و درمان ناباروری را در یك مركز جامع و دارای همه خدمات و تخصص‌های لازم انجام دهند و نیز با صبر و آرامش روند درمان را پیگیری كنند و بدانند حتی تا سه بار شكست آی‌وی‌اف طبیعی است و دستیابی به نتیجه نیازمند تكرار درمان است.
نظر شما