سلامت نیوز: دوازدهم آبان‌ماه ۱۴۰۰ بود که وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نامه‌ای از رییس‌جمهوری تقاضا کرد که مهلت قانونی برای اجرای کامل برنامه نسخه‌نویسی و نسخه‌پیچی الکترونیک به‌مدت ۶ماه عقب بیفتد؛ مهلتی که به استناد جزء۶ بند «ک» تبصره۱۷ قانون بودجه سال۱۴۰۰، ابتدای دی‌ماه امسال مشخص شده است.
به گزرش سلامت نیوز به نقل از روزنامه صبح نو ،براساس این بند قانونی، هرگونه خرید خدمات سلامت و پرداخت هزینه از ابتدای دی‌ماه ۱۴۰۰ ازسوی سازمان‌ها و موسسات بیمه‌گر مشمول جزء۲ این بند، خارج از چرخه نسخه‌نویسی و نسخه‌پیچی الکترونیک، اصالت‌سنجی دارو، استحقاق‌سنجی، امضای دیجیتال و پرونده الکترونیک سلامت ممنوع است و در حکم تصرف غیرقانونی در وجوه و اموال دولتی و مستوجب مجازات‌های مقرر در قوانین مربوطه است.
در این زمینه وزارت بهداشت از رییس‌جمهوری خواست که مهلت قانونی قیدشده به مدت حداقل ۶ماه تمدید شود و برای این درخواست، مواردی مانند عدم آمادگی فرهنگی و مدل سازوکار اجرایی از لحاظ زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و همچنین تمرکز این وزارتخانه بر مدیریت مبارزه با کرونا را مطرح کرد؛ موضوعی که با مخالفت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مواجه شد و درنهایت ابراهیم رئیسی، رییس‌جمهوری در پاسخ به نامه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نوشت: «برای اجرای طرح نسخه‌نویسی الکترونیکی همکاری نمایید.»
اجرای برنامه نسخه‌نویسی و نسخه‌پیچی الکترونیک در سازمان بیمه سلامت تا پایان آبان‌ماه۱۴۰۰ به‌طور متوسط در کشور به ۶۵درصد و در آذرماه به حدود ۷۴درصد رسیده است. براساس آمارهای سازمان بیمه سلامت ایران، استان‌هایی مانند یزد و کهگیلویه‌وبویراحمد با اجرای 100درصدی و ایلام با اجرای ۹۹درصدی رتبه‌های اول تا سوم را دارند.
همچنین پیشرفت این طرح در استان فارس به ۳۳درصد رسیده است. موضوع دیگر اینکه سازمان بیمه سلامت پیش‌بینی می‌کند اینکه ۸۰درصد نسخه‌نویسی به‌صورت تمام الکترونیک تا پایان آذرماه اجرایی شود و ۲۰درصد دیگر هم به‌صورت نیمه الکترونیک امکان تحقق دارد؛ تا بتوان براساس قانون، از اول دی‌ماه ۱۴۰۰ نسخه‌های غیرالکترونیک ازسوی سازمان‌های بیمه‌گر پایه پذیرفته نشود.
درصد بالای اتصال به سامانه
«مهدی رضایی»، معاون بیمه و خدمات سلامت سازمان بیمه سلامت گفته که براساس آخرین آمار میانگین کشوری، حدود ۷۴درصد نسخه‌های مربوط به بیمه سلامت در کشور به‌صورت الکترونیک صادر می‌شود. درحال‌حاضر حدود ۹۳درصد مطب‌ها، ۹۶درصد داروخانه‌ها، ۹۵درصد آزمایشگاه‌ها و بیمارستان‌های طرف قرارداد به سامانه‌های نسخه‌نویسی الکترونیک متصل شده‌اند. همچنین در ۱۱استان بیش از ۹۰درصد و در ۲۲استان بیش از ۸۰درصد از نسخه‌های مربوط به سازمان بیمه سلامت به‌صورت تمام الکترونیک تولید می‌شود و فقط در ۹استان پایین‌تر از میانگین ۷۰درصدی قرار دارند. به گفته او، در زمینه اجرا و تحقق کامل برنامه نسخه‌نویسی و نسخه‌پیچی الکترونیک، مانع زیرساختی وجود ندارد و فقط نیازمند عزم جدی است. نکته دیگر اینکه در بسیاری از استان‌ها، بخش خصوصی موفقیت بیشتری به نسبت بخش دولتی در این زمینه داشته است.
برنامه نسخه‌نویسی الکترونیک در بسیاری از کشورها اجرایی شده یا در حال اجراست؛ به‌طور مثال کشورهای اسکاندیناوی در استقرار این برنامه از سایر کشورها جلوتر هستند. کشورهایی مانند استونی، نروژ، دانمارک، فنلاند، سوئد، بلژیک، هلند، ایتالیا، ایسلند، یونان، انگلیس، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی ازجمله کشورهایی هستند که از تجویز الکترونیک استفاده می‌کنند. خدمات تجویز الکترونیکی ملی درحال‌حاضر به‌طورقطع در بیش از ۱۱کشور مستقر شده است.
سوئد در سال۱۹۸۰ نخستین تجویز نسخه الکترونیک را در اروپا اجرا کرد و درحال‌حاضر می‌توان کشورهای استونی، دانمارک و هلند را در کنار سوئد به‌عنوان کشورهای پیش‌گام در تجویز الکترونیک دانست. موفقیت تجویز الکترونیک نیز در ایسلند از پروژه‌ای هفت‌ساله در اوایل سال۲۰۰۰ آغاز و به اجرای ملی تجویز الکترونیکی در این کشور منجر شد. همچنین کرواسی، فنلاند، نروژ و اسکاتلند در سال‌های اخیر در این زمینه به شکل قابل‌توجهی پیشرفت کرده و تجویز الکترونیکی ملی دارند. ترکیه، فرانسه، رومانی، یونان و انگلیس هم در حال گسترش تجویزها به‌صورت الکترونیکی هستند. اتریش، بلژیک، آلمان، قبرس، ایتالیا، جمهوری چک، لتونی و لوکزامبورگ نیز از نرخ تجویز الکترونیکی پایین‌تر از حد متوسط برخوردارند. اما همانطور که «صبح‌نو» در گزارش قبلی خود به آن اشاره کرد، برخی مشکلات هنوز بر سر راه اجرای کامل این طرح وجود دارد.
مردم چه نظری دارند؟
بیماری گفته بود؛ پزشک برای من آزمایش ۶ماهه نوشته و آن را در سیستم ثبت کرده اما هنگام مراجعه به هر آزمایشگاهی اعلام شد که این نسخه در سیستم نیست و پس از بررسی و مراجعه مجدد، مشخص شد که این آزمایش پس از یک‌ماه از سیستم حذف شده است. بیمار دیگری مدعی بود که به داروهایی که پزشک تجویز کرده و از داروخانه گرفته شک کرده و وقتی آن را نزد پزشک برده او اعلام کرده که این‌ها داروهایی نیست که من نسخه کرده‌ام! و حالا اینکه پزشک اشتباه کرده یا منشی آن را به خطا ثبت کرده یا داروخانه، داروی اشتباهی داده مشخص نیست.
یکی از منشی‌های پزشکان هم مدعی بود که برخی از بیماران، شماره‌های ملی افراد ناشناس را به مطب اعلام می‌کنند که خود جای تامل دارد و البته این ایراد بر منشی و پزشک است که کارت شناسایی بیمار را کنترل نمی‌کنند. بیمار دیگری هم تماس گرفته و می‌گفت که به مطب یکی از پزشکان فوق تخصص مراجعه کرده اما نه شماره ملی را از او خواسته‌اند و نه حاضر به نوشتن دارو در دفترچه شده‌اند ضمن آنکه پول ویزیت را هم آزاد حساب کرده‌اند.
یک داروخانه‌دار هم سرعت پایین اینترنت را عامل معطلی بیماران در داروخانه‌ها دانست و گفت: این موضوع هم باید اطلاع‌رسانی شود که یک بیمار نمی‌تواند در فاصله زمانی کوتاهی دو بار از یک بیمه برای دریافت یک داروی مشترک استفاده کند. این پزشک داروساز هم اضافه کرد برخی از پزشکان، بعضی داروها را در سیستم ثبت می‌کنند و برخی داروها را هم در نسخه قید می‌کنند که این هم مشکلات خاص خود را دارد.
یکی از پزشکان هم مشکل و چالش اصلی را بیمه‌ها دانست و گفت: مشکلات برخی از این بیمه‌ها موجب شده تا پزشکان، حاضر به قرارداد با آن بیمه نشوند؛ زیرا پرداختی‌های این دسته از بیمه‌ها با کلی تاخیر و کسورات قابل‌توجه همراه است، ضمن آنکه مشکلات سامانه نسخه الکترونیک هم پابرجاست. او ادامه داد وقتی صدای پزشکان به جایی نمی‌رسد و تحت اجبار بیمه قرار می‌گیرند بروز برخی رفتارها هم دور از انتظار نیست.
یک پزشک متخصص هم با بیان اینکه اینترنت‌ها مدام قطع و وصل می‌شود و وقتی هم نسخه‌ای را ثبت می‌کنیم، بیمار بازمی‌گردد و می‌گوید ثبت نشده است، گفت: وقتی ۱۵روز از تاریخ صدور نسخه طی شود دیگر اعتباری ندارد؛ زیرا از سیستم حذف می‌شود. او این را هم اضافه کرد که برخی بیماران با کدملی دیگران، ویزیت می‌شوند و وقتی کارت شناسایی طلب می‌کنیم، ندارند.مهم‌ترین اهمیت اجرای نسخه‌نویسی الکترونیک، جلوگیری از قاچاق یا خروج دارو از چرخه توزیع است.
پس از آن می‌توان به موارد مهم دیگری مانند کاهش خطاهای نسخه‌نویسی، مدیریت و نظارت بر تجویزها و همچنین اعمال راهنماهای بالینی اشاره کرد. به قطع اجرای نسخه‌نویسی و نسخه‌پیچی الکترونیک باوجود تمام مقاومت‌هایی که به دلایل مختلف و ازجمله تعارض منافع وجود دارد، بسیار سودمند است اما درعین‌حال در زمانی که شیوع کرونا در کشور ادامه دارد و افراد زیادی درگیر این بیماری هستند نباید آن‌ها را به‌ویژه افراد سن‌وسال‌دار را درگیر حواشی مربوط به نسخه‌های الکترونیک کرد و برای اجرای کامل آن تمام تدابیر اندیشیده شده و بعد دفاتر کاغذی حذف شود.معاون بیمه و خدمات سلامت سازمان بیمه سلامت: در زمینه اجرا و تحقق کامل برنامه نسخه‌نویسی و نسخه‌پیچی الکترونیک، مانع زیرساختی وجود ندارد و فقط نیازمند عزم جدی است.
نظر شما