سلامت نیوز:كنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی ملل متحد یكی از سه كنوانسیون زیست محیطی است كه در سال 1992 در نشستی كه به عنوان اجلاس زمین معروف شد، پایه‌گذاری شد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد ،این كنوانسیون تمام اقداماتی كه می‌تواند كاربری زمین و نحوه بهره‌برداری و حاصلخیزی از آن را تحت تاثیر قرار بدهد در برمی‌گیرد. بر این اساس طیف گسترده‌ای از فعالیت‌ها مشمول حوزه كاری این كنوانسیون می‌شود. چرا نام این كنوانسیون« مقابله با بیابان‌زایی» نام گرفته است؟ موضوع تخریب سرزمین، كاهش حاصلخیزی خاك، شور شدن اراضی و... كه بهره‌برداری از زمین را با دشواری مواجه می‌كند در مناطق خشك و نیمه خشك بیشتر است.
اگر ما عرصه‌هایی كه در مناطق خشك و نیمه خشك قرار گرفته‌اند را مورد مراقبت قرار ندهیم و حفاظت نكنیم، تخریب سرزمین در آنها با سرعت بیشتری اتفاق می‌افتد و بازگشت به شرایط اولیه و مقابله با كاهش حاصلخیزی خاك پس از تخریب در این مناطق به مراتب زمانبرتر و پرهزینه‌تر خواهد بود. كشور ما كشوری است كه قریب 85 درصد آن در مناطق خشك و نیمه خشك قرار دارد.
بر این اساس ما از جمله كشورهایی هستیم كه باید توجه ویژه‌ای به این مقوله داشته باشیم و موضوعات مرتبط با سیاست‌های كنوانسیون كه معاهده‌نامه بین‌المللی و عقل جمعی درباره نحوه مدیریت سرزمین هستند را در دستور كار قرار دهیم. كنوانسیون در شرایط اخیر رویكردی را مدنظر قرار داده كه هدفش به صفر رساندن تخریب سرزمین است. از این‌رو ما باید سیاست‌هایی را در برنامه‌های ملی خود لحاظ كنیم تا بتوانیم با رویكرد مشاركتی از پایین به بالا و هم‌افزایی تمام گروه‌های ذی‌نفع عوامل تخریب سرزمین را محدود كرده و به صفر برسانیم.
كشور ما به عنوان یكی از كشورهای فعال در این حوزه نقش خود را به خوبی ایفا می‌كند ولی لازم است در مدیریت آب و خاك، كشاورزی و ملاحظاتی كه در اراضی شیب‌دار و سفره‌های آب زیرزمینی باید لحاظ شود، سیاست‌های ملی خود را هماهنگ كنیم و در جهت شعار و سیاست جهانی كه به صفر رساندن تخریب سرزمین است، تلاش كنیم.
در شعار كنوانسیون برای سال 2020 موضوع توجه به فرهنگ جامعه و شیوه زندگی كه می‌تواند بر تخریب سرزمین اثرگذار باشد، مطرح شده است. می‌دانیم كه هر سال 17 ژوئن (28 خرداد) به عنوان گرامیداشت و روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی نام‌گذاری شده است.
در این روز نشست‌های علمی توسط دستگاه‌های اجرایی و سازمان‌های مردم‌نهاد برگزار شده و موضوعات كنوانسیون را در قالب روز جهانی بیان می‌كنند. در روز جهانی امسال 3 واژه غذا، خوراك دام و الیاف و تولید و مصرف پایدار این منابع مورد توجه قرار گرفته‌اند.آمارهای جهانی نشان می‌دهد در چرخه تولید تا مصرف مواد غذایی یك‌سوم آنها به‌رغم استفاده از آب كمیاب و خاك حاصلخیز از بین می‌روند كه معادل یك و سه دهم میلیارد تن است.
اگر این میزان تلفات مواد غذایی نبود ما به میزان بسیار كمتری به منابع آب و خاك خود فشار آورده، مراتع‌مان را تخریب كرده و جنگل‌های‌مان را تغییر كاربری می‌دادیم تا بتوانیم غذای بیشتری تولید كنیم. آماری هم در حوزه منابع ملی ما در این باره وجود دارد. حدود 35 میلیون تن از تولیدات كشاورزی ما كه معادل دو هفت دهم آن است، دور ریخته می‌شود كه می‌توان با فرهنگ‌سازی و حساس كردن اذهان جامعه، تكمیل كردن زنجیره تولید، فرآوری محصولات كشاورزی، نگهداری درست و بازاریابی مناسب آنها را حفظ كرده، دورریز در حوزه مواد غذایی را كاهش داده و این رقم را به صفر نزدیك كنیم.
در حوزه خوراك دام هم همین دورریز و اسراف را شاهدیم كه می‌توانیم با بهبود شرایط مراتع، كیفیت علوفه و توزیع مناسب، خوراك دام را به شكلی تامین كنیم كه ضمن تامین نیازمان، فشار كمتری به مراتع وارد شود و این عرصه‌ها كه مرجعی برای ذخیره‌سازی منابع آب هستند به درستی حفظ شوند. الیاف از دیگر موضوعات مورد تاكید در شعار 2020 است. بخش عمده‌ای از پوشاك جامعه از تولیدات گیاهی تامین می‌شود. از طرفی می‌بینیم در بسیاری از كشورها به ویژه كشورهای غربی صنعت مد استفاده از لباس و پوشاك را به شكل اسراف‌گونه‌ای تبلیغ می‌كند.
یك شهروند كشورهای غربی بیش از نیاز واقعی خود لباس می‌خرد و برای تامین آن حجم گسترده‌ای از زمین‌های كشاورزی و منابع آب برای تولید پنیه، كنف و... مصرف می‌شود. این سه مورد به شكل مستقیم در تولید گازهای گلخانه‌ای نقش دارند. اگر نتوانیم این فرآیند را مدیریت كنیم نه تنها استفاده درستی از منابع‌مان نكرده‌ایم بلكه انتشار گازهای گلخانه‌ای را هم تقویت می‌كنیم. بازخورد طبیعت به چنین روندی، افزایش گرما و پیامدهای آن یعنی خشكسالی، گرمای غیرفصل، سرمای بی‌موقع، بروز و طغیان امراض و آفاتی كه نشانه‌های تغییر اقلیم است.
امیدوارم با توجه به اینكه موضوعاتی مانند مدیریت پایدار سرزمین در دستور كار سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری كشور و كشاورزی پایدار در سیاست سازمان جهاد كشاورزی است، ما هم بتوانیم امسال با استفاده از این رویكرد و شعار، بحث توجه به مدیریت سرزمین را نه تنها بین دستگاه‌های دولتی بلكه در اذهان جامعه هم پررنگ كنیم. اینكه اگر هر فرد و شهروندی بتواند رفتار خود را اصلاح و اسراف در مصرف غذا و پوشاك را متوقف كند، می‌تواند به حفظ جنگل‌ها، مراتع و آینده این سرزمین كند.
ما باید برای فرزندان‌مان كه در آینده در این كشور می‌خواهند زندگی كنند، این میراث را به درستی حفظ كرده و آن را به امانت به آنها بسپاریم. با نقش‌آفرینی همه افراد، سازمان‌های مردم‌نهاد كه كار اصلی در حوزه آگاهی‌رسانی را بر عهده دارند، جراید، صدا و سیما و فضای مجازی می‌توانیم این مفاهیم را بیشتر و بیشتر به اذهان عمومی جامعه برسانیم و با مشاركت موثر آنها ذخایر آسیب‌پذیر جنگل‌ها و مراتع خود را حفظ كنیم.
فرقی نمی‌كند در ایران باشد، در امریكای لاتین باشد یا در آسیای جنوب شرقی. صدای اره برقی صدایی آشنا در جنگل‌های این مناطق است، دام‌ها، مراتع و عرصه‌های طبیعی را اشغال كرده‌اند و زمین زیر این فشار مضاعف دارد جمع می‌شود.
حفره‌هایی كه گاه همچون مغاكی پیدا می‌شوند، نشانی از سرنوشت محتوم ما دارند اگر تغییر رفتار ندهیم و این هشدارها را جدی نگیریم. برای توجه جهانی به مقوله جنگل و مقابله با بیابان‌زایی سازمان ملل از سال 1992 هفدهم ژوئن را روز جهانی بیابان‌زدایی نام‌گذاری كرده است. شعار امسال بر 3 مقوله تاكید دارد؛ غذا، خوراك دام و الیاف. چطور این مثلث به رشد بیابان‌زایی كمك می‌كند و راهكار آن چیست؟
نظر شما