سلامت نیوز: مدیرعامل خیریه تولدی دوباره درباره تبعات تغییرات سیاسی در افغانستان گفت: «مانند 20 سال قبل این بار هم ممکن است که تغییرات قیمت تریاک در اقغانستان، ما را با مواد مخدر پرخطرتر و درنتیجه معتادان جدید بیخانمانی روبرو کند که باید برای آن آماده باشیم.»

به گزارش سلامت نیوز به نقل از پایگاه خبری اعتیاد، عباس دیلمی‌زاده در لایو اینستاگرامی که جمعه شب با حضور امیر خراسانی، فعال فضای مجازی برگزار شده بود، با اشاره به سابقه به قدرت رسیدن طالبان گفت: «در گذشته طالبان برای پیدا کردن وجهه بین‌المللی، شعارهایی داد تا کشت تریاک کاهش پیدا کند ولی انبارهای تریاک عرضه و این موضوع منجر به تغییر شدید قیمت مواد مخدر شد. قیمت تریاک و هرویین چندبرابر افزایش یافت و درنتیجه کراک ایرانی و همچنین آمفتامین و متاآمفتامین و شیشه وارد کشور شد. ابتدا ما با خیل عظیمی از مصرف کننده روبرو شدیم که الگوی مصرفشان از مصرف مواد هروئین‌های کم خطر به سمت مواد پرخطر و سپس الگوی رفتارهای خطرناک‌تری رفت که مشکلی عظیم ایجاد کرد.» او ادامه داد: «برای آمادگی مقابل این تغییرات که در افغانستان رخ داده، ما ابتدا باید ببینیم که قیمت مواد چه تغییری می‌کند و موادی که وارد کشور می‌شود تجزیه تحلیل کنیم تا آماده تبعات این اتفاق‌ها باشیم. ولی واضح است که باید روی کاهش تقاضا متمرکز شویم و خودمان را برای یک پدیده جدید مجهز کنیم. ما احتمالا با معتادهایی ممکن است سر و کار داشته باشیم که نوع رفتار آنها تغییر می‌کند و خطرات مواد بیشتر خواهد شد. درنتیجه باید در سیستم درمانمان برای این مواد برنامه‌ریزی به روزی داشته باشیم. همچنین احتمالا با معتادهای بی‌خانمان جدیدی روبرو می شویم و از الان باید برای آن سرمایه‌گذاری کنیم.»

این پژوهشگر سیاستگذاری حوزه مبارزه با مواد مخدر درباره شاخص‌های خطر مواد مخدر این توضیحات را داد: «میزان خطر یک مواد با شاخص‌هایی ارزیابی می‌شود ولی شاخص اندازه‌گیری خطر در کشورهای مختلف متفاوت است. مثلا اینکه ماده‌ای باعث افزایش خشونت شود، یک شاخص خطر را توضیح می‌دهد.»

او همچنین درباره وابستگی مصرف کننده ایرانی به مواد مخدر افغانستان ادامه داد: «ما در مقطعی به تریاک و هروئین افغانستان وابسته بودیم ولی در یک سال و نیم گذشته شیشه افغانستان هم عرضه شده که آشپزخانه‌های کشور توان رقابت با آن را نداشتند و تعطیل شدند.» دیلمی‌زاده با بیان اینکه آسیب شیشه افغان بیشتر بود و خشونت را بیشتر افزایش می داد افزود: «اگرچه من می توانم براساس منافع ملی بگویم که درصورت دریافت مجوز کشت خشخاش شرایط به نفعمان خواهد شد اما کارشناسانی هستند که بر اساس منافع بین المللی این را رد می‌کنند. کشت خشخاش و ارزان تر شدن آن به نفع کشور ما خواهد بود ولی ممکن است مجوز بین‌المللی به ما ندهند. وگرنه تریاکی که در کشور با قیمت ارزان‌تری در دسترس معتاد قرار می گیرد منجر می‌شود که مصرف کننده ما به سمت شیشه افغان نرود اما این کاری است که قابل اجرایی نیست.»

او با پیشبینی وضعیت تولید تریاک در آینده افغانستان گفت:« از یک سو امروز طالبان دارد ژست بین المللی می‌گیرد تا خود را تثبیت کند اما اگر قرار باشد تولید کشت خشخاش پایین بیاید، اقتصاد این کشور با مشکل روبرو می‌شود و باید بودجه‌های دیگری جایگزین آن کند. اما با وجود 8.5 میلیون دلار سرمایه گذاری آمریکا برای زمین‌های زعفران و گندم، این مزارع نتوانست جایگزین مزارع تریاک شود. از سوی دیگر طالبان امروز با 20 سال پیش فرق دارد و گروه‌های تشکیل‌دهنده طالبان اجزای مختلف و متضادی دارد. هر کدام از این گروه‌ها به بعضی کشورها وابستگی دارند و بودجه می گیرند و ما نمی‌دانیم کدام یک به قدرت می‌رسند. از سوی دیگر این ژست طالبان منجر می‌شود که قیمت تریاک و هروئین در مبدا (افغانستان) افزایش چشم‌گیری یابد و سود بیشتری برای آنها درست کند. درنتیجه اقتصاد جدیدی تولید می کند.» او  ادامه داد: « در این اقتصاد جدید، طالبان با آن پول حاصل تریاک چه خواهد کرد؟ حتی اگر جامعه بین‌المللی پولی بدهد و همه تولید تریاک آنها را بخرد و بسوزاند، که ارزان‌تر از هزینه‌ای است که برای مقابله و درمان آن می‌کنیم، باز هم خواهیم دید که خیلی از گروه‌های طالبان به پول ترانزیت آن وابسته هستند.حتی اگر مزارع آنها را بخریم و تولیدشان را بسوزانیم، با این کار قیمت مواد بسیار بالا خواهد رفت و متضرر نهایی خریدار خواهد بود که باید با قیمت بیشتری مواد را بخرد وگرنه طالبان در نتیجه این کار، هم به ژست مثبت بین‌المللی خود خواهد رسید هم سود مالی زیادی را به دست خواهد آورد.»