سلامت نیوز: سعی می‌کنیم اسم آن را تکرار نکنیم. از نام لاتین آن استفاده می‌کنیم تا کمتر غمگین و هراسان شویم. در تلاش هستیم تا به هر شکل رد پای آن را از زندگی خود دور کنیم. «سرطان» هنوز نقطه حساس علم است. گرچه در این زمینه پیشرفت‌های چشمگیری اتفاق افتاده؛ اما هنوز پژوهشگران در تلاش هستند تا ریشه آن را در زندگی بشر بخشکانند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از هفته نامه آتیه نو، یکی از راهکارهای مهم کاهش خطر ابتلا به بسیاری از سرطان‌ها، «تغذیه مناسب» و «داشتن زندگی سالم» است. نخستین روز بهمن‌‌‌ماه، «روز ملی پویش سرطان» و پانزدهم بهمن‌‌‌ماه، روز جهانی سرطان نامگذاری شده است. این دو مناسبت را بهانه کردیم و با دکتر کورش جعفریان، متخصص تغذیه و رژیم درمانی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره سبک زندگی سالم با تمرکز روی تغذیه سالم برای کاهش خطر ابتلا به سرطان گپی زده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
سرطان، ریشه ژنتیکی دارد. به همین دلیل هم در بعضی از خانواده‌ها، تعداد افراد مبتلا به سرطان بیشتر است. دکتر جعفریان دراینباره توضیح می‌دهد: «زمینه ژنتیکی در ابتلا به سرطان بسیار مهم است، اما راهکارهای پیشگیرانه در این زمینه نیز بسیار اثرگذار بوده و می‌توانند مانع تأثیر ژن‌ها شوند. یکی از این راهکارها، تغییر سبک زندگی و داشتن زندگی سالم است».
این استاد دانشگاه ادامه می‌دهد: «با تغییر سبک زندگی و حرکت به سمت زندگی سالم، حدود 30 الی 40 درصد خطر ابتلا به انواع سرطان‌ها کاهش می‌یابد؛ بنابراین حیاتی است که بتوانیم با تغییرات ساده در سبک زندگی مانع از ابتلا به سرطان شویم. برای مثال می‌توانیم از مصرف گوشت قرمز و احشاء داخلی حیوانات پرهیز کنیم. افرادی که بیش از اندازه از گوشت قرمز و احشاء داخلی حیوانات مصرف می‌کنند در معرض خطر ابتلا به سرطان قرار دارند.»
از آلودگی بگریزید
بحث آلودگی‌های زیست‌محیطی مدت‌هاست که به معضلی در جهان تبدیل شده است. به این دلیل که آلودگی‌های زیست‌محیطی می‌توانند روی سلامت انسان تأثیر منفی بگذارند. این آلودگی‌ها، طیف وسیعی را شامل می‌شوند که دکتر جعفریان دراینباره می‌گوید: «دوری از فضای آلوده اعم از آلودگی‌های زیست‌محیطی یا رادیواکتیو و دوری از مکان‌هایی که با فلزات آلوده شده‌اند از راهکارهای جلوگیری از ابتلاست. علاوه بر این باید تلاش کرد تا از سهم خود در کاهش آلودگی‌ها را کاهش دهیم».
او ادامه می‌دهد: «نور آفتاب گرچه برای تأمین ویتامین (D) مورد نیاز بدن ضروری است، اما تماس با نور آفتاب بدون محافظ، خطر ابتلا به سرطان به‌ویژه سرطان پوست را افزایش می‌دهد. بنابراین برای دریافت ویتامین (D) باید از محافظ مانند کرم ضدآفتاب استفاده کرد. در واقع می‌توان با مراقبت‌های ساده اما مهم، خطر ابتلا به سرطان را کاهش داد.»
شیرین نباشید
همیشه، همه‌‌جا، هر لحظه، مصرف شیرینی با یک فنجان چای گرم، قهوه یا دمنوش دلپذیر است. اما شیرینی‌ها می‌توانند خطرناک باشند؛ چرا؟ دکتر جعفریان دراینباره می‌گوید: «کاهش مصرف قندهای ساده یکی از راهکارهای کاهش خطر ابتلا به سرطان است. نکته مهم اینجاست که سلول‌های سرطانی به قند، علاقه خاصی دارند و در واقع نوعی سوخت برای ادامه حیات سلول‌های سرطانی محسوب می‌شود. بنابراین باید مصرف انواع شیرینی خشک و تر، شکلات شیری و... را به حداقل برسانید. علاوه بر شکر که ماده اصلی تهیه این خوراکی‌هاست، آرد سفید هم می‌تواند باعث افزایش ریسک ابتلا به سرطان شود. مصرف آرد سفید نیز در کشور ما بالاست و نشانه آن مصرف انواع نان لواش، نان‌های فانتزی، شیرینی، کیک و... است. بنابراین باید به طور همزمان مصرف نان‌های بدون سبوس و انواع شیرینی‌ها به حداقل برسد» .
او ادامه می‌دهد: «هرچه رنگ نان تیره‌تر باشد، سبوس آن بیشتر و کیفیت آن بهتر است. علاوه بر این مصرف شکلات تلخ به مقدار مناسب مشکلی نداشته و باید جایگزین آبنبات و شکلات‌های معمولی شود.»
به رنگ‌ها پناه ببرید
در همه رژیم‌های غذایی سالم، تأکید به رعایت «تنوع غذایی» است. دلیل آن هم دریافت موادغذایی ضروری از منابع مختلف است. به این نکته باید این مورد را اضافه کرد که باید از میوه‌ها و سبزی‌ها با رنگ‌های مختلف نیز استفاده کرد. این استاد دانشگاه توضیح می‌دهد: «هرچه مقدار سبزی و میوه مصرفی افزایش یابد، خطر ابتلا به سرطان کاهش می‌یابد. خوراکی‌های سبز‌‌‌‌رنگ حاوی آنتی‌اکسیدان کلروفیل هستند. به همین دلیل سبزی‌هایی مانند کلم بروکلی، کاهو، اسفناج و... از سبزی‌های مهم و اثرگذار در کاهش ابتلا به سرطان هستند. خوراکی‌های نارنجی رنگ حاوی آنتی‌اکسیدان کاروتن و نارنجین هستند. کاروتن، پیش‌ساز ویتامین (A) است. این ویتامین یکی از ترکیب‌های مهم برای جلوگیری از ابتلا به سرطان است. هویج، گرمک، سیب‌زمینی و... حاوی آنتی‌اکسیدان کارتن هستند».
او ادامه می‌دهد: «آنتی‌اکسیدان «لوتئین» موجود در سیب، آنتی‌اکسیدان «لیکوپن» موجود در گوجه‌فرنگی و هندوانه و دیگر خوراکی‌های قرمز‌‌‌رنگ از دیگر ترکیب‌های مهم برای جلوگیری از ابتلا به سرطان هستند. مرکبات به عنوان منبع غنی ویتامین (C) بسیار مهم هستند. این ویتامین آنتی‌اکسیدان بسیار مهمی است. علاوه بر این، فیبر موجود در میوه و سبزی نیز بسیار کمک‌کننده است. افرادی که خوراکی‌های فیبردار مانند غلات سبوس‌دار، حبوبات و غلات خورده و یا میوه‌هایی مانند سیب، گلابی، خرمالو و... را با پوست مصرف می‌کنند به خاطر فیبر بالا، خطر ابتلا به سرطان به‌ویژه سرطان‌های کلورکتال (روده و مقعد) در آنان کاهش چشمگیری دارد. مصرف سیر و پیاز نیز به دلیل داشتن ترکیبات «سلفورین» و «آلیسین» می‌توانند بدن را در مقابل ابتلا به سرطان بیمه کنند.»
فرآوری‌ها خوب نیستند
گوشت قرمز به تنهایی خوراکی مضری است. به همین دلیل توصیه می‌شود گوشت انواع ماکیان و غذاهای دریایی جایگزین گوشت قرمز شوند. تصور کنید خوراکی‌های تهیه شده از گوشت قرمز با ترکیب‌های نامناسب، مزه‌دار شوند. دکتر جعفریان در این باره می‌گوید: «نیتریت، سرب، آرسنیک و جیوه از موادی هستند که وجود آنها در موادغذایی می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.» این استاد دانشگاه ادامه می‌دهد: «کارخانه‌های تولید سوسیس و کالباس از نیترات و نیتریت به شکل بی‌رویه‌ای استفاده می‌کنند. بنابراین باید به شکل کلان، درباره مصرف این مواد در کارخانه‌های صنایع غذایی ممانعت به عمل آورد به این دلیل کع خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند.»
او درباره وجود آرسنیک و جیوه درباره محصولات کشاورزی نیز می‌گوید: «محصولات کشاورزی ما از نظر میزان آرسنیک و جیوه باید به دقت کنترل شوند. به این دلیل که مصرف بعضی محصولات مانند برنج و گندم بالا بوده و همین مسأله می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.» دکتر جعفریان اضافه می‌کند: «مصرف سوسیس و کالباس و انواع گوشت‌های فرآوری شده باید به حداقل برسند. علاوه بر این باید از برنج‌هایی که به سلامت آنها اطمینان داریم، استفاده کنیم.»
نظر شما