دولت دوازدهم در جلسه ۱۷اسفند ۱۳۹۹ به پیشنهاد وزارت نفت با ادعای ایجاد زیرساخت‌های لازم برای رفع نیاز صنایع پایین‌دستی پتروشیمی، ایجاد اشتغال پایدار و با رویکرد آمایش سرزمینی از طریق اجرای طرح‌های پیشبران صنعت پتروشیمی با تاکید بر تکمیل زنجیره ارزش متانول - پروپیلن به استناد اصل یکصدوسی‌وهشتم قانون اساسی، با احداث پتروشیمی در منطقه میانکاله استان مازندران موافقت کرد.

اما شنیده شده در پی دستور رییس‌جمهور به رییس سازمان محیط‌زیست برای جلوگیری از احداث پتروشیمی میانکاله به‌دلیل بروز مشکلات زیست‌محیطی، ابطال مصوبه دولت قبل درباره این پروژه در دستورکار هیات وزیران قرار گرفته و به‌زودی پرونده آن برای همیشه بسته خواهد شد.

مصوبه دولت گذشته با مخالفت فعالان محیط‌زیستی مواجه و عملیات احداث این طرح متوقف شد اما با تشکیل دولت سیزدهم بار دیگر این موضوع در کانون اخبار قرار گرفت و منتقدان دولت را برای کلنگ‌زنی این پروژه بدون مجوز محیط‌زیست تحت فشار قرار دادند؛ تا جایی که سخنگوی دولت در هفته‌های اخیر در گفت‌وگو با رسانه‌ها اعلام کرد اجرای این پروژه منوط به اخذ مجوزهای لازم زیست‌محیطی است. اما خبرها حاکی از آن است که رییس‌جمهور در آخرین جلسه هیات دولت به رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست دستور داد موضوع احداث پتروشیمی میانکاله را بررسی و با احصای موارد خلاف قانون و آسیب‌زا برای محیط‌زیست، سریعا از اجرای آن جلوگیری کند.

در پی این دستور، علی سلاجقه اعلام کرد از نظر دولت کلنگی که برای احداث پتروشیمی میانکاله به زمین زده شده فاقد اعتبار بوده و درواقع معتقدیم کلنگی به زمین زده نشده است و این نکته را هم متذکر شد که «طبق قانون دیگر هیچ کلنگی بدون مجوز محیط‌زیست بر زمین نخواهد خورد و در اجرای این طرح نیز کوتاه نخواهیم آمد.»تازه‌ترین اخبار به‌دست‌آمده حکایت از آن دارد که بازنگری در مصوبه دولت قبل برای احداث پتروشیمی میانکاله در دستورکار هیات‌وزیران قرار گرفته و احتمالا با ابطال آن براساس مصوبه جدید دولت، پرونده این طرح برای همیشه بسته خواهد شد.
 

نابودی محیط‌زیست در «دولت محیط‌زیستی»

 نگاهی به آمار مربوط به پروژه پتروشیمی میانکاله نشان می‌دهد خلأ قانونی زیادی در آن وجود دارد: طرحی که ۸مهر۹۹ از دولت وقت که خود را در دولتی که خود را «دولت محیط‌زیستی» خوانده بود جواز تاسیس گرفت؛ در 17/۱۲/99 در هیات‌وزیران وقت مصوب و تصویب‌نامه دولت با شماره ۱۵۲۵۳۶/ت ۵۷۹۴۴ هـ، در بیست‌وسوم اسفندماه ابلاغ شد؛ در ۱۵تیر ۱۴۰۰ شرکت مادرتخصصی مدیریت منابع آب ایران طی نامه‌ای به سازمان حفاظت محیط‌زیست خواستار تامین آب شرب پتروشیمی امیرآباد مازندران از محل دریا شد که در آن نامه اشاره شده به میزان ۲۵میلیون مترمکعب در سال برای تامین آب این طرح نیاز است و در پانزدهم دی‌ماه۹۹ نیز، معاونت برنامه‌ریزی وزارت نفت موافقت‌نامه مقدماتی اجرای طرح پتروشیمی را با ۶سهامدار امضا کرده است.

 
احداث پتروشیمی از نظر قانونی ممنوع است

 این درحالی است که به گفته محسن موسوی‌خوانساری، تالاب میانکاله در سال1354 در کنوانسیون رامسر و در سال1355 به‌عنوان یکی از 9ذخیره‌گاه زیست‌کره در کمیته برنامه انسان و کره مسکون یونسکو معرفی و انتخاب شده است و نباید به این تالاب تعرضی صورت بگیرد. او به تسنیم می‌گوید: از نظر قانونی، احداث پتروشیمی در این منطقه ممنوع است؛ چراکه براساس بند«الف» ماده«2» تصویب‌نامه درخصوص استقرار واحدهای صنعتی در استان‌های گیلان، مازندران و گلستان، استقرار صنایع شیمیایی در این استان‌ها به‌جز در شهرک‌های صنعتی لوشان و مراوه ممنوع است و صنایع شیمیایی درصورت دارا بودن فاضلاب صنعتی نباید در این مناطق احداث شوند.

این کارشناس توسعه پایدار ادامه می‌دهد: مورد دیگر این است که حدود 90هکتار از اراضی‌ای که قرار است برای احداث پتروشیمی اختصاص داده شود، جزو اراضی ملی و متعلق به منابع طبیعی است که از پیش از انقلاب اسلامی، اهالی منطقه در این منطقه چرای دام می‌کنند و تغییر کاربری این اراضی، آسیب زیادی به معیشت این افراد وارد می‌کند.
 
 

ابهام بزرگ در تاسیس پتروشیمی!

 موسوی یکی از ابهامات بزرگ در تاسیس پتروشیمی میانکاله را تامین گاز برای پتروشیمی عنوان کرده و می‌گوید: دولت باید پاسخگو باشد که با توجه به اینکه خوراک پتروشیمی، گاز است و در زمان حاضر هر سه استان شمالی کشور ما با مشکل کمبود گاز روبه‌رو هستند و حتی برای تامین گاز آن‌ها از ترکمنستان گاز وارد کردیم، چه‌دلیلی دارد که بخواهیم در این منطقه پتروشیمی تاسیس کنیم؟ او ادامه می‌دهد: زمانی که ما در جنوب کشور صنعت عظیم پتروشیمی و متخصصان کاربلد در این حوزه را داریم، دلیلی ندارد که صنایعی را که باید در جنوب مستقر شوند در شمال احداث کنیم.

به‌طورکلی چه بخواهیم گاز این پتروشیمی را از شمال کشور تامین کنیم یا این گاز را ازسوی خطوط انتقال از جنوب کشور تامین کنیم، در هر صورت این کار اشتباه است. عضو هیات‌مدیره آب و خاک پایدار ایران به ادعای اشتغال‌زایی در این منطقه به‌دنبال احداث پتروشیمی اشاره کرده و می‌گوید: در جنوب کشور جوانان ما سال‌هاست که با صنعت پتروشیمی آشنایی دارند اما مردم شمال کشور در این حوزه تخصصی ندارند و با صنعت پتروشیمی آشنایی ندارند و باید براساس تخصص آن‌ها برای‌شان اشتغالزایی کنیم.
 
 

تهدید حیات پرندگان مهاجر

 موسوی به تهدید حیات پرندگان مهاجر این منطقه اشاره کرد و هشدار می‌دهد: این منطقه سالانه میزبان میلیون‌ها پرنده زمستان‌گذر است و احداث پتروشیمی در این منطقه می‌تواند سبب تغییر مسیر این پرنده‌ها و آسیب به ظرفیت‌های گردشگری این منطقه شود. او با یادآوری پایین رفتن تراز آب دریای خزر و مشکلات عدیده منطقه تالاب میانکاله توضیح می‌دهد: درحالی‌که شخص رییس‌جمهور در سفر خود بر لزوم احیای وضعیت رو به زوال میانکاله تاکید کرده بود و به‌دنبال راهکار برای احیای این منطقه بود اما شاهد هستیم که برای تاسیس پتروشیمی در این منطقه اقدام شده که این اقدام دقیقا خلاف برای احیای آن است.