سلامت نیوز:روی سایت وزارت بهداشت فایل پی‌دی‌اف تمام دانشگاه‌ها مورد تایید خارج از كشور گذاشته شده؛ لیست بلندبالایی كه فعلا 840 دانشگاه را در خود دارد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد ،تمامی دانشگاه‌های مورد تایید براساس كشور دسته‌بندی شده‌اند و به این ترتیب الفبای انگلیسی از آرژانتین و آلمان و جمهوری چك و قبرس و مصر تا اوگاندا و لبنان و بریتانیا و امریكا را در زیر چتر كلی «خارج» دسته‌بندی می‌كند. تا سال 2019 یك رسم برای تحصیل به‌خصوص در رشته پزشكی این بود كه دانشجویان 72 واحد را در یكی از این دانشگاه‌ها بگذرانند و بعد درخواست انتقال به داخل كشور را بدهند تا بتوانند پس از ارزشیابی وارد یكی از دانشگاه‌های علوم پزشكی ایران شوند و البته این‌گونه انتقال بیشتر توسط دانشجویانی استفاده می‌شد كه به منظور استفاده از همین شیوه، به یكی از كشورهای نزدیك مثل آذربایجان و ارمنستان می‌رفتند.
هرچند خارج از نظر وزارت بهداشت شامل همه این كشورها می‌شد اما بعید بود كه دانشجویی از هاروارد قصد این كند كه در این میانه به قصد ادامه تحصیل در یكی از دانشگاه‌های پزشكی به كشور بازگردد. وزارت بهداشت در این میان چندباری فهرست دانشگاه‌هایش را خانه‌تكانی كرده و حالا یك فهرست «غیرمعتبر» هم دارد كه شامل دانشگاه‌های بسیاری در آذربایجان و هند و مالزی و بلغارستان می‌شود.
به علاوه سال 97 بود كه اعلام شد: «مطابق مصوبه جلسه 70 شورای عالی برنامه‌ریزی در تاریخ 7 شهریور 1397 افرادی كه از ابتدای سال 2019 برای ادامه تحصیل در دانشگاه‌های خارجی اقدام كنند باید تا پایان مدت تحصیل در آن كشور بمانند و امكان انتقال از خارج به داخل از آن تاریخ به بعد وجود ندارد.»
با این حال ماجرای پیچیده انتقال از خارج به داخل از دید دانشجویانی كه زمانی برای تحصیل در مقطعی از پزشكی به خارج از كشور رفته و برگشتند هم قابل بررسی است، مشكلاتی كه اغلب خودشان را در «شهریه» نشان می‌دهند. به قول یكی از این دانشجویان، دیگر فرق نمی‌كند آن خارجی كه رفتی كجا بوده و چقدر توان پرداخت شهریه تعیین شده را دارد. این گزارش به بهانه بررسی یك مورد خاص سراغ ابهام در میزان شهریه دریافتی دانشگاه‌ها از دانشجویان دوره‌های بالاتر پزشكی رفته است.
شهریه امروز به حساب بیماران آینده
«دیدم در برخی دانشگاه‌های سوریه هم تخصص می‌دهند و اعتبار و اهمیت آنها از نظر وزارت بهداشت با فارغ‌التحصیلان دانشگاه جانز هاپكینز امریكا برابری می‌كند. مساله دیگر هزینه بود؛ همان موقع یكی از دانشگاه‌های لندن را جویا شدم كه دیدم به پول آن موقع هزینه دانشگاه 100 میلیون تومان می‌شود.» آن موقع یعنی سال 86 و دلار هنوز به هزار تومان نمی‌رسید.
این آغاز داستان الف بود كسی كه سال‌ها قبل مدرك پزشكی‌اش را گرفته بود، طبابت می‌كرد و خانواده تشكیل داده بود و در سال 86 دیگر به این نتیجه رسید كه از پزشك عمومی بودن خسته شده بود. «به قول یكی از دوستان از بس آنتی‌بیوتیك نوشتیم خسته شدیم؛ هیچ كار علمی نمی‌كنیم، هیچ چیز تازه‌ای نیست.» برای همین بود كه الف سر از سوریه درآورد، در امتحان ورودی شركت كرد و توانست در دوره تخصص قلب و عروق دانشگاه حلب پذیرفته شود.
5 سال بعد موقع برگشتن به كشور بود. سه دانشگاه را انتخاب كرد و سه هفته را در هر یك از این دانشگاه‌ها گذراند تا دوره عملی طی شود. گزارش این سه دانشگاه به صورت محرمانه به دست كمیته ارزشیابی وزارت بهداشت میرسد تا تعیین كند كه براساس پیشنهاد دانشگاه‌ها این دانشجوی از خارج بازگشته وارد كدام سال دوره تخصص شود.
برای او سال سوم تعیین و قرار شد در مركز قلب شهید رجایی مشغول شود. اما آقای دكتر كه تا آن موقع ساكن اصفهان بود، تازه فهمید كه موضوع مالی در معادله تخصص خیلی پیچیده‌تر از آن است كه فكر می‌كرده. غیر از 15 میلیون تومان در سالی كه باید بابت طی دوره تخصص در مركز قلب رجایی می‌داد، هزینه ساكن شدن در محلی نزدیك به آن بیشتر از آن بود كه از پسش برآید. در این میان كه از دانشگاه مهلتی گرفت كه خودش را سروسامانی دهد دیگر پشت سر هم مسائل روزمره زندگی سبب تاخیر شد تا اینكه این ماه‌ها تبدیل به سال شدند:«دختر من سال قبل توانست در رشته پزشكی دانشگاه اصفهان قبول شود. بعد وزارت بهداشت با من تماس گرفت و گفتند پرونده‌ات هنوز باز است و هم‌دوره‌ای‌هایت همه فارغ‌التحصیل شدند. می‌خواهی چه كنی؟ گفتم یعنی امكانش هست؟ گفتند چرا نه؟ از یك دانشگاه پذیرش بگیر و شروع كن.» این تازه شروع ماجرای دیگری بود.
پزشك 50 ساله تازه به مساله شهریه به شیوه‌ای تازه روبه‌رو شد كه تمام معادلاتش را در مورد طی دوران دستیاری تخصصی زیر سوال برد: «در قسمت مالی دانشگاه علوم پزشكی قم اول به من گفتند اگر خواستی هزینه شهریه سالانه را حساب كنی، دلار نیمایی را ضرب در 4 هزار كن. من نفهمیدم به صرافی مراجعه كرده‌ام یا دانشگاه، پرسیدم یعنی چقدر؟ گفتند حدود 55 تا 60 میلیون تومان. رفتم سراغ وزارت بهداشت و بلافاصله عین بخشنامه را از وزارت علوم برای دانشگاه قم ارسال كردند.
بعد از این انگار اوضاع بدتر شد، گفتند به دلار آزاد حساب می‌كنیم یعنی بالای 90 میلیون تومان. چون هیات امنا این‌طور تصمیم گرفته. وقتی دوباره دست به دامان وزارت بهداشت شدم یكی از كارشناسان بخش آموزش گفت وزارت بهداشت كه قوه قهریه ندارد و ما فقط برای اینكه بخشنامه یادآوری شود برای‌شان ارسال كردیم.»
در سایت دانشگاه علوم پزشكی قم جدول شهریه‌های دوره‌ها و مقاطع مختلف پزشكی و دندانپزشكی و داروسازی منتشر شده است و در همین جدول شهریه تخصص بالینی پزشكی و دندانپزشكی معادل 38 میلیون و 500 هزار تومان ذكر شده. الف می‌گوید كه طبق بخشنامه وزارتی، دانشگاه‌ها سالانه تا 10درصد و با نظر هیات امنا حق افزودن به شهریه را دارند و منطق این افزایش ناگهانی در نرخ شهریه را متوجه نمی‌شود.
همین سبب شد كه مدام با این و آن تماس بگیرد تا ببیند آیا همه جا همین وضع و اوضاع را دارند یا نه. آنچه او از دانشگاه‌های علوم پزشكی یزد و رشت و قزوین برآورد كرده این است كه شهریه آنها همان حول و حوش 35 میلیون تومان می‌شود. بعد از یكی، دوبار قیمت‌های مختلف گرفتن، عاقبت در دانشگاه قم به او گفته‌اند كه قرار است شهریه تعدیل شود و به حدود 80 میلیون تومان برسد.
نهایت بحث‌ها با مسوولان مختلف در دانشگاه به اینجا رسید كه یكی از اعضای هیات امنا بگوید كه این پول را به راحتی می‌تواند با شروع طبابت تخصصی به دست آورد: «به من گفتند از یك جایی قرض كن، بعد دو، سه ماهه این را درمی‌آوری چون رشته‌ات قلب است. گفتم من سن و سالی ازم گذشته، من كه كیسه‌ای ندوخته‌ام كه بعدا گوش مردم را ببرم؛ اگر اكو و آنژیو هم لازم نداشته باشند برای‌شان انجام دهم كه بتوانم جبران مافات بكنم. اما راهنمایی آنها این است كه بیا الان این پول را بده و بعد برو گوش مردم را ببر.»
بازی با اعداد
پاسخ‌هایی كه یك نفر با عنوان دانشجو می‌شنود با پاسخ‌هایی كه به خبرنگار داده می‌شود گویا متفاوت است. یكی از كارشناسان بخش مالی دانشگاه علوم پزشكی قم می‌گوید كه فقط اتباع خارجی هستند كه باید با حساب نرخ ارز شهریه بپردازند و دانشجویان ایرانی از همان شهریه‌های مصوب وزارت بهداشت تبعیت می‌كنند: «از وزارت بهداشت برای‌مان تعرفه می‌آید. امسال هنوز تعرفه‌ای به ما نداده‌اند.»
با این حال پس از چند بار سوال و جواب می‌گوید كه دانشگاه قم امسال برای اولین‌بار می‌خواهد دستیار تخصصی جذب كند و بنا بر تصویب هیات امنا شهریه این دوره 78 میلیون تعیین شده است: «وزارت علوم یك نرخی به ما می‌دهد و هیات امنا می‌توانند 10 تا 20درصد به آن اضافه كنند.» تماس با دانشگاه رشت برای مقایسه این اعداد هم بی‌فایده است، اسم خبرنگار و شهریه كه كنار هم می‌نشینند كارمندان بخش آموزش می‌گویند فقط دانشجو به صورت حضوری یا از طریق شناسه‌اش در سایت می‌تواند مراجعه كند و اعداد را ببیند، اعدادی كه در قالب بخشنامه یا مصوبه اعلام شده‌اند باید در دسترس عموم قرار داشته باشند. آنها هم البته یك حرف را تكرار می‌كنند:«هر دانشگاهی بنا بر نظر هیات امنایش شهریه تعیین می‌كند.»الف 50 ساله یك دوره كامل تخصص را گذرانده و به كشور بازگشته و حالا پس از سال‌ها حساب می‌كند كه وقتی در كشوری ارزان با دلاری كمتر از هزار تومان درس می‌خوانده، 3 هزار و 300 دلار خرج كرده و حالا اگر دوباره بخواهد در كشور خودش به دانشگاه برگردد و به قول خودش از نوشتن نسخه آموكسی‌سیلین رها شود دیگر از پسش برنمی‌آید.
او معتقد است كه دانشگاه باید تابع نظر وزارت بهداشت باشد و هیات امنا نمی‌توانند سقف‌های قیمتی را نادیده بگیرند درحالی كه همین سال گذشته مورد برعكسی در مورد سایر دانشجویان انتقالی از خارج كشور به وجود آمد، كسانی كه معتقد بودند اعلام ارقام سرسام‌آور توسط وزارت بهداشت كار درستی نیست و هیات امنای دانشگاه‌ها هستند كه باید تصمیم بگیرند. این مربوط به زمانی می‌شد كه وزارت بهداشت اعلام كرده بود شرایط را برای بازگشت دانشجویان به كشور تسهیل كرده تا به خاطر نوسان قیمت ارز گرفتار نشوند، اما سال 98 بود كه عوارض جانبی این تسهیل‌گری مشخص شد:
شهریه‌های 70 و 80 میلیونی برای ادامه تحصیل در رشته پزشكی، شهریه‌ای معادل آنچه باید در دانشگاه مبدا پرداخت می‌كردند. همان زمان عده‌ای از این دانشجویان گفتند كه شهریه معادل دلاری در زمانی كه دلار 4 هزار و 200 تومان بود با زمانی كه بالاتر از 12 هزار تومان رفته است، یكی نیست و در نامه اعتراضی‌شان نوشتند:
«این شهریه‌ها باتوجه به وضعیت معیشت مردم، نه مطابق عرف است، نه انسانیت و نه قوانین مصوب كشوری. این مبالغ سه ماه پس از ورود دانشجویان ورودی مهر ماه در قالب قانون جدید تصویب و ابلاغ و موجب شده كه این افراد در عمل انجام شده قرار گیرند. براساس قانون میزان شهریه دریافتی از دانشجویان باتوجه به نوع رشته توسط هیات امنای دانشگاه تعیین می‌شود و اعلام شهریه توسط وزارت بهداشت خلاف قوانین مصوب كشوری است.»
حالا به نظر میرسد چه تصمیم بر‌عهده وزارت بهداشت باشد و چه بر‌عهده هیات امنای دانشگاه‌ها، دانشجویان پزشكی در مقاطع مختلف هستند كه باید مابه‌التفاوت این بازی با اعداد و قوانین مربوط به انتقال از خارج كشور را از جیب‌شان بپردازند.
نظر شما