به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران ،اما بسیاری از متخصصان حوزه سلامت روان معتقدند تغییر شرایط زندگی امروزی و حضور کمتر والدین در کنار کودکان سبب شده آنها نتوانند به رشد اجتماعی و مهارت آموزی فرزندانشان کمک چندانی داشته باشند از اینرو نیاز به حضور در محیطهایی همچون پیش دبستانی به یکی از اولویتهای مهم جوامع بشری تبدیل شده تا جایی که حتی در بسیاری از کشورها کودکان همانگونه که باید به مدرسه بروند، ملزم به گذراندن دوران پیش دبستانی هستند.
بهناز جوادی کارشناس و مشاور آموزشی معتقد است پیش دبستانی نخستین مکان امن و آرام است که کودک پس از جدایی از خانه و خانواده در آن حضور مییابد. او میگوید: ماهیت پیش دبستانی از این جهت اهمیت مییابد که باید محیطی امن، آرام و ساختارمند باشد تا کودکان بتوانند آن را بهعنوان خانه دوم خود بپذیرند واز منافع آن بهرهمند شوند.
وی در ادامه به یادگیری مهارتهای اجتماعی در این دوره اشاره میکند و میافزاید: در دوره پیش دبستانی کودکان میآموزند که چگونه با همسالان، معلم و سایر اطرافیان ارتباط برقرار کنند. مهارت برقراری ارتباط با اطرافیان بسیار حائز اهمیت است و تا سالهای پایانی عمر هر فرد به کار او میآید. نکته بعدی اما آموزشهایی است که به سنین 4 تا 6 سالگی اختصاص دارد و باعث میشود کودک به شکل سازماندهی شده شروع به یادگیری کند از اینرو او برای ورود به کلاس اول و شروع آموزشهای رسمی آمادگی لازم را کسب میکند.
پیش دبستانی یک ضرورت است
وی معتقد است کسب مهارتهای زبانشناختی و سخنوری، حس کنجکاوی و افزایش انگیزه و همچنین افزایش مهارتهای حرکتی از دیگر فواید حضور در دوران پیش دبستانی است. وی میافزاید: متأسفانه در دوران کرونا، بسیاری از کودکان در خانه ماندند وحتی آموزشهای مجازی را دنبال نکردند چون والدین آنها فکر میکنند دوره پیش دبستانی خیلی هم ضروری نیست. اما پیش دبستانی یک ضرورت است و خانوادهها باید این الزام را برای خود داشته باشند که فرزندان آنها هم باید آموزشهای لازم را ببینند تا از کودکان هم نسل خود عقب نمانند. چرا که این آموزشها به شکوفایی و بالفعل شدن توانمندیهای آنها کمک میکند.
مهین صدیقی کارشناس آموزشی نیز بر این باور است که اهمیت دوران پیش دبستانی بهدلیل اجتماعی شدن کودکان است.صدیقی در گفتوگو با روزنامه ایران میگوید: کودکان با ورود به پیش دبستانی و جداشدن از محیط خانه و خانواده، اجتماعپذیری را آغاز میکنند. از سوی دیگر تغییر نوع یادگیری و آموزش کودکان نیز بر اهمیت این دوره میافزاید. یادگیریهای نوشتاری، گویایی، بیان کردن و گزارش دهی نمونهای از آموزشهایی است که در دوره پیش دبستانی بر آنها تأکید میشود و معمولاً در خانه کمتر به آن پرداخته میشود.
وی تصریح میکند: اجتماعپذیری و بودن در بین همسالان، نیاز شدید به بازی و پذیرش نظم و مقررات جدید در فضایی متفاوت از خانه تجربه میشود. این موارد طبیعتاً کودکان را برای خروج از خانه و ورود به دبستان آماده میکند. همچنین اگر در دوره پیش دبستانی دختر و پسر با هم در کلاس حضور داشته باشند مفهوم تمایز جنسیتی درک میشود. صدیقی ادامه میدهد: طبیعتاً حضور کودکان در پیش دبستانی در رفتار اولیا هم مؤثر است و آنها دیگر از حالت دستور دادن که این کار را انجام بده، آن کار را انجام نده یا از حالت تأیید مطلق خارج میشوند.
مقررات جدید، رفتار اولیا را هم به نوعی تغییر میدهد که پرورش جدیدی روی کودک اعمال شود. این مشاور آموزشی میگوید: متأسفانه در ایام کرونا حضوری نبودن دورههای پیش دبستانی باعث شده کودک نتواند با تمامیت خود وارد عرصه اجتماعی شود. البته وجود دورههای مجازی از نبود آن بهتر است اما کودک در محیط جدید و کنار همسالانش، خود جدیدی را تجربه میکند و با مقایسه خود با دیگران و همچنین پذیرش خویش، مهارتهایش را ارتقا میدهد.
وی با اشاره به برخی شهرها و روستاهای دوزبانه تأکید میکند: در مناطق شهری دوزبانه چون تلویزیون به زبان فارسی است اکثر کودکان زبان فارسی را آموختهاند و هنگام ورود به مدرسه مشکلات چندانی ندارند، اما همواره استثناهایی وجود دارد. در برخی از قومیتها، اعضای خانواده در خانه با کودک به زبان محلی خود صحبت میکنند. چنین کودکانی در مدرسه نمیتوانند با همسالان خود بخوبی رابطه برقرار کنند و با مشکلات مختلفی مواجه میشوند.
صدیقی تصریح میکند: طبیعتاً مشکلاتی نظیر هزینههای پیش دبستانی حتی در مدارس دولتی، دوری مسافت و مشکلات خانوادگی و فردی میتوانند بهعنوان بازدارنده، مانع حضور کودک در پیش دبستانی باشند. از اینرو رفع این مشکلات میتواند به چنین خانوادههایی کمک کند.
تشخیص بهنگام اختلالات در دوره پیش دبستانی
مینو کرم پور،کارشناس و مشاور آموزشی اما از دیدگاه دیگری به این موضوع مینگرد. اوبا تأکید بر اینکه اهمیت پیش دبستانی تنها به اجتماعی شدن و کسب برخی مهارتها، ختم نمیشود به «ایران» میگوید: کودکان میتوانند در دوره دبستان که سنین اجتماعی شدن است، این فرایند را به طور کامل بگذرانند. اما نکته مهم این است که در دوره پیش دبستانی یک نوع شناسایی و غربالگری اتفاق میافتد. برخی از اختلالات باید خیلی زود و به هنگام تشخیص داده شوند تا بتوان برای بهبودی آن اقدام مؤثری انجام داد و دوره پیش دبستانی یکی ازمهمترین و بهترین زمانها برای این تشخیص به شمار میآید.
وی میافزاید: در علم روانشناسی موضوعی بهنام بهبود وجود دارد که هرچقدر بیشتر باشد کارایی افزایش مییابد. دردوره پیش دبستانی هم اختلالات بسیار مهمی تشخیص داده میشوند که از میان آنها میتوان به کم توانی هوشی، بیش فعالی، نقص توجه و مهمتر از همه به اختلال یادگیری اشاره کرد. در همه این اختلالات موضوع مهم تشخیص بهنگام و زودهنگام است. چون تا سنین قبل از 6 سالگی مغز قابلیت انعطافپذیری دارد و میتواند نواقص را ترمیم کند. اما پس از سن 6 و 7 سالگی درمان سختتر میشود.
این کارشناس آموزشی تصریح میکند: علاوه بر تشخیصهای گفته شده، کودکان محروم مانده از دوره پیش دبستانی از نظر قلم دست گرفتن و شناسایی بعضی از حروف در کلاس اول با مشکل مواجه میشوند، اما مشکل بچههایی که در پیش دبستانی غربالگری و شناسایی شدهاند زودتر رفع میشود.وی با بیان اینکه هدف از پیش دبستانی درس خواندن و سخت گرفتن به کودکان نیست بلکه پیش دبستانی بیشتر محلی برای رفع بموقع مشکلات متفاوت کودکان است، ادامه میدهد: بهتر است دولت و دستگاههای اجرایی امکاناتی را فراهم کنند که کودکان دوره پیش دبستانی را بگذرانند. چون بیشتر کودکانی که این دوره را نمیگذرانند در مدرسه دچار مشکلات بسیاری میشوند.
در واقع اگر مشکلات پس از سنین پیش دبستانی و هنگام ورود به مدرسه تشخیص داده شوند علاوه بر هزینههایی که به جامعه و خانواده تحمیل میکنند برای خود کودک هم تاوانی سخت بهدنبال دارند و علاوه بر اینکه اعتماد به نفس او لطمه میبیند، طرحواره های بدی برای او شکل میگیرد که در بزرگسالی او نقش دارد در حالی که اگر زودتر مشکلاتش تشخیص داده میشد براحتی از آنها رهایی مییافت. دقیقاً به همین دلیل در برخی از کشورها کودکان از4 سالگی بهپیش دبستانی میروند.
نظر شما