به گزارش سلامت نیوز به نقل از هفته نامه سلامت، در صورتی که کم‌خونی دارید از عملکرد کلیه‌های خود مطمئن شوید.
شایع‌ترین علت نارسایی مزمن کلیه بیماری دیابت است، پس هر بیمار مبتلا به بیماری دیابت باید از نظر عوارض کلیوی به فواصل منظم بررسی شود.
بیمار با نارسایی کلیه می‌تواند حجم ادرار طبیعی یا حتی بیش از حد معمول داشته باشد.
در صورتی که در ابتدای صبح دچار ورم و پف آلودگی صورت یا در طول روز دچار تورم در پاها می‌شوید باید به پزشک خود جهت بررسی بیماری کلیوی مراجعه کنید.
آیا می‌دانید بیماران با فشارخون بالا از بیماری خود اطلاع ندارند و ایشان درمان مناسبی دریافت نمی‌کنند.
در صورتی که به دیابت نوع دوم مبتلا شدید، لازم است در همان ابتدا از نظر عوارض کلیوی بررسی شوید. شایع‌ترین علت بیماری مزمن کلیه بیماری دیابت و پرفشاری خون است .
تشخیص بیماری کلیوی ابتدا بر اساس آزمایش ساده خون و ادرار است .
جهت تشخیص بیماری مزمن کلیه باید غربالگری در افراد پر خطر به طور منظم انجام شود.
فشارخون کنترل نشده 20-10 سال از طول عمر افراد مبتلا به پرفشاری خون کم می‌کند.
در افراد با فشارخون طبیعی اندازه گیری فشارخون باید حداقل سالی یکبار انجام شود.
بهتر است اندازه گیری فشارخون از دست راست انجام شود چون در 90درصد افراد، فشارخون دست راست بیشتر از دست چپ است.
سن، افزایش وزن، عدم تحرک، مصرف الکل، نمک زیاد در رژیم غذایی و قرص‌های ضدبارداری احتمال ابتلا به فشارخون بالا را افزایش می‌دهند.
فشارخون بالای کنترل نشده خطر سکته قلبی و سکته مغزی را افزایش می‌دهد و به چشم و کلیه‌ها آسیب می‌رساند.
در افراد بزرگسال اگر فشارخون به 9/14 سانتی‌متر جیوه یا بالاتر برسد بیماری فشارخون بالا مطرح می‌شود.
شیوع سنگ کلیه در مردان بیشتر از زنان است و در دهه 3 تا 5 زندگی، بیشتر اتفاق می‌افتد.
استفاده از آب معدنی یا آب چشمه هیچ تفاوتی نسبت به آب لوله‌کشی شهری در پیشگیری از سنگ‌های ادراری ندارد و مقدار مصرف آب مهم است نه نوع آن.
افرادی که کلیه‌های سنگ ساز دارند نباید مصرف لبنیات را قطع کنند.

بهترین توصیه به بیماران مبتلا به سنگ کلیه مصرف آب زیاد است
افزایش مصرف پروتئین‌های حیوانی، نمک، مصرف مقادیر بالای ویتامین C و افزایش وزن باعث افزایش خطر تشکیل سنگ کلیه می‌شوند.
افراد مبتلا به دیابت، پرفشاری خون، عفونت‌های ادراری، بیماری‌های بدخیم، سنگ کلیه، مصرف بعضی از داروها و افراد مسن در معرض خطر بیشتر برای ایجاد نارسایی کلیه هستند.
با کنترل و درمان مناسب قندخون، فشارخون، کاهش وزن، ورزش منظم، قطع سیگار، عدم استفاده از داروهای مسکن و کاهش مصرف نمک می‌توان از ایجاد بیماری مزمن کلیه جلوگیری کرد.
بیماری مزمن کلیه در مراحل ابتدایی هیچ علائمی‌ندارد.
فرد می‌تواند 90درصد کار کلیه‌هایش را از دست بدهد بدون آنکه علائم بیماری کلیه در وی ظاهر شود یا به عبارت دیگر در بیماری مزمن کلیه، علائم به صورت دیررس بروز می‌کنند.
بیماری مزمن کلیه می‌تواند با تورم اندام‌ها، ضعف، بی‌حالی، کاهش اشتها و کاهش توانایی تمرکز ذهنی، خود را نشان دهد.

اگر هر یک از موارد زیر در مورد شما صدق می‌کند با پزشک خود مشورت کنید:
 سابقه دیابت
 چاقی
 مصرف دخانیات
 سن بالاتر از 50 سال
 سابقه فامیلی بیماری کلیوی

چه کار کنیم که احتمال بیماری کلیوی را کاهش دهیم؟
 وزن خود را کنترل کنیم.
 فعالیت بدنی روزانه داشته باشیم.
 دوره‌ای قندخون خود را بررسی کنیم.
 دوره‌ای فشارخون خود را کنترل کنیم.
 غذای سالم مصرف کنیم و از مصرف غذاهای آماده و چرب FasFood و مصرف نمک سر سفره غذا پرهیز کنیم.
 سیگار نکشیم.
 مصرف متعادل مایعات داشته باشیم.
 دارو بدون مشورت پزشک مصرف نکنیم.
 حداقل 50درصد افراد بالاتر از 75 سال درجاتی از نارسایی مزمن کلیه دارند.
 پرفشاری خون اگر به‌خصوص همراه بیماری قند و افزایش چربی‌خون و بیماری قلبی‌-عروقی باشد باعث آسیب بیشتر کلیه می‌شود.
 توصیه می‌شود بیمار مبتلا به سنگ کلیه به نحوی آب مصرف کند که در طول روز تشنه نشود.
 مصرف سیگار جریان خون کلیه را آهسته می‌کند بنابراین عملکرد کلیه را کاهش می‌دهد.
 مصرف سیگار خطر سرطان کلیه را 50درصد افزایش می‌دهد.
 مصرف میوه و سبزیجات و لبنیات به کاهش فشارخون کمک می‌کنند.
 در مبتلایان به سنگ‌های کلیوی مصرف زیاد نمک سبب افزایش اندازه و تعداد سنگ‌ها می‌شود.
 در مبتلایان به بیماری مزمن کلیوی مراجعه منظم به پزشک از پیشرفت آسیب کلیوی جلوگیری می‌کند.
 داروهای توصیه شده توسط پزشک را به میزان توصیه شده و در زمان تعیین شده مصرف کنید.
 در خانم‌های باردار کنترل مناسب فشارخون به تولد نوزاد طبیعی و حفظ عملکرد کلیه‌های مادر کمک می‌کند.
 افزایش چربی‌خون باعث آسیب کلیه می‌شود.

16- 10درصد افراد بالغ در جوامع پیشرفته مبتلا به بیماری مزمن کلیه هستند.
 کسانی که سابقه سنگ کلیه دارند، باید به طور مرتب تحت نظر پزشک باشند تا از تکرار سنگ جلوگیری شود.
 افرادی که در آزمایش ادرارشان خون وجود دارد، باید بررسی شده و علت آن مشخص شود.
 در صورت درد کلیه، سوزش ادرار یا تغییر رنگ ادرار حتما به پزشک مراجعه و سرخود دارو مصرف نکنید.
 برای هر آبریزش بینی، سردرد و سرماخوردگی، آنتی بیوتیک مصرف نکنید.
 برای هر سرماخوردگی و عفونت ساده از پزشک خود بخواهید کورتون، تجویز نکنید.
 مصرف بیجای کورتون باعث فشارخون بالا و دیابت و نهایتا نارسایی کلیه خواهد شد.
 در صورتی که سابقه سنگ کلیه دارید (حتی درمان شده)، حتما هر2-1 سال، سونوگرافی از کلیه‌ها انجام دهید.
 بیماری کلیوی هم باعث فشارخون می‌شود و هم در اثر فشارخون ایجاد میشود.
 بیماران دیابتی یا پرفشاری خون باید به‌طور دوره‌ای از نظر بیماری کلیوی کنترل شوند.
پیشگیری از بیماری کلیوی آسان وکم‌هزینه ولی درمان آن سخت و پرهزینه است.
آیا می‌دانید که چاقی با افزایش بار کلیه‌ها و افزایش احتمال ابتلا به دیابت، به کلیه‌ها آسیب می‌رساند؟
با قطع مصرف نوشابه‌های گازدار کلیه‌های سالم‌تری داشته باشیم.
مصرف مسکن‌ها منجر به: آسیب کلیه‌ها می‌شود پس به دنبال رفع علت درد باشیم نه ساکت کردن آن. مسکن‌ها می‌توانند باعث شروع یا تشدید بیماری مزمن کلیه شوند.
داروهای گیاهی هم می‌توانند به کلیه‌ها آسیب بزنند پس در مصرف آنها احتیاط کنید.
بارداری سرعت پیشرفت بیماری مزمن کلیه را افزایش می‌دهد؛ در صورت داشتن سابقه بیماری کلیه، قبل از تصمیم به بارداری با پزشک خود مشورت کنید.
در کودکان درد تیر کشنده در زمان ادرار کردن را جدی بگیرید و به پزشک مراجعه کنید.
اگر در اقوام درجه اول خود بیماری مزمن کلیه وجود دارد تمام افراد فامیل باید مورد بررسی قرار گیرند.
آیا می‌دانید «تب بدون علت» در کودکان می‌تواند نشانه عفونت ادراری باشد؟

* اپیدمیولوژیست/ پزشک دانشگاه آزاد واحد تهران شمال