به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جوان، به سراغ آمارها که بروید وضعیت آسیب‌های اجتماعی در کشور چند ان مناسب نیست. آمارهای طلاق، اعتیاد، حاشیه‌نشینی، فقر و شکاف‌های طبقاتی اوضاع چند ان مساعدی را برای جامعه به تصویر نمی‌کشد و همین مسئله موجب‌شد ه نیازمند برنامه‌های جد ی‌تری برای مهار و مقابله با آسیب‌های اجتماعی باشیم. این برنامه‌ریزی‌ها، اما مستلزم اختصاص بود جه‌ای مشخص برای موضوع آسیب‌های اجتماعی است، در غیر این صورت ممکن است این آسیب‌ها همچون آتش زیر خاکستر به یکباره شعله‌ور شده و هزینه‌های اجتماعی متعددی برای جامعه ایجاد کند. با وجود این، آنطور که نایب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس خبر می‌دهد «آسیب‌های اجتماعی» در بود جه سال آیند ه رد یف مشخصی ندارد. این مسئله کم‌توجهی به آسیب‌هایی است که وجود د ارد و می‌تواند د ر آیند ه این بحران را جد ی‌تر کند.
این روزها مجلس د ر حال بررسی و چکش‌کاری لایحه بود جه سال آیند ه است و بندهای مختلف این لایحه بحث‌های فراوانی را د ر جامعه و د ر میان متخصصان ایجاد کرد ه‌است. حالا آنطور که علی بابایی کارنامی، نایب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس خبر د اد ه‌است د ر موضوع آسیب‌های اجتماعی خیلی واضح و روشن د ر بود جه سال آیند ه رد یفی را ند ید یم؛ چون د ر بود جه سال آیند ه بسیاری از رد یف‌های بودجه‌ای را وزارت محور کرد ند؛ یعنی رد یف‌های فرعی را حذف و به رد یف اصلی تبدیل کردند.
وی می‌افزاید : «به همین خاطر به ظاهر اعداد را کوچک کردند، اما عد دهایی که به صورت اختصاصی در خصوص آسیب‌های اجتماعی مد نظر است در واقع بنده عدد قابل احساسی ندید ه‌ام.»
نایب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس در این باره توضیح می‌دهد : «قرار است از بحث آزاد سازی ارز مثلاً ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزار میلیارد تومان د رآمد ایجاد کنیم و در اختیار دولت قرار گیرد و دولت تکالیفی برای خود در تبصره‌ها قائل شده‌است. اگر این عدد محقق شده‌باشد می‌تواند برای بسیاری از مسائل از جمله آسیب‌های اجتماعی هزینه کنیم.» وی مهم‌ترین آسیب‌های اجتماعی در کشور را طلاق، حاشیه‌نشینی و مواد مخدر معرفی می‌کند.
روند افزایشی آسیب‌ها
بر اساس داد ه‌های ثبت احوال کشور، نسبت ازدواج به طلاق ایران پیش از انقلاب بیش از ۱۴ بود که در دوران جنگ به کمتر از ۱۰ رسید، این نسبت در سال ۱۳۷۲ به ۱۶ افزایش یافت و پس از آن در روندی کم و بیش خطی تنزل پید ا کرد و تا قبل از همه‌گیری ویروس کرونا به حد ود سه ازد واج به‌ازای هر طلاق کاهش یافته‌است!
بنابر آخرین آمار ثبت احوال کشور، ۱۲۷ هزارو ۳۱۸ ازد واج در نیمه نخست سال ۹۹ ثبت شد ه‌است و در بهار این سال تعد اد ۳۴ هزارو ۶۵۹ طلاق به وقوع پیوسته است که نسبت بین این دو واقعه به بیش از سه ازدواج به ازای هر طلاق اشاره دارد! علاوه بر تبعات جمعیتی، این مسئله زنگ خطری هم در حوزه فرهنگی و اجتماعی محسوب می‌شود!
آمارهای دیگر آسیب‌ها نیز وضعیت خوبی را برای جامعه ترسیم نمی‌کند. ما با افزایش حاشیه‌نشینی، شکاف‌های طبقاتی و اعتیاد و بیکاری و مسائلی از این دست مواجهیم و این یعنی آتش زیرخاکستری که هر آینه ممکن است شعله‌رو شود.
لزوم تنظیم لایحه بودجه بر اساس هزینه فایده
امان الله قرائی مقدم، جامعه‌شناس و مدرس د انشگاه درباره تعریف نکردن ردیف بود جه مشخص برای آسیب‌های اجتماعی در بود جه سال آیند ه می‌گوید : «بر اساس تئوری‌های جامعه‌شناسی در بودجه سال آیند ه، مواد بودجه بر اساس هزینه فایده تنظیم نشد ه‌است. امروز مهم‌ترین مسئله اجتماعی و زیربنای همه چالش‌هایی که با آن مواجه هستیم، بیکاری و اعتیاد است، همانطور که خود رئیس‌جمهور هم به محله هرندی رفتند و بخش مهمی از این آسیب‌ها را د یدند و همچنین کاهش ازدواج و افزایش طلاق و دستور مقام معظم رهبری درباره جوانی جمعیت نیازمند برنامه‌ریزی و بودجه مناسب است و اساساً بسیاری از این آسیب‌ها از آنجایی شکل می‌گیرد که ما در برنامه‌ریزی برای بودجه اهم و مهم نمی‌کنیم.»
این جامعه‌شناس با تأکید بر اینکه مهم‌ترین مسئله امروز کشورمان آسیب‌های اجتماعی است، می‌افزاید : «ما با افزایش دامنه آسیب‌های اجتماعی مواجهیم، اعتیاد، افزایش طلاق و کاهش ازدواج و از همه مهم‌تر بیکاری در کشور چالش‌های مهمی هستند که دامنگیر جامعه شده‌اند. در حال حاضر ما چیزی حد ود ۴ تا ۵ میلیون نفر بیکار داریم و طبیعتاً یکی از اولویت‌های بودجه‌ای ما باید جوانان و رفع مشکلات اجتماعی نظیر همین بیکاری باشد که زمینه‌ساز بروز دیگر آسیب‌های اجتماعی می‌شود.»
افزایش دامنه آسیب‌ها در صورت بی‌توجهی
قرائی مقد م با اشاره به نامناسب‌بودن روند کنونی لایحه بودجه و بی‌توجهی به مسئله آسیب‌های اجتماعی تأکید می‌کند : «اگر ما به آسیب‌های اجتماعی بی‌توجه باشیم فقر اقتصادی، شکاف طبقاتی و ناروایی‌های اقتصادی افزایش پیدا خواهد کرد و موجب بدبینی سیاسی و بروز چالش‌های بیشتر خواهد شد.»
قرائی‌مقدم با اشاره به برخی آسیب‌های موجود در جامعه می‌افزاید : «باید هم و غم بودجه‌ای کشور بر رفع عوامل به‌وجود آورنده آسیب‌های اجتماعی باشد و نه معلول‌ها. اگر ما به آسیب‌ها نگاه پیشگیرانه داشته‌باشیم با چالش‌هایی همچون ۱۲، ۱۳ میلیون حاشیه‌نشین مواجه نمی‌شویم. بر اساس مکاتب مختلف جامعه شناختی از جمله شاو، مک کین و شیکاگو، مهم‌ترین عاملی که باعث بروز آسیب‌های اجتماعی در جامعه می‌شود، حاشیه‌نشینی است. با تخریب روستاها و شهرها مردم به حاشیه‌نشینی روی می‌آورند و این خود زمینه ساز بروز آسیب‌های اجتماعی بیشتر است. بر این اساس اگر ما برای مهار و مقابله با آسیب‌ها و همچنین پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی بود جه لازم را د ر نظر نگیریم و برنامه نداشته‌باشیم، بروز آسیب‌های بیشتر و گسترده‌تر خارج از انتظار نیست.»
نظر شما