سلامت نیوز-*محمود حدادی: متأسفانه در روزهای گذشته شاهد بودیم كه در یك اقدام خداناپسندانه و به دور از اخلاق، صدای معلم با صفای آستارایی با گستره وسیعی در «فضای مجازی» منتشر شد.

به گزارش سلامت نیوز، خانم صفایی 67 ساله، معلمی كه عاشقانه و مسئولانه 17 سال پس از بازنشستگی همچنان در دوره ابتدایی می‌پروراند و می‌آموزاند. البته محتمل است كه با توجه به شرایط روز، این معلم گرانقدر برای نخستین بار شیوه آموزش از راه دور مبتنی بر ICT را تجربه می‌كرده‌اند. در ادامه این روند ناشایست، برخی از كاربران این فضا با توجیه فرار از كسالت قرنطینه ناشی از حمله ویروس كرونا و دیگر دلیل‌تراشی‌های عجیب و غریب، در اقدام ناپسند دیگری، با استفاده از برنامه كاربردی Dubsmash و صدای منتشر شده، بازتولیداتی تصویری داشتند كه آن‌ها نیز به طور وسیعی در بسترهای ارتباطی مانند Telegram  و Instagram بازنشر داده شد.

با توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات، چنانچه سهولت گسترش دامنه ارتباطی با هركه، هر كجا و در هر زمان را از مزایای Cyberspace»» یا «فضای مجازی» بدانیم؛ به میزان سهمی برابر، این ویژگی از آسیب‌ها و مضرات جدی آن نیز به شمار می‌رود؛ چرا كه معلوم نیست هر كه به این فضا دسترسی و در آن تردد دارد به «كروناویروس اخلاقی» آلوده باشد یا نه؟!  بله درست می‌خوانید؛ «كروناویروس اخلاقی»! این عامل موذی و منحوس و مضر به جان آدمی، از گذشته بوده و هست و شواهد هم گویای آن است كه بسیار سریع‌تر و خطرناك‌تر از ویروس كرونا كه این روزها حال جسمانی‌مان را بد كرده است، سرایت و عمل نموده و می‌‌كند.

چنانچه آفت مذكور «اخلاق وجودی» ما را هدف بگیرد، روح و روان‌مان پریشان و بیمار خواهد بود. آثار بیماری جان متأثر از هجوم «كروناویروس اخلاقی» به ویژه در عرصه ارتباطات انسانی و روابط بین فردی بروز و ظهور دارد. زمانی كه نتیجه این حمله، میراندن (بخوانید پوشاندن و یا عقب راندن) اخلاق باشد، به واقع برای انسان و جامعه چه باقی مانده است؟!

به راستی چرا عدد آلوده شدگان به «كروناویروس اخلاقی» و مستعدان آلودگی به آن، از فضای چهاردیواری‌ها، كوچه‌ها و خیابان‌های جامعه‌مان گرفته تا همان فضای مجازی (یا سایبر)، عدد قابل توجهی است؟!  تا حد زیادی مطمئن هستم كه مشاهدات شخصی بسیاری از خوانندگان این مطلب، مؤید ادعای مذكور است. به عنوان مثال می‌توان به خبرهای متعدد و متنوع اخیر از وقایعی مانند احتكار و گران‌فروشی لوازم بهداشتی و مراقبتی و همچنین نشر انواع تولیدات كذب و آزاردهنده در پیام‌رسان‌ها، شبكه‌ها و رسانه‌های اجتماعی و همین مورد مرتبط با معلم دلسوز، یعنی خانم صفایی اشاره كرد.

آیا این وضعیت می‌تواند نشانگر ناكارآمدی عناصر و عوامل «نظام كلان تعلیم و تربیت» در كشور باشد؟ این توضیح لازم است كه در اینجا به طور مشخص «ناكارآمدی در شناساندن جایگاه اخلاق در ظرف وجودی متربیان و مخاطبان»  مورد نظر است و مستحضر هستید كه «نظام كلان تعلیم و تربیت»، تنها وزارت آموزش و پرورش را شامل نمی‌شود.

آیا سازوكارها، فرایندها و ساختارهای پایش، نظارت و ارزیابی از عناصر و عوامل «نظام كلان تعلیم و تربیت» در كشور، خود نیازمند بازنگری،‌ بازخوانی و بازآرائی نیست؟

پاسخ‌گویی به این سوالات را به مسئولان، متخصصان و پژوهش‌گران حوزه‌های مرتبط می‌سپاریم و در این بین به یادآوری نكته‌ای حائز اهمیت می‌پردازیم. آن نكته این است كه پا به پای جهد و مبارزه برای شكست ویروس مولد بیماری COVID-19، باید برای ضعیف كردن هر چه بیشتر «كروناویروس اخلاقی» و به حداقل رساندن گستره تأثیر آن نیز به جد بیاندیشیم و تلاش كنیم.

جای خوشحالی دارد كه جامعه ارجمند پزشكی كشور در تبیین فرایند مبارزه با كرونا، رعایت اصل مسئولیت‌پذیری (به عنوان یك اصل اخلاقی و دینی) را مورد توجه قرار داده‌اند. گواه آن اینكه اظهار شد، برترین راهبرد در این میدان، ایجاد گسست در زنجیره همه‌گیری ویروس است. در پی آن بهترین راه، پیش‌گیری اعلام گردید. به همین منظور بر به حداقل رساندن رویارویی افراد و نادیده گرفتن موقت برخی آداب معاشرتی برگرفته از فرهنگ تأكید شد، تا جایی كه شعارگونه «من چون شما را دوست دارم، با شما دست نمی‌دهم»، محور برخی تولیدات آگاهی‌بخش و آموزشی رسانه‌ای در این زمینه بوده و است.  شعار اخلاقی مذكور، القا كننده این معناست كه برای سالم ماندن خود، در درجه اول باید نسبت به سلامت دیگران احساس مسئولیت داشت. اقدامات حمایتی و مددرسانی گروه‌های جهادی هم در این عرصه و در جای خود از ارزش والایی برخوردار است.

 این‌ها مصادیقی برای مبارزه راهبردی همزمان با «ویروس كرونا» و «كروناویروس اخلاقی» است. فرصت پیش‌آمده باید بهتر و بیشتر دیده و جدی گرفته شود و فرصت‌های دیگری را نیز در دل آن آفرید. این فرصت‌شناسی، فرصت‌آفرینی، جهد و تلاش‌ها در شرایط پس از كنترل كرونا نیز باید با قوت توسط همه بخش‌های «نظام كلان تعلیم و تربیت» و سایر حوزه‌های فرهنگی تداوم یابد تا زنجیره سرایت «كروناویروس اخلاقی» همواره مورد تهدید و هجمه بوده و این آفت منحوس در ضعیف‌ترین حالت ممكن خود قرار گیرد.

*دکترای مدیریت رسانه