به گزارش سلامت نیوز به نقل از ضمیمه خانواده روزنامه اطلاعات، هرچند در همه موارد و برای همه کودکان نمی‌توان حکم کلی داد، اما راه‌حل‌هایی کوچک بد نیست برای این موارد در جیبتان باشد.

وقتی لجبازی می‌کند

سعی کنید در یک فضای آرام با او در مورد قوانین صحبت کنید، پس لازم است که قوانینی داشته باشید. حواستان باشد جلوی دیگران و هم سن و سالهایش اینکار را نکنید. کنارش بنشینید و به چشم‌هایش نگاه کنید. نامش را با محبت به زبان بیاورید.‏

اگر می‌خواهید کودک کار خاصی را انجام ندهد، لازم نیست دائم آن را تکرار کنید. فقط کافی‌ست یکبار بطور کامل توضیح دهید. تکرار شما، او را لجبازتر می‌کند.

نباید یک‌روز در برابر لجبازی بی‌تفاوت باشید و روز دیگر، حساس٫ او باید در صورت شما اقتدار و البته آرامش را ببیند.

درخواستتان را مطرح کنید

درخواست باید واضح و روشن باشد. مثلا: «سارا جان وقت خواب است، برو مسواکت را بزن.» یا «پسرم اینجا هوا سرد است و باید کاپشن بپوشیم.» می‌توانید بک بازی در لحظه اختراع کنید تا حواسش از موضوع پرت شود و لجبازی‌اش یادش برود.

اگر مقاومت کرد و نخواست همکاری کند، می‌توانید از محروم کردن استفاده کنید. مثلاً اگر بهانه تلویزیون را برای نخوابیدن می‌آورد، تلویزیون را خاموش کنید و اسباب بازی‌هایش را جمع کنید. اگر در فضای باز است، و حاضر نیست لباس گرم بپوشد، باید از توجه خود محرومش کنید. شاید به نظرتان چندان کارآمد نباشد، اما مهم اثر تربیتی آن برای آینده است.

وقتی جیغ می‌کشد

در خیابان و جلوی ویترین مغازه، اگر به او بگویید که: «نه این اسباب بازی را نمی‌شه خرید»، باید پای نه گفتن‌تان بایستید و اقتدار لازم را داشته باشید. وقتی جیغ می‌زند، درست جلوی صورتش به او بگویید: «وقتی جیغ می‌زنی، نمی‌فهمم چی می‌گی. می‌تونی بگی چرا عادی نمی‌تونی حرف ?بزنی؟»‏

اگر نخواستید اسباب بازی را برایش بخرید، باید پیشنهاد دیگری برایش داشته باشید تا با فکر کردن به آن پیشنهاد، هیجان آن را در لحظه درک کند و دست از جیغ زدن بردارد. بهتر است پیشنهادتان یک بازی هیجان انگیز باشد.

به هیچ عنوان او را تأیید نکنید اما با عصبانیت هم با او برخورد نکنید. به هیچ عنوان برای آرام کردنش به او نگویید این اسباب‌بازی مال تو نیست. چون او فکر می‌کند مالکیت همه اسباب‌بازی‌ها با اوست و باید همه انواع آن را داشته باشد. اینکه شما چه احساسی دارید، برایش اهمیتی ندارد. احساس او مهم است، پس بیشتر روی احساسات او کار کنید.

اگر به او این احساس را بدهید که با جیغ کشیدن‌های مداوم، شما را مستاصل می‌کند و تسلیم می‌شوید، قطعاً ادامه می‌دهد. بی‌توجهی کنید.

اگر مدام گریه می‌کند کنارش بنشینید و اینگونه صحبت کنید: «آهان پس تو ماکارونی می‌خوای؟ چه غذایی دوست داری؟» اینها مقدمه‌ای ست تا او احساسش را با شما در میان بگذارد. بگویید: «وقتی گریه می‌کنی من می‌دونم که چیزی ناراحتت کرده حالا بگو چی شده؟» اینطوری احساساتش را هم ندیده نگرفته‌اید. به هیچ وجه آمرانه و با تحکم و تشر، از کودک نخواهید که گریه‌اش را متوقف کند. اینطوری فقط گریه‌اش را تشدید می‌کند. همینطور نگذارید در صورت شما ضعف یا خشم را ببینید. بر احساساتتان غلبه کنید و با دور شدن از او، لحظاتی خود را آرام کنید.

وقتی قلدری می‌کند

وقتی فرزندتان قلدری می‌کند به او یاد بدهید در زمان مناسب احساساتش را بیان کند. مثلاً بگوید: «الان عصبانی هستم.» اگر بتواند عصبانی بودن را بیان کند، دیگر نیازی ندارد با زدن کودک دیگر، این را نشان بدهد. به او بگویید: «حتماً از اینکه به تو اجازه نداده‌ام این کار را بکنی، خیلی عصبانی هستی.» با این جمله به او نشان داده‌اید که احساس او را درک کرده‌اید و به او حق می‌دهید احساس عصبانیت کند و این طبیعی است. اگر در مهمانی خواست کودکی را بزند، او را کنار خود نگه دارید و به کار دیگری مشغول کنید. اگر باز هم رفت و درگیری ایجاد کرد، او را به گوشه‌ای بکشید، و بگویید: «هنوز می‌خوای تو مهمونی باشیم؟ پس باید به دوستت که ناراحتش کردی، بگی: ببخشید.» اگر این کار را نکرد، از محرومیت استفاده کنید و او را از محل ببرید.

از رشوه دادن خودداری کنید. اگر به او بگویید که «اگه این کار رو نکنی، بهت اینو می‌دم» او را شرطی کرده‌اید و او مدام دنبال کارهای اشتباه می‌گردد که بتواند در عوض انجام ندادنِ آنها جایزه بگیرد. اما بر عکس کار خوبش را تشویق کنید و جایزه بدهید تا آن را تکرار کند. یادتان باشد بهترین تنبیه، محرومیت است، نه رشوه دادن.

او را از والد دیگر نترسانید

ترساندن کودک، باعث می‌شود غریزه «صیانت از ذات» در وجودش تحریک شود. اینطوری اگر پیش بروید، پس از مدتی از پدر یا مادرش دورتر و دورتر می‌شود و مشکلات روانی حاصل از این‌کار دامن کل خانواده را می‌گیرد.

تشویق کنید

هیچ وقت نگویید: «کتک نزن» چون بیشتر ترغیب می‌شود. در عوض بهتر است راهکار جایگزین بجای زدن، ارائه کنید. وقتی تشویق کارهای خوب به اندازه کافی نباشد و کودک مورد بی‌توجهی قرار بگیرد، برای او توجه منفی بهتر از بی‌توجهی ست. نباید از جملات منفی استفاده کنیم. «من این رفتار تو را نمی‌توانم تحمل کنم.» بلکه فقط باید کاری را که درست انجام نداده، مورد توجه قرار دهید. این نشان می‌دهد که شما خود او را دوست دارید و کارش را نمی‌پسندید.‏

وقتی به حرف گوش نمی‌دهد

در این موارد همیشه رفتار جایگزین داشته باشید. مثلاً با هم در لحظه یک بازی جدید مسخره اختراع کنید و آنچنان بلند بلند بخندید که موضوع را فراموش کند. می‌توانید از محرومیت هم استفاده کنید.

*مشاور کودک، نوجوان و خانواده