سلامت نیوز: آفات و امراض گیاهی در یک و نیم میلیون هکتار از وسعت جنگل‌های زاگرسی طغیان کرده‌اند و اگر به درستی با آنها مبارزه نشود می‌توانند زمینه نابودی این سرمایه‌های ملی را فراهم کنند. این مشکل به‌دنبال خشکسالی‌های پی در پی سال‌های گذشته شکل گرفته و امسال با کاهش شدید بارش‌ها که منجر به کم شدن رطوبت در اراضی جنگلی شده، شدت گرفته است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران، درختانی که توانشان را به خاطر خشکسالی از دست داده‌اند و ضعیف شده‌اند حالا قدرتی برای مبارزه با آفات به‌صورت طبیعی ندارند و در واقع زمینه برای زاد و ولد و جولان آفات فراهم شده است. «کامران پورمقدم» رئیس مرکز جنگل‌های خارج از شمال به «ایران» می‌گوید: در این چند ساله تغییرات اقلیمی، کاهش بارش‌ها و خشکسالی‌هایی که پی‌درپی در کشور داشتیم و تبدیل بارش‌ها از شکل برف به باران در رویشگاه‌های جنگلی بویژه زاگرسی شرایطی را فراهم کرده تا آفات و امراض جنگلی طغیان کنند. از سوی دیگر این شرایط موجب گسترش بیماری قارچی زغالی بلوط شده است و متأسفانه باید گفت در حال حاضر از 6 میلیون هکتار اراضی زاگرسی در یک میلیون و نیم هکتار با طغیان آفات و بیماری‌ها مواجه هستیم.

جنگل‌های زاگرسی از استان آذربایجان غربی تا فیروزآباد فارس را در برمی‌گیرد که 180 گونه درختچه‌ای و درختی را شامل می‌شود اما گونه غالب آن‌ گونه بلوط است و به همین دلیل به آن جنگل‌های بلوط هم می‌گویند. به‌ گفته ‌پورمقدم در سال‌هایی که خشکسالی بر جنگل حاکم نباشد، دمای پایین و یخبندان در زمستان به شکل طبیعی موجب از بین بردن آفات می‌شود اما با افزایش دما و ضعیف شدن درختان به‌دلیل کاهش رطوبت، آفات از حد معمول بیشتر می‌شوند و احتیاج به غذای بیشتری هم پیدا می‌کنند. وی در خصوص اینکه طغیان آفات در جنگل‌های کدام استان‌ها بیشتر مشاهده می‌شود توضیح می‌دهد که در همه اراضی جنگلی زاگرسی این مشکل وجود دارد اما هرچه از شمال به جنوب می‌رویم یعنی در زاگرس مرکزی و جنوبی می‌توان آن را بیشتر دید. در واقع در حال حاضر طغیان آفات جنگلی در جنگل‌های استان‌های خوزستان، چهار محال و بختیاری، ایلام و فارس به شکل حادتری وجود دارد و آسیب جدی تری به درختان از این بابت وارد شده است. ساز‌مان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری البته با توجه به استمرار خشکسالی برنامه‌هایی را در دستور کارش قرار داده که رئیس مرکز جنگل‌های خارج از شمال عمده‌ترین آنها را اینگونه دسته‌بندی می‌کند: به‌منظور تاب‌آوری جنگل‌های زاگرسی یا به‌عبارت بهتر اکوسیستم جنگلی اقدامات آبخیزداری و عملیات بیولوژیک مبارزه با آفات و احیای جنگل‌ها در نواحی بحرانی متمرکز شده تا بتوان از ظرفیت بارش‌ها برای افزایش رطوبت خاک استفاده کرد که اولویت‌ها مشخص و کارها کلید خورده است. از سوی دیگر عملیات اصلاحی و بهداشتی در نواحی بحرانی شروع شده و با هرس و معدوم کردن درختانی که به‌دلیل هجوم آفات خشک شده‌اند و امکان انتقال آفات از آنها وجود دارد در جریان است . محلول پاشی اقدام دیگری است که الزام اجرای آن به استان‌ها ابلاغ شده است. به گفته‌ پورمقدم با توجه به اینکه آبخیزداری می‌تواند کمک مؤثری در این زمینه داشته و از سوی دیگر جلوی سیلاب‌های ویرانگر را بگیرد، علاوه بر اعتبارات مناسب سال گذشته امسال نیز از محل درآمدهای عمومی اعتبارات خوبی در نظر گرفته شده است که می‌تواند در این زمینه گره گشا باشد.

50 میلیارد تومان برای مقابله با آفات و بیماری‌های ناشی از خشکسالی
 خوزستان یکی از استان‌هایی است که از 4.6 میلیون هکتار وسعت آن بیش از یک میلیون هکتار را جنگل‌های زاگرسی تشکیل می‌دهد که عمده درختان آن بلوط است. دزفول، ایذه، باغملک بهبهان، اندیکا، مسجدسلیمان، لالی رامهرمز، امیدیه و شوشتر از جمله شهرهایی هستند که در دامنه جنگل‌های زاگرسی قرار گرفته‌اند. اما امسال به‌دلیل خشکسالی شدید در این استان بسیاری از آفات درختان جنگلی طغیان کرده‌اند. «سید محمدتقی سجادی» مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان به «ایران» می‌گوید: علاوه بر خشکسالی‌های متوالی سال‌های اخیر، از آذرماه سال گذشته در خوزستان باران مؤثری که منجر به روان آب شود نداشتیم و در حال حاضر با تنش آبی در همه بخش‌ها مواجه شده‌ایم. در این میان درختان جنگلی نیز به‌دلیل تشنگی ضعیف شده‌اند و توانشان برای مقابله با آفات پایین آمده است و بررسی‌های ما نشان می‌دهد در بیش از 50 هزار هکتار از اراضی جنگلی آفات طغیان کرده‌ که نیاز به مقابله با آنها پیدا کرده‌ایم. عمده‌ترین آفاتی که تعدادشان از حد متعارف بیشتر شده و به اصطلاح طغیان کرده‌اند شامل جوانه خوار بلوط، پروانه سفید بلوط، ملخ بال کوتاه، سوسک‌های چوبخوار و بیماری قارچی زغالی هستند. سجادی تصریح می‌کند: خوشبختانه با اختصاص 50 میلیارد تومان اعتبار برای کنترل بیماری‌های جنگلی به‌دلیل خشکسالی که طغیان آفت ها را هم شامل می‌شود این میزان اعتبار در اختیارمان قرار گرفته و کار مبارزه با آفات در جنگل‌های مشرف به بهبهان و باغملک آغاز شده و کار مقابله با آفات در لالی و اندیکا هم در حال شروع است . به گفته وی، مبارزه با آفات جنگلی باید در زمان مناسب خودش انجام شود به همین دلیل در برخی جاها هنوز کاری انجام نشده است. مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان تأکید می‌کند که باید تا قبل از آذرماه این اقدامات به پایان برسد تا نتیجه خوبی حاصل شود. وی این نوید را هم به دوستداران محیط زیست داد که در مبارزه با آفات جنگلی خوزستان به هیچ وجه از موادشیمیایی استفاده نخواهد شد و مبارزه از طریق محلول های بیولوژیک است. از سوی دیگر برای اینکه درختان جنگلی باز هم قوی شوند و بتوانند خودشان به طور طبیعی با آفات مبارزه کنند به آنها ریزمغذی داده می‌شود. هزینه مبارزه با آفات جنگلی در هر هکتار یک میلیون تومان است که محلول پاشی و مدیریت ریزمغذی‌ها در نقاطی از جنگل که صعب العبور است از طریق پهپاد انجام می‌شود. وی خاطرنشان می‌کند : همچنین برای آبیاری مضاعف بخش‌هایی از جنگل های خوزستان 20 میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده است. وی با اشاره به اینکه در دهه گذشته به‌دنبال خشکسالی‌های متوالی خاک 300 هزار هکتار از یک میلیون و 250 هزار هکتار اراضی بیابانی خوزستان بشدت تخریب و به کانون ریزگردها تبدیل شده است، می‌گوید : در حال حاضر این نگرانی وجود دارد که این کانون‌ها بار دیگر موجب برخاستن گرد و غبار با منشأ داخلی شوند و این پدیده شدت بگیرد.

وی خاطرنشان می‌کند: اگر کارهای آبخیزداری که در خوزستان انجام شده صورت نمی‌گرفت الان باید منتظر تشدید تأثیرات خشکسالی بر منابع طبیعی استان از جمله جنگل ها بودیم. وی البته تصریح می‌کند: آبخیزداری نباید در مرزهای سیاسی و قراردادی محدود شود زیرا حوضه آبخیز یک مرز خدادادی است و باید برای آن یک مدیریت واحد داشت. وی همچنین گفت: خوشبختانه با تأمین اعتبارات لازم در اراضی جنگلی 10 شهرستان خوزستان طرح‌های آبخیزداری مناسبی در حال اجرا است.