سلامت نیوز: باورهای غلط درباره درمان بیماری ها با استفاده از مصرف مواد مخدری مانند تریاک که از قدیم در مناطق مختلف کشور از جمله کهگیلویه و بویراحمد وجود داشته است و این باورها همچنان زنده هستند و زندگی برخی از افراد را دود کرده و به هوا می فرستند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا، پندارهایی که نه تنها منجر به وابستگی افراد یا همان اعتیاد می شود بلکه فروپاشی برخی خانواده ها، از دست رفتن شغل افراد و حتی کارتن خوابی و بزهکارهایی چون سرقت و فروش مواد مخدر محصول آن است.

یکی از عوامل مهم مصرف تریاک باورهای کاملا غلط درباره درمان‌گری و شفابخشی این ماده مخدر است به طوری که باورهای تاریخی نسبت به خاصیت درمانی مواد مخدر تا جایی بوده که برخی پزشکان در گذشته‌های دور خود از مبلغان مصرف تریاک بوده‌اند.
در حالی که مطالعات دقیق علمی بر تمام پندارهای اشتباه استفاده طولانی مدت از مواد مخدر به ویژه از نوع سنتی از جمله کاهش دردهای جسمانی، پیشگیری‌ از افزایش قند خون، ضد بیماری سرطان، دارویی برای آرام کردن و خواباندن کودکان، کاهش فشارهای عصبی و حتی کاهش ترس و افزایش توان جسمی مهر باطل زده است اما هنوز هم برخی افراد در دام تبلیغات کاذب می افتند.
تریاک گیاهی است که از لاتکس (که ۱۲ درصد آن را مرفین تشکیل می‌دهد) به دست می‌آید و به اشکال طبیعی (خام، شیره و سوخته تریاک)، طبیعی و نیمه مصنوعی (داروهایی مانند مرفین، کدئین، هیدروکودون و اکسی کدون) و مصنوعی (داروهایی مانند فنتانیل، آنالوگ‌های فنتانیل و ترامادول و در ایران عمدتا متادون) مصرف می‌شود.

الهام و تجربه تلخ باورهای غلط
الهام بانویی که برای درمان بیماری دیابت به قول خودش در دام اعتیاد افتاده است ،می گوید: اعتیاد به مواد مخدر همه چیزم را دود کرد و به هوا فرستاد.
این بانوی ۴۰ ساله که ۱۰ سال پیش به مصرف مواد مخدر معتاد شده است می گوید: خیلی از افراد جامعه به من، درمان بیماری قندخون با تریاک را پیشنهاد دادند آنان می گفتند که مصرف کم اعتیاد نمی آورد اما حالا همه چیزم لوله ای است که مواد با آن مصرف می کنم.
او که به قول خودش روزگاری در زیبایی و خانه داری زبانزد عام و خاص بود اما حالا نه تنها نشانی از آن جذابیت ندارد بلکه از همسرش جدا شده و اجازه دیدن فرزندانش را هم ندارد.

الهام می گوید: هرگز اهل مصرف سیگار نبودم و حتی چای هم کم مصرف می کردم و تنها برای درمان بیماری به این حال و روز افتاده ام.
او می گوید: هر چه داشتم از جواهرات،پول و نقد و خودرو همه برای خرید مواد دود شده و به هوا رفته است. چند بار برای ترک اقدام کرده ام اما مصرف مواد مخدر اراده ام را ضعیف کرده است.

ریشه باورهای غلط
یک جامعه شناس می گوید:ریشه باورهای غلط درباره مصرف مواد مخدر سنتی نظیر اعتیاد به قرن هفدهم برمی گردد زمانی انگلیس به قصد استثمار بیشتر کالایی به نام تریاک را وارد کشور کرد و ضمن معتاد کردن مردم آنان را به کشت خشخاش ترغیب کرد.
علی حیدری اضافه کرد: در آن سال ها تریاک به عنوان داروی مسکن حتی به نوزادان نیز تجویز می شد.این جامعه شناس تاکید می کند: در آن سال ها با تبلیغ مصرف تریاک در ایران و اعزام دلالان به مناطق مختلف کشور استفاده از آن را به عنوان ماده‌ای مفید برای بدن به مردم آموزش دادند و با ذکر خواص پزشکی تریاک آن را داروی ضد درد و درمان بیماری‌های گوناگون معرفی کردند.
وی ادامه داد:الان هم هنوز تعدادی از اطبای سنتی بیماران را برای درمان دردها به مصرف تریاک ترغیب می‌کنند که لازم است تبلیغات «تاثیرات درمانی تریاک» هر چه سریعتر متوقف شود.
حیدری ابراز داشت: آخرین شایعه سازی در این خصوصی همزمان با شیوع ویروس  کرونا در اسفندماه سال گذشته در قالب ادعایی با این مضمون که معتادان کرونا نمی گیرند منتشر و همین امر سبب سوءاستفاده کاسبان و فروشندگان مواد مخدر شد در حالی که تحقیقات نشان می دهد معتادان بیش از سایر افراد مستعد ابتلا به ویروس کرونا هستند.

پیامدهای اعتیاد
این جامعه شناس اعتقاد دارد که اعتیاد پیامدهای گسترده‌ای در ابعاد مختلف اجتماعی و فردی دارد که کاهش آسیب های ناشی از آن جز در سایه تلاش مضاعف خانواده ها و مسئولان امکان پذیر نیست.
حیدری افزود:کاهش احساس مسئولیت که بر اثر اعتیاد گریبانگیر خانواده هایی که یکی از والدین آنان درگیر این آسیب اجتماعی است بیشترین آثار را بر قدرت واکنش پدر و مادر در شرایط حساس  دارد و این امر منجر به آغاز چالش های مختلف و زمینه ساز طلاق در برخی از موارد می شود.
وی بیان کرد: والدین مبتلا به اعتیاد اقتدار لازم برای نظارت بر رفتار فرزندان را ندارند به همین دلیل بچه های چنین خانواده هایی بیشتر وقت خود را در بیرون از خانه و با گروه همسالان خود بدون نیاز به پاسخگویی به والدین سپری می‌کنند و همین امر زمینه‌ را برای ارتکاب انواع بزهکاری ها فراهم می کند.
حیدری تاکید کرد: معتادان از نظر عرفی مورد قبول اجتماع نیستند و این  پیامدها منجر به سرخوردگی به ویژه برای فرزندان در سنین نوجوانی می شود.
وی تصریح کرد:وابستگی به مواد مخدر فرد معتاد را برده مواد می‌کند و آنان ناگزیر به زندگی مجرمانه هستند.

نگاهی به وضعیت اعتیاد در کهگیلویه و بویراحمد
فرمانده انتظامی کهگیلویه و بویراحمد گفت: آمار ها نشان می دهد که این استان به لحاظ ضریب گرایش به مواد مخدر و یا شیوع آن در کشور از استان‌های پاک است اما آلوده شدن هر فرد حتی اگر بر اثر باورهای غلط باشد پیامدهای اجتماعی و فردی زیادی دارد که نیروی انتظامی به همین دلیل تلاش های زیادی برای مبارزه با مواد مخدر انجام می دهد.
سردار کیقباد مصطفایی اضافه کرد: کهگیلویه و بویراحمد یکی از محورهای حمل و توزیع مواد مخدر از جنوب و شرق به مناطق مرکزی و غرب کشور  است به همین دلیل مبارزه با مواد مخدر در این استان با جدیت ادامه دارد.
وی عنوان کرد:کشف مواد مخدر در این استان امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۳۳ درصدی داشته است.
مصطفایی اظهار داشت: در سال جاری ۶ تن و ۶۵۶ تن کیلوگرم انواع ماده مخدر در این استان کشف و ضبط شده است و در این رابطه با تلاش ماموران ۱۲ باند اصلی متلاشی شد.

فرمانده انتظامی کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: مبارزه بی امان با سوداگران مرگ و قاچاقچیان مواد مخدر در دستور کار پلیس است.
سردار مصطفایی عنوان کرد: شهروندان هم می توانند با ارائه اخبار و گزارش های خود به  سامانه تلفنی ۱۱۰ در مبارزه با این بلای خانمانسوز سهیم باشند.

برنامه های پیشگیری
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر کهگیلویه و بویراحمد می گوید: با توجه به اینکه سوداگران مرگ با هر ترفندی سعی در به دام انداختن افراد دارند،آگاهی بخشی تنها راهکار پیشگیری از شیوع این آسیب اجتماعی است.
سید ناصر رضایی عنوان کرد: تبلیغات کاذب از جمله درمان بیماری ها با مواد مخدر سنتی یکی از شیوه های سودجویان برای ترغیب افراد مختلف جامعه به مصرف مواد مخدر است.
رضایی با یادآوری اینکه فرهنگ سازی و آگاهی بخشی از برنامه های کاهش مصرف مواد مخدر در کهگیلویه وبویراحمد است اضافه کرد: امسال  ۶۴ برنامه آموزشی با حضور کارشناسان در صدا و سیمای استانی دنا  ضبط و پخش شده است.
وی از رسانه های ارتباط جمعی خواست تا با استفاده از دیدگاه های کارشناسی برای آگاهی بخشی کاهش آسیب های مصرف مواد مخدر تلاش بیشتری کنند.

برنامه های مبارزه با مواد مخدر
وی گفت:امسال تفاهم نامه های همکاری با ۱۵ دستگاه اجرایی برای پیشگیری و درمان اعتیاد در کهگیلویه و بویراحمد منعقد شده است.
وی تاکید می کند: این تفاهم نامه ها به صورت ملی و استانی با دستگاه های اجرایی مختلف چون آموزش و پرورش، فنی وحرفه ای،دانشگاه علوم پزشکی،بهزیستی، صدا و سیما و نیروی انتظامی منعقد شده است.
رضایی بیان کرد: طرح یاریگران زندگی با مشارکت آموزش و پرورش یکی از برنامه های مهم شورای مبارزه با مواد مخدر استان است که هم اکنون ۴۰درصد از مدارس کهگیلویه و بویراحمد زیرپوشش آن قرار دارد.
رضایی اضافه کرد: این طرح با هدف ارتقای مهارت‌های خودکنترلی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی دانش‌آموزان و جلب مشارکت و مداخله موثر خانواده و اولیای مدرسه انجام می شود.
وی اظهار داشت: ارتقای مهارت‌های بازدارندگی و صیانت در کانون‌های دانش‌آموزی و افزایش قدرت "نه گفتن" از دیگر مزایای این طرح است.
رضایی با اشاره به اینکه طرح نماد از دیگر برنامه های شورای مبارزه با مواد مخدر در مدارس  کهگیلویه و بویراحمد است اضافه کرد: غربالگری روانی و اجتماعی به عنوان نقشه راه کاهش آسیب پذیری دانش آموزان از اهداف مهم این طرح است.
وی تاکید کرد:این طرح به دنبال هدایت دانش آموزان به سمت کاهش تمایل و پیشگیری از مصرف مواد مخدر است.
رضایی تاکید کرد: این طرح ها با همکاری شورای مبارزه با مواد مخدر کهگیلویه وبویراحمد در راستای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و اعتیاد دانش آموزان در حال اجرا است.

راهبرد های درمانی 
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: هم اکنون ۸۰ مرکز ترک اعتیاد شامل مراکز اقامتی و نیمه اقامتی در بخش های خصوصی و دولتی در استان فعالیت می کنند که ۶ هزار نفر در نیمه نخست سال برای درمان به آنان مراجعه کرده اند.
رضایی گفت: کشف مواد مخدر در این استان از دیگر برنامه های مبارزه با اعتیاد است که با تلاش نیروی انتظامی انجام می شود.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: پاکسازی محله های مسکونی از دیگر برنامه های مبارزه با مواد مخدر در استان است که از ابتدای سال جاری تاکنون ۳۹۵ نفر  در مناطق آلوده شناسایی و دستگیر شده اند.
وی مجموع دستگیرشدگان در خصوصی مواد مخدر امسال در کهگیلویه وبویراحمد را یکهزار  و۲۳۸ نفر برآورد کرد و افزود: این آمار امسال نسبت به مدت مشابه پارسال ۲درصد افزایش یافته است.
رضایی عنوان کرد:برای انگیزه بخشیدن به دستگاه های اجرایی در راستای تحقق وظایف و تفاهم نامه های شورای مبارزه با مواد مخدر طرح ارزیابی عملکرد آنان انجام می شود.

به نظر می رسد استفاده از شبکه های اجتماعی و فضای مجازی به دلیل در دسترس عموم بودن بهترین راهکار برای آگاهی بخشی به شهروندان برای پیشگیری از آسیب های اعتیاد است که در این خصوصی تولید انیمیشن های جذاب برای گروه های سنی مختلف می تواند کارساز باشد.
از آنجا که تنها با رویکرد اجتماعی و در قالب حمایت از مراکز و سازمان های مردم نهاد می‌توان به راهکارهای موفق در پیشگیری از اعتیاد دست یافت خانواده ها می توانند با روش‌های مختلف مانند بالابردن میزان حساسیت خود نسبت به مَضرات مواد مخدر و ارتقای سطح آگاهی خود درباره انواع مواد و خطرات مصرف آن به مبارزه با این بلای خانمانسوز کمک کنند. 
آموزش مهارت‌های زندگی به منظور پیشگیری از گرایش به آسیب‌های اجتماعی  می‌تواند موجب بهبود مهارت‌های ارتباطی، تصمیم‌گیری، حل مساله، تفکر نقاد، مقابله با هیجانات و افزایش پذیرش اجتماعی افراد شود و توانمندی در این موارد به نوبه خود می‌تواند احتمال گرایش به مصرف مواد را کاهش دهد.