سلامت نیوز: به دنبال اجرایی شدن مصوبات اخیر درباره تعیین تكلیف و ترخیص فوری تمام اقلام دارویی و مواد اولیه مرتبط با كرونا پای پرواز، در هفته جاری ۲۰ تن از این اقلام با مجوز وزارت بهداشت ترخیص شده است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد، تسریع در ترخیص این اقلام بعد از هشدارهای مكرر معاون امور گمركی كشور درباره خطر انباشت هزاران تن دارو و مواد اولیه دارویی و از جمله، داروهای كرونا در انبار گمرك فرودگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) و همچنین ورود دستگاه قضایی و بازدید معاون قضایی دادستان كل كشور از این انبارها و ضبط و انتشار تصاویر مستند از محموله‌های دارویی دپو شده و حصول توافق و الزام برای ترخیص بی‌معطلی محموله‌های دارویی بین مسوولان نظام سلامت و گمركات كشور اتفاق افتاد.
البته حصول و اجرای این توافق هم چندان ساده نبود چون با وجود انتشار تصاویر مستند از محموله‌های چند هزار تنی دارویی فراموش شده در انبارهای گمرك، مسوولان سازمان غذا و دارو، ظرف روزهای گذشته انتشار این اخبار و تصاویر را به «جوسازی و جنگ روانی علیه وزارت بهداشت» منتسب كرده و منكر دپوی محموله‌های حجیم دارو در انبارهای گمرك شدند. این تكذیب و انكار در حالی است كه بر اساس گزارش اولیه گمرك، حدود ۱۸ تن مواد اولیه داروی مرتبط با كرونا در انبارها و سردخانه‌های فرودگاه امام خمینی(ره) قرار داشت كه در هفته جاری در چارچوب مصوبات و با مجوز سازمان غذا و دارو ترخیص این اقلام آغاز شد و به دنبال همین توافقات صورت گرفته و الزامات موكد دستگاه قضایی، بنا به آخرین اعلام مهرداد جمال ارونقی؛ معاون فنی گمرك ایران، طی روزهای گذشته، بیش از ۲۰ تن مواد اولیه داروهای مرتبط با كرونا از جمله رمدسیویر، فاویپیراویر، بتادكس و فاموتیدین از گمرك ترخیص شده در حالی كه این حجم ۲۰ تنی شامل اقلام دارویی موجود در سردخانه‌های فرودگاه امام خمینی(ره) و ترخیص از پای پرواز است.
طبق اعلام روز 24 مرداد ماه ارونقی، پیش از ورود دستگاه قضایی به مساله داروهای دپو شده در انبارهای گمرك، فقط در انبارهای گمرك فرودگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، بیش از چهار تن مواد اولیه داروی فاویپیراویر، ۸۰۰ كیلوگرم مواد اولیه بتادكس و بیش از ۱۳ تن داروی رمدسیویر دپو و بعضا دچار بلاتكلیفی بود از جمله كه محموله ۲۰۰ هزار بسته‌ای داروی رمدیسیویر تزریقی 100 میلی‌گرمی emdesivir Injection، در حالی تكلیفی نامعلوم داشت و مسوولان سازمان غذا و دارو حاضر به صدور مجوزهای مربوط برای ترخیص این محموله نبودند كه بنا به اظهارات مدیرعامل شركت مربوطه، ترخیص و توزیع چند محموله قبلی از این دارو و همچنین، مواد اولیه داروی فاموتیدین، با مجوز ترخیص وزارت بهداشت انجام شده است.
به نظر می‌رسد كه حضور نماینده دستگاه قضایی در محل انبارهای گمرك فرودگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) و مشاهده محموله‌های انبار شده، امكان هرگونه دلیل‌تراشی برای جلوگیری از ترخیص داروهای وارداتی را به صفر می‌رساند چنانكه به دنبال توافقاتی كه از ابتدای هفته گذشته به شكل الزام‌آور بین دستگاه قضایی و مسوولان وزارت بهداشت حاصل شد، از تاریخ ابلاغ این مصوبات (هفته پایانی مرداد 1400) تخلیه كلیه مواد اولیه داروهای كرونا در انبارها و سردخانه‌های فرودگاه امام خمینی(ره) ممنوع بوده و طبق تصمیمات اخذ شده، اقدامات لازم در راستای حمل یكسره این اقلام، باید به صورت شبانه‌روزی و از پای پرواز با هماهنگی لازم با وزارت بهداشت و ضمن استقرار نماینده مرجع مزبور در گمرك فرودگاه امام خمینی(ره) به صورت تمام وقت انجام شود.
بعد از این توافقات الزام‌آور بود كه رییس سازمان غذا و دارو در یك نشست خبری از جوسازی و جنگ روانی رسانه علیه وزارت بهداشت در موضوع محموله‌های دارویی در انبارهای گمرك خبر داد. محمدرضا شانه‌ساز؛ رییس سازمان غذا و دارو و حیدر محمدی؛ مدیركل امور دارویی این سازمان، اوایل هفته‌ای كه گذشت در یك نشست خبری در توضیح اتفاقات آشكار طی روزهای پیش از آن اعلام كردند:
«سازمان غذا و دارو مسوولیت حمایت از تولید داخل و مدیریت ارز مورد نیاز در كشور را برعهده دارد و برنامه‌ریزی‌ها هم در جهت حمایت از تولید داخلی بوده است. سازمان غذا و دارو متولی تامین اقلام سلامت محور بوده و وظیفه ما دسترسی آسان مردم به كالاهای سلامت محور و در عین حال، حمایت از تولید داخل و مدیریت ارز مورد نیاز در كشور است. سال ٩٧ برنامه‌ریزی در جهت حمایت از تولید داخلی در دستور كار قرار گرفت. ماحصل اقدامات این بود كه ارزبری ما در مجموع ارز نیمایی و بانكی در سال ۱۳۹۹ نسبت به سال ۱۳۹۷ از ۴.۲ میلیارد به ٢.٨ میلیارد كاهش پیدا كرد كه عدد بسیار بزرگ و قابل توجهی است و اگر ارزبری ۵۶٠ میلیون دلاری كرونا و اقلام مرتبط با آن در سال ۱۳۹۹ نبود، ركورد بی‌سابقه‌ای به جا می‌ماند.ماحصل این اقدامات برخورد با تخلفات و امضاهای طلایی بود. با این حال در قالب آنچه مردم به عنوان مافیا می‌شناسند، مخالفت‌های جدی را در این سال‌ها و به خصوص در ایام پایانی كار دولت برای دست‌اندركاران نظام سلامت ایجاد كردند. از اسفند ۹۸ و به دنبال شیوع كرونا در ایران و جهان، به محض اینكه در دنیا گفتند داروی رمدسیویر در درمان كرونا موثر است؛ ما سومین كشور دنیا بودیم كه این دارو و ماده اولیه آن را در دنیا تولید كردیم. همچنین داروی اكتمرا و فاویپیراویر به تولید رسید. این افتخارات بزرگی است اما طبیعی است كه این سیاست‌ها با منافع تجاری عده‌ای برخورد می‌كند. وقتی ما جلوی واردات كالاهای مشابه تولید داخل را می‌گیریم، به منافع عده‌ای برمی‌خورد و این افراد اقدامات جدی علیه ما، وزارت بهداشت و شخص وزیر شروع كرده و با صرف هزینه، اخبار كذب را منتشر می‌كنند.
در فاصله تغییر ٢ دولت و به دنبال خیز پنجم كرونا، مصرف رمدسیویر در ظرف ٧٢ ساعت، ١٠ برابر و مصرف سرم هم افزایش یافت و تولیدكنندگانی كه قبلا متعهد به تامین سرم شده بودند، به دلیل بار زیادی كه ایجاد شد، نتوانستند به تعهد خود عمل كنند.بحثی كه در زمینه گمركات طی این چند روز اخیر مطرح شد و به نوعی در ادامه تحركاتی است كه علیه وزارت بهداشت راه افتاده بود، عمدتا در جهت واردات كالاهای مشابه تولید داخلی است. ما از روز جمعه و بامداد شنبه دو بار از انبارها به اتفاق همكاران‌مان بازدید داشتیم. آنچه در انبارها مشاهده شد، غیر از بسیاری اقلام غیر مرتبط مثل بذر یا مواد خوراكی مانند خیارشور و كشك و ... داروها و واكسن‌های دامی، یك بخشی هم دارو بود اما هیچ یك از اقلام مرتبط با كرونا نبود. حتی ما در همان جا دیدیم كه محموله‌ای برای مواد اولیه فاویپیراویر چند ساعت قبلش رسیده بود و فردا صبحش كه ما مجددا برای بازدید رفتیم، ترخیص شده بود.
محموله‌ای هم شامل تعداد زیادی رمدسیویر بود كه بدون مجوز سازمان غذا و دارو و از یك منبع تایید نشده بود و نیاز به بررسی دارد. یك محموله‌ای هم سرم وارداتی بود كه آن هم از یك منبع تایید نشده بود كه همكاران‌مان در حال بررسی هستند.
وقتی از یك منبع تایید شده واردات انجام شود، نیاز به آزمایشات خاص نداریم و بدون هیچ معطلی پای پرواز ترخیص می‌شود اما وقتی واردات از منابع تایید نشده است، باید یكسری آزمایشات و بررسی‌های ویژه انجام دهیم كه زمانبر است.در بازدیدی كه ما داشتیم مجموعا پنج قلم دارو در گمرك بود؛ چهار قلم فاویپیراویر بود كه مجوز داشت و البته كمتر از ۲۴ ساعت هم در گمرك بود و با دستور سرپرست محترم دادسرای جرایم اقتصادی ترخیص شد و ما هم موافق این ترخیص بودیم.یك قلم هم دارویی بود كه بدون مجوز ما آمده بود كه باید تعیین تكلیف شود چطور بدون مجوز تخلیه شده است. در این زمینه تقاضا كردیم صاحب كالا با كمك همكاران ما نمونه‌برداری‌ها را انجام دهند و تولید‌كننده نیز مكاتباتی با ما داشته باشد و بگوید دارو در چه وضعیتی است؛ چراكه گزارشات ما نشان می‌داد آن دارو در برهه‌های زمانی فراخوان (ریكال) شده و اجازه مصرف نداشته است. اگر این شبهات دارو برطرف شود، می‌توانیم درباره مجوزش اظهارنظر كنیم.در مجموع جوسازی در خصوص وجود دپوی تعداد زیادی دارو در گمرك درست نبود؛ حجم خیلی مختصری از موارد موجود در گمرك از داروهایی بود كه مجوز ما را داشت و این در حالی است كه با مجوز ما هر آنچه در گمرك هست باید ترخیص شود. كالایی كه در گمركات رسوب كرده و گمركات محترم باید پاسخگو باشند، كالاهایی است كه یا مجوز وزارت بهداشت یا هر وزارتخانه تخصصی را ندارد و بدون مجوز در گمركات رسوب كرده و باید صاحب كالا پاسخگو باشد.»
البته به نظر می‌رسد این تكذیب‌ها، واكنش مورد انتظار رسانه‌ای پس از انتقادات معاون امور گمركی كشور از بی‌توجهی مسوولان برای ترخیص دارو با وجود تراكم در حال انفجار جمعیت نیازمند داروهای كرونا در داروخانه‌های كشور و درخواست این مقام اقتصادی برای بازدید مقامات قضایی و مشاهده واقعیت دپوی محموله‌های دارو در انبارهای گمركات تهران بود.
به دنبال این نشست خبری كه در سازمان غذا و دارو برگزار شد، ارونقی؛ معاون فنی گمرك ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا در توضیح جریان دپوی داروهای موجود در گمرك گفت: «با توجه به شرایط بحرانی كرونا از ابتدای شیوع این بیماری در كشور، همواره ترخیص كالاها و داروهای مرتبط با آن در اولویت گمرك قرار داشته و طی بخشنامه‌هایی ضرورت ترخیص فوری آن تاكید شده كه در جریان ورود واكسن نیز مورد توجه بوده است؛ در مدت اخیر نیز با توجه به لزوم ترخیص فوری اقلام مربوطه از جمله سرم كه باید به صورت حمل یكسره صورت بگیرد، در مراجعه‌ای كه به گمرك امام خمینی(ره) برای اقدام در این رابطه داشتیم، در بازدید از انبارها و سردخانه‌های مربوطه، با داروها و مواد اولیه دارویی مرتبط با كرونا مواجه شدیم كه البته همزمان وارد‌كنندگان و صاحبان كالا نیز برای تعیین تكلیف و ترخیص فوری مواد اولیه كرونا حتی به میزان چند كیلوگرم در گمرك حضور داشته و مراجعات مكرر داشتند. بررسی‌های گمرك نشان داد حدود ۱۸ تن دارو و مواد اولیه مرتبط با كرونا، در گمرك امام خمینی(ره) وجود دارد، این اقلام شامل بیش از چهار تن مواد اولیه داروی فاویپیراویر، ۸۰۰ كیلوگرم مواد اولیه بتادكس و بیش از ۱۳ تن داروی رمدسیویر بود. بر این اساس طی جلساتی كه با حضور دادستانی و دستگاه‌های مربوطه تشكیل شد، مقرر گردید فهرست كلیه كالاهای موجود در انبارها و سردخانه‌های مربوطه، با ذكر مشخصات، تحویل گمرك، وزارت بهداشت و وزارت جهاد كشاورزی شود.»
ارونقی در ادامه توضیحات خود افزود: «رسوب ۱۳ تن داروی رمدسیویر در سردخانه و درخواست گمرك برای تعیین وضعیت این داروها در حالی است كه وزارت بهداشت به گمرك اعلام كرد كه این دارو مشكل فنی دارد و در داخل تولید می‌شود با وجود آنكه صاحب كالا همزمان به ما اعلام كرد كه چندی قبل، پارت‌هایی از همین دارو با مجوز وزارت بهداشت ترخیص شده و در حال حاضر در مراكز درمانی و بیمارستان‌ها در حال استفاده است.»
ارونقی ضمن تاكید بر اینكه گمرك هیچ‌گاه خواستار ترخیص بدون بررسی یا بدون مجوز هیچ كالایی حتی دارو نیست، افزود: «ما خواستار تعیین تكلیف كالا هستیم كه دستگاه مربوطه و صاحب كالا، جریان ترخیص، متروكه یا مرجوعی آن مشخص شود كه اگر طبق ضوابط و چارچوب وارد شده و امكان ترخیص دارد، فورا در مورد آن اقدام شود و البته در مورد دارو و مواد اولیه دارویی آن هم در شرایط بحرانی فعلی، این تاكید به صورت ویژه خواهد بود. از نظر گمرك، هرگونه ایستایی در خصوص داروها و اقلام مرتبط از سوی صاحب كالا یا دستگاه‌های ذی‌ربط - حتی خود گمرك - به هیچ‌وجه عنوان پذیرفته نیست و باید با همكاری دستگاه‌های مرتبط نسبت به تعیین تكلیف و ترخیص فوری دارو و مواد اولیه دارو در وضعیت خاص موجود اقدام شود. البته گمرك، بدون اخذ مجوز قانونی از دستگاه‌ها، به ویژه وزارت بهداشت، اجازه ترخیص كالاهای مرتبط را نمی‌دهد و تاكنون نیز به‌طور كامل و شبانه‌روزی این همكاری ادامه داشته است.»
نظر شما