سلامت نیوز: بالاخره هشدارهای کارشناسان در زمینه رسیدن فرونشست زمین از دشتها به شهرهای کشور، تبدیل به واقعیت شد و در انتشار دو فیلم در فضای مجازی از سوی دو چهره شناخته شده محیط زیست کشور، این موضوع بهطور کامل رسانهای شد. در یکی از ویدئوها فرونشست زمین باعث تخلیه یک شهرک شش هزار نفری نیروی هوایی و ترک خوردن ساختمانهای اداری شده است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان ملی، هرچنــد که این شهــرک در سال ۱۳۹۷ به دلیل ترکهای بزرگ ساختمانی و فرونشست زمین تخلیه شده، اما این موضوع برای اولین بار است که رسانهای میشود و رضا اسلامی، مدیر زمینشناسی و اکتشافات معدنی اصفهان این امر را تاییـــد میکند. همچنین محمد درویش با انتشار فیلمــی از دشــت مهیار در جنوب اصفهان در حساب شخصــی خود نوشته: «فرونشست زمین به مرحله رعبآور رسیده است.» در یکی از این فیلمها که مربوط به ۹ مهرماه است، چالههایی با عمق ۱۲ متر نشان داده میشود که از نزدیکی آن جاده و خط راه آهن اصفهان به شیراز میگذرد و درویش خطر لغزش خط راه آهن را بسیار جدی توصیف کرده و هشدار داده که با وجود سرعت زیاد فرونشت زمین، تعداد چاهها و موتورپمپها در مرکز ایران در حال افزایش است.
در فیلمی دیگر که محمد درویش در توییترش منتشر کرده، دفتر پست شهید بهشتی نشان داده میشود که ساختمانی نسبتا جدید کنار ترمینال امیرکبیر در شمال شهر اصفهان است و در سال ۱۳۹۹ تخلیه شده است. با این حال، اسلامی، مدیر زمینشناسی اصفهان در رابطه با انتشار این ویدئو میگوید: «شهرک نیروی هوایی واقع در منطقه خانه اصفهان قبل از انقلاب ساخته شد و افسران و خلبانان در آن زندگی میکردند. شهرک سال ۱۳۹۶- ۱۳۹۷ به علت فرونشست زمین از سکنه خالی شده و هم اکنون تعداد انگشت شمار در این شهرک زندگی میکنند.» وی اعتقاد دارد: «پیشروی این فاجعه در اصفهان شوخیبردار نیست و با ادامه این روند در سالهای آینده در جای جای اصفهان این اتفاق تکرار خواهد شد.» اسلامی برآورد کرده که در صورت برداشت آب از آبخوان اصفهان و خشک شدن مقطعی زاینده رود، در بدبینانهترین حالت تا سال ۱۴۰۹ و در خوشبینانهترین حالت تا سال ۱۴۱۸ آبخوان آب خواهد داشت، اما بعد از آن آبخوان خالی خواهد شد.» او در بخشی دیگر از صحبتهایش میافزاید: «اگر شما به پایانه حمل و نقل امیرکبیر در شاپور جدید بروید همین ترکها را خواهید دید. این ترکها به حدی بوده است که دفتر پست این پایانه تخلیه شده است.»
به داد اصفهان برسید
طبــق آمار، اصفهان، بالاترین میزان فرونشست در کشور را دارد و از ۳۵ دشت استان، ۲۷ دشت ممنــوعه یا ممنوعــه بحرانی هستند. در این شرایط
علی بیت اللهی، رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به «آرمان ملی» میگوید: «من از تخلیه یک شهرک در اصفهان بیاطلاع بوده و هستم، اما اگر قرار باشد یک کلانشهر را به دلیل مخاطرات طبیعی فرونشست زمین کاندیدای تخلیه بدانیم، قطعا شهر اصفهان است. او همچنین میافزاید: این استان در بخش فرونشست زمین آسیب جدی دیده و این استان بهویژه در شمالشرق و شمالغرب کلانشهر اصفهان در معرض خطر جدی قرار دارد. ماهیت فرونشست زمین، یک پدیده بسیار خطرناک و بیسروصداست که به مرور زمان تبدیل به فاجعه میشود اما چرا اصفهان بیشترین آسیب را از فرونشست زمین دیده، این سوال را از دکتر بیت اللهی پرسیدیم و او به چند دلیل اشاره دارد؛ نخست اینکه خاک اصفهان در محیط شهری، یک نوع خاک واگرا و بدرفتار است که در اثر نشست زمین دچار شکاف و ترکهای مخرب در سطح زمین میشود، بهطوری که ورزشگاه نقش جهان این شهر که اخیرا هم افتتاح شده، تحت تاثیر شکافها و ترکهای فرونشست قرار دارد. علاوه بر آن بسیاری از ساختمانهای مسکونی این شهر دچار ترک و پیچش سازهای شدهاند و آسیب جدی دیدهاند، اما هنوز به مرحله بحران و تخلیه نرسیدهایم. در حقیقت این هیچ شهری در کشور هنوز به مرحله تخلیه نرسیده ولی در آینده قابل پیش بینی است.
29 استان درگیر فرونشست زمین
با این حال معاون کل سابق امور اکتشاف سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور در گفتوگو با «آرمانملی» این موضوع را تایید میکند و معتقد است که اتفاقی که در یکی از شهرکهای شاهین شهر رخ داده، بهزودی به شهرهای بزرگتر خواهد رسید. بهروز برنا در ادامه میافزاید: امروزه 309 دشت کشور با پدیده فرونشست زمین دست و پنجه نرم میکنند و عمده دلیل این اتفاق برداشت بیش از اندازه از چاههای کشاورزی و خالی شدن مخازن آبرفتها است. مسئولان بدون اینکه پیش بینی کنند که بهوسیله آب باران، چقدر آب در این مخازن زیرزمینی جمع میشود و چقــدر میتوانیم آب استخراج کنیم، محاسبهای صورت نمیگیرد و بیش از آن حدی که میزان آب به درون لایههای زمین رسوب کرده، از طریق چاههای غیر مجاز برداشت آب صورت میگیرد، به مرور دچار فرونشست زمین میشویم. در 31 استان کشور، فقط دو استان گیلان و مازندران این پدیده را ندارند که آن هم به دلیل بارندگی زیاد است. هشدارها را سازمان زمین شناسی بارها صادر شده و از چند سانتیمتر تا دهها سانتیمتر ما با پدیده فرونشست زمین در کشور روبهرو هستیم. به حدی که در دشت تهران، بهطور روزانه یک میلیمتر نشست میکند. برنا در ادامه با اشاره به اینکه تا زمانی کشاورزی ما به سمت کشاورزی مدرن پیش نرود، پدیده فرونشست زمین یک تهدید بزرگ به حساب میآید. خاطر نشان میکند: ما بدون اینکه بدانیم یک کیلو پسته چقدر آب نیاز دارد و در کدام منطقه چقدر بارندگی داریم و تا چه میزان آب برداشت میکنیم دشتهای حاصلخیز ایران، به دشتهای ممنوعه تبدیل میشوند. یا در بخشهایی از کشور نیروگاههای آبی و حرارتی یا صنایع آببر بدون محاسبه و آمایش سرزمین احداث میشود و خیلی زود آب آن شهر و منطقه به اتمام میرسد، این موضوعات باید از سوی سازمان زمین شناسی محاسبه شود. معاون کل سابق امور اکتشاف سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور پدیده فرونشست زمین در اصفهان و تهران را بحرانی توصیف میکند و ادامه میدهد: از چندین سال پیش هشدارها داده شد و خالی شدن یک شهرک در این استان، اصلا موضوع غیر قابل پیش بینی نبود، اما کسی به این هشدارها توجه نکرد و باعث شده فرونشست زمین به شهرهای بزرگتر ما مانند اصفهان و تهران برسد. از روزی باید ترسید که یک محله تهران که به اندازه یک شهر جمعیت دارد، خالی از سکنه شود و آن زمان فاجعه اصلی رخ میدهد. با وجود اینکه فرونشست زمین در دشت ورامین رکورد جهانی را شکسته، این موضوع قابل پیش بینی است که به زودی فرونشست زمین به پایتخت 13 میلیون نفری میرسد. همانطور که در ساخت متروی تهران شاهد بودیم چقدر مشکل بهوجود آمد و شهرداری با مشکلات زیادی پدیده فرونشست زمین را در مترو کنترل کرد. بسیاری از برجهای مهم کشور مانند میلاد بدون اینکه توجهای به حریم شود، روی گسل قرار دارد و تا زمانیکه زلزله نیاید، هیچ نهاد یا مسئولی به آن توجه نخواهد کرد. متاسفانه کسی به این موضوع توجه ندارد که از 43 بلایای طبیعی در دنیا، 33 بلای طبیعی در ایران رخ میدهد، و کشور ما یکی از بلاخیزترین کشورهای دنیاست. ما باید بلایا را بشناسیم و همین اتفاقی که حالا در استان اصفهان و شاهین شهر رخ داده، زنگ خطر بروز فاجعهای بسیار بزرگتر در میان شهرهای پرجمعیت است.
نظر شما