سلامت نیوز:65 درصد از جامعه 200 هزار نفری پرستاران كشور، مشغول خدمت‌رسانی به مبتلایان كووید 19 هستند. این خبری بود كه دیروز معاون پرستاری وزارت بهداشت همزمان با روز جهانی پرستار- 12مه- اعلام كرد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد ،بار سنگین خدمت به بیش از 4 میلیون مبتلای كووید 19 در جهان ظرف 4 ماه گذشته بر دوش اولین ردیف درمانگران؛ پرستاران سنگینی كرده است. پرستارانی كه 7 آوریل سال 2020 در پیام مدیركل سازمان جهانی بهداشت به مناسبت روز جهانی بهداشت و در نامگذاری سال 2020 به عنوان «سال حمایت از پرستار و ماما» مورد توجه مقامات بین‌المللی قرار گرفتند تا حداقل با یك اقدام نمادین، كمی از خستگی جانكاه‌شان كاسته شود.
در پیام این نهاد مشورتی ملل متحد آمده بود كه «پرستاران بیش از نیمی از كادر درمانی جهان را تشكیل می‌دهند و در تمامی رده‌های نظام سلامت، خدمات حیاتی ارایه می‌دهند. از دیرباز همچنین امروز، پرستاران در خط مقدم مقابله با همه‌گیری‌های تهدیدكننده سلامت جهانی بوده‌اند. آنها با مقابله با همه‌گیری كووید-19 دلسوزی، شجاعت و سلحشوری خود را در سرتاسر دنیا به نمایش گذاشته‌اند: ارزش آنان پیش از این هیچگاه به این شكل نمایان نشده بود.»
در گزارش سازمان جهانی بهداشت از وضعیت پرستاری در جهان در سال 2020 تاكید شده بود:«پرستاری بزرگ‌ترین گروه شغلی در بخش مراقبت‌های بهداشتی است و پرستاران تقریبا ۵۹ درصد از متخصصان بهداشت را تشكیل می‌دهند. اما این رقم كافی نیست و گزارش‌ها حاكی از آن است كه تقریبا ۲۸ میلیون پرستار در سطح جهان مشغول به كار هستند و با این حال دست‌كم به وجود حدود 5 میلیون و 900 هزار پرستار دیگر نیاز است تا از جمعیت رو به رشد در جهان مراقبت كنند.
بیشترین كمبود پرستار در میان كشورهای آفریقایی، آسیای جنوب شرقی، منطقه مدیترانه شرقی سازمان جهانی بهداشت همچنین تعدادی از كشورهای امریكای لاتین است ضمن آنكه بیش از 80 درصد پرستاران در كشورهایی مشغول به فعالیت هستند كه نصف جمعیت جهان را در خود جا داده‌اند اما از هر 8 پرستار یك نفر در كشوری غیر از كشور محل تولد یا تحصیل خود خدمت می‌كند و به دلیل افزایش سن پرستاران كه یكی از تهدیدات شغلی این قشر درمانگر است، انتظار می‌رود یك ششم جمعیت كنونی پرستاران جهان طی 10 سال آینده بازنشسته شوند.»
پرستاران با هر ملیت و نژاد و در هر كشوری كه باشند، وفادار به موازین اخلاقی و حرفه‌ای‌شان تا پای جان برای حفظ حیات بیماری كه روی تخت بیمارستان، چشم انتظار دست‌های مهربان آنهاست، تلاش می‌كنند. ظرف 3 ماه گذشته كه ویروس كرونا به ایران رسید، رسانه‌های مكتوب و تصویری در گزارش‌های خود تلاش كردند، بخش كوچكی از زحمات این قشر زحمتكش را برای مردم به نمایش بگذارند.
در این گزارش‌ها از زبان پرستاران بسیار خواندیم و دیدیم كه دلتنگ فرزندان و همسران و والدین‌شان بودند چون با نوبت كاری‌های هفتگی به دلیل افزایش بار مراجعات كووید 19 روزها و هفته‌ها بود كه از رفتن به خانه و حضور در كنار خانواده محروم شده بودند. در مقابل زحمات این نیروی خدمتگزار شاید هیچ اقدامی ممكن نیست جز آنكه با رعایت توصیه‌های بهداشتی وزارت بهداشت شامل شست و شوی مكرر دست‌ها و خودداری از ترددهای غیرضروری و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی برای حفظ سلامت خود و دیگران كوشا باشیم تا به مرور از تعداد مبتلایان و مراجعات بستری به بیمارستان‌ها كاسته شده و به تدریج، وزن و سنگینی بار تحمیل شده بر دوش پرستاران كشور هم كاهش یابد.
دیروز هم معاون پرستاری وزارت بهداشت زحمت این قشر همیشه حاضر در حوزه سلامت را مورد تقدیر قرار داد و ضمن گرامیداشت یاد و خاطره پرستارانی كه ظرف 3 ماه گذشته به دلیل ابتلا به كووید 19 بر اثر حضور بر بالین بیماران مبتلا جان خود را از دست دادند با اعلام تحقق وعده‌ای كه در اولین روزهای پس از شیوع ویروس كرونا درباره جذب پرستاران از سوی وزارت بهداشت مطرح شد، گفت:
«ظرف ماه‌های گذشته 4هزارو 500 پرستار در بیمارستان‌های دولتی جذب شدند و ظرف ماه‌های آینده هم 3 هزار پرستار استخدام خواهند شد». مریم حضرتی با تبریك روز جهانی پرستار به همه پرستاران ایران در گفت‌وگو با ایرنا به جایگاه قابل توجه پرستاری ایران در دنیا و منطقه اشاره كرد و افزود كه امروز بین كشورهای منطقه مدیترانه شرقی از نظر تولید علم پرستاری، ایران بعد از تركیه در رتبه دوم است به این معنا كه هم‌اكنون ۴۵ هزار دانشجوی پرستاری در ۱۹۲ دانشكده پرستاری كشور مشغول تحصیل هستند.
البته كمبود پرستار در ایران و ظرف دو دهه گذشته یكی از معضلات جدی حوزه سلامت بوده كه سهم مهمی از این معضل هم به رفتار دولت‌ها در قبال این قشر برمی‌گردد. ناعادلانه بودن پرداخت‌ها و تبعیض درآمدی بین پزشك و پرستار شاغل در یك بیمارستان واحد، اجرا نشدن چند ساله قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری، قراردادهای ناعادلانه و فقدان امنیت شغلی برای پرستاران شاغل در مراكز درمانی بخش خصوصی از مهم‌ترین دلایلی بوده كه ظرف این سال‌ها باعث كناره‌گیری پرستاران از شغل خود یا مهاجرت به كشورهایی شده كه ارج و منزلت بیشتری برای این حرفه حیات‌بخش قائل بوده‌اند.
طی سال‌های گذشته، دبیر كل خانه پرستار هم بارها هشدار داده كه یكی از علت‌های بروز خطا در حوزه پرستاری، كمبود كادر پرستاری است زیرا استانداردهای تعداد پرستار در ایران رعایت نمی‌شود.
محمد شریفی‌مقدم چندی قبل هم در توضیح علت این هشدار به ایرنا گفته بود:«در اروپا به ازای هر هزار نفر جمعیت حداقل ۱۰ یا ۱۱ پرستار دارند و حتی كشورهایی مثل آذربایجان و ارمنستان و گرجستان به ازای هر هزار نفر ۵ یا ۶ پرستار دارند. اگر قرار باشد مردم ما حداقل مراقبت‌های پرستاری را دریافت كنند باید به ازای هر هزار نفر 3 پرستار داشته باشیم اما در حال حاضر به ازای هر هزار نفر جمعیت ۱.۵ پرستار داریم یعنی باید تعداد پرستار در كشور ما حداقل دو برابر شود تا به كف استاندارد برسیم.
وقتی تعداد پرستار در كشور دچار كمبود است، پرستار مجبور می‌شود، فشار كاری بیشتری را تحمل كرده و در نتیجه خطا در حوزه پرستاری افزایش پیدا می‌كند چون بیشترین بار خدمات بهداشتی و درمانی بر دوش پرستاران است و اگر سلامت مردم برای ما اهمیت دارد باید كمبود پرستار جبران شود». حضرتی همچنین دیروز یادآور شد كه تعداد پرستاران در مقابل تعداد تخت‌های فعال با استاندارد جهانی فاصله دارد چراكه بنا بر استانداردها نسبت كل گروه پرستاری(پرستار، بهیار، پرستار اتاق عمل، هوشبری و كمك بهیار) ۲.۳ نفر به ازای هر تخت بیمارستانی است كه در حال حاضر این عدد در ایران، 1.02 پرستار به ازای هر تخت است.
حضرتی با یادآوری تداوم خدمات پرستاری در تمام بیمارستان‌های كشور ظرف 3 ماه گذشته و با وجود اپیدمی كووید 19 در كل كشور و حتی بروز شرایط بحرانی در برخی استان‌ها تاكید كرد:«از اول اسفند هیج بیمار مبتلا به كووید ۱۹ در كشور پشت در بیمارستان نماند.
هیچ بیماری روی زمین نخوابید حتی بیماران عادی و غیركرونایی هم در این مدت مراقبت لازم را گرفتند. هیچ بیمار دیالیزی نبود كه خدمات دیالیز هفته‌ای 3 بار خود را دریافت نكند و مراقبت یا داروی او قطع شود. از ابتدای اپیدمی كرونا حدود هزار و ۷۳ نفر از پرستاران اعم از هیات علمی، دانشجویان پرستاری تحصیلات تكمیلی و پرستاران بازنشسته و آزاد به صورت داوطلبانه و رایگان برای مراقبت از بیماران كووید ۱۹ و ارایه خدمات مشاوره‌ای و آموزش در بیمارستان‌های مرجع كرونا مشغول به خدمت‌رسانی شدند.
۶۷۳ نفر از پرستاران داوطلب نیز به سامانه ۴۰۳۰ معرفی و برای مشاوره رایگان یا تخصصی در این سامانه مشغول به كار شدند. تعدادی از پرستاران نیز برای خدمت‌رسانی به مراكز غیربیمارستانی مثل آسایشگاه‌های سالمندان برای پیشگیری از ابتلا به كووید ۱۹ اعزام شدند. علاوه بر این ۵۸ هزار و ۸۵۳ بیمار كووید ۱۹ هنگام ترخیص برای مراقبت از خود و اطرافیانشان توسط پرستاران آموزش دیدند. اكنون ۴۰۵ مركز مراقبت در منزل در سطح كشور فعال است و از بیماران كووید ۱۹ خفیف كه نیاز به بستری در بیمارستان نداشته اما باید در قرنطینه و مداوای خانگی باشند، مراقبت می‌كنند».
پیش از این و در فروردین ماه، فرمانده عملیات مدیریت بیماری كرونا در كلانشهر تهران با ارایه ۱۶ پیشنهاد خواستار اجرای سیاست‌ها و اقداماتی جهت افزایش انگیزه و جلوگیری از فرسایش روحی و جسمی پرستاران به عنوان سربازان خط مقدم مبارزه با بیماری كرونا شده بود. علیرضا زالی در نشست هم‌اندیشی این ستاد با اعضای هیات مدیره سازمان نظام پرستاری كشور، هیات مدیره نظام پرستاری تهران بزرگ، نمایندگان پرستاری نیروهای مسلح و روسای دانشكده‌های پرستاری و مامایی و مدیران پرستاری دانشگاه‌های علوم پزشكی مستقر در تهران در نامه‌ای خطاب به وزیر بهداشت،
پیشنهاد كرده بود كه یك آیین‌نامه كشوری در بالاترین سطح حاكمیتی و با هدف تامین مطالبات مادی و معنوی پرستاران اعم از قوانین یا خواسته‌های معوق و نیز لحاظ سازوكارهای مناسب در قالب شیوه نامه تشویقی پرستاران مصوب شود همچنین حرفه پرستاری به عنوان یكی از مشاغل حاكمیتی تصویب شده و قوانین موضوعه مرتبط در این خصوص برای پرستاران هم اجرایی شود.
در این پیشنهاد مكتوب، اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری به عنوان عامل مهم و ضروری در افزایش انگیزه پرستاران مورد توجه قرار گرفته بود همچنین بر لزوم بسترسازی عاجل شرایط استخدام پرستاران شركتی، قراردادی و سایر پرستاران دانش‌آموخته غیرشاغل در سهمیه استخدامی سال جاری تاكید شده بود.
تسری قانون ایثارگران به پرستارانی كه به عنوان مدافعان سلامت حین خدمت‌رسانی به مددجویان به بیماری كووید -۱۹ مبتلا می‌شوند همچنین تمهید بسته‌های حمایت بیمه‌ای شامل بیمه درمانی پرستاران و بیمه عمر و بسته حمایت مالی متناسب با كرامت پرستاران به عنوان خط مقدم مبارزه با بیماری از دیگر تاكیدات مطرح در این پیشنهاد بود.
نظر شما