به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان ملی ،هر چند که شادی و نشاط متاثر از متغیرهای اقتصادی و سیاسی است، اما به‌شکل مستقیم روی سلامتی افراد تاثیر دارد. همچنین در اشکال عمومی، قادر است که آسیب‌های اجتماعی همچون رواج اعتیاد، طلاق و... را افزایش دهد.

اگر امروز شادی مردم مازندران پس از قهرمانی تیم نساجی قائم‌شهر در شبکه‌های اجتماعی بازدید فراوانی دارد، نشان دهنده این امر است که مردم کمتر شاهد نشاط اجتماعی هستند. پژوهش‌های محققان نیز این امر را تایید می‌کنند و طبق بررسی که محققان پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی بر روی نزدیک به 20 هزار ایرانی با ارزیابی افراد از میزان سلامتی خودشان و ارتباط آن با میزان شادی بررسی کرده‌اند و دریافته‌اند که تاثیر خود ارزیابی سلامت، حتی از متغیرهایی مانند شرایط اقتصادی و اجتماعی نیز بیشتر است.

این در حالی است که بر اساس گزارش جهانی شادی (مربوط به سال‌های 2017 تا 2019)، بیشترین امتیاز شادی مربوط به کشور فنلاند و کمترین امتیاز شادی مربوط به افغانستان است. جمهوری اسلامی ایران نیز در بین 153 کشور در رتبه 118 از نظر شادی قرار دارد. این مطالعه به صورت مقطعی در سال 1398 (2020 میلادی) بر روی 19 هزار و 499 بزرگسال 18 تا 65 ساله در ایران انجام شد. پژوهشگران برای جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه اطلاعات جمعیت‌شناختی (سن، جنسیت، تحصیلات و...) را جمع‌آوری کردند.

اولین مطالعه ملی ایرانی است که به بررسی رابطه بین شادی و خودارزیابی سلامت در میان جمعیت بزرگسال ایرانی می‌پردازد. میانگین سنی شرکت‌کنندگان این مطالعه حدود 36 سال بود و بررسی‌ها نشان داد که میانگین نمره شادکامی افراد حدود 4. 1 از 6 و میانگین خودارزیابی سلامت افراد نیز حدود 3. 6 از 5 است. همچنین این یافته‌ها نشان داد که عواملی مانند وضعیت سلامت بسیار ضعیف، وضعیت درآمد ضعیف یا بسیار ضعیف، بیکاری، قرار داشتن در سنین 25 تا 34 سال و تعداد سال‌های تحصیل (10 تا 12 سال تحصیل) عوامل مؤثر در شادکامی کمتر هستند.

داده‌های به‌دست آمده در این مطالعه تایید می‌کند که شادی تا حد زیادی با سلامت و برخی عوامل اجتماعی- اقتصادی مرتبط با درآمد و اشتغال مرتبط است، هر چند که وضعیت معیشتی مردم و نرخ تورم، از 2 سال پیش سخت‌تر شده و هر قدر آمار ابتلا و مرگ به کووید- 19 در جدول پایین آمده، به همان اندازه نرخ تورم و قیمت‌ کالاها در کنار دشواری‌های زندگی بالاتر رفته و می‌توان آمارها را بدتر از گذشته ارزیابی کرد. همان‌طور که گزارش نشاط سازمان ملل متحد در سال 2016 نشان می‌داد که نمره نشاط در ایران در رتبه 105 قرار دارد.

احترام به قانون و کاهش خشونت

در رابطه با این موضوع، فرامرز سهرابی، استاد تمام روانشناسی بالینی دانشگاه علامه طباطبایی، عضو انجمن روانشناسی بالینی ایران، عضو انجمن روانشناسان آمریکا و مشاور خانواده به مناسبت روز روانشناس به رکنا، گفته است: «خشونت و عدم تمایل به شادی یک امر درونی است و وقتی بیرونی شود به پرخاشگری (کلامی و رفتاری) تبدیل می‌شود.

عواملی که موجب خشونت می‌شود متعدد است؛ اما آنجا که این حس، مربوط به شخصیت می‌شود، روانشناسان در بررسی آن، جایگاه ویژه‌ای دارند. ناکامی یکی از مواردی است که موجب ایجاد خشونت می‌شود. وقتی افراد به آرزوهای خود نمی‌رسند و مانعی برای رسیدن به آن می‌بینند خشونت به وجود می‌آید. وقتی نیازهای افراد از جمله زیستی، بهداشتی و... برآورده نشوند پرخاشگر می‌شوند. فرد در این شرایط ممکن است دست به کارهای ناهنجار بزند و از نظر روانشناسی، اینجا مشکلات زیادی پدید می‌آید.»

همچنین فساد در مسائل اجتماعی یا عدم بهره‌مندی از امکانات اجتماعی را عاملی برای بروز پرخاشگری در افراد می‌داند. این روانشناس در ادامه می‌افزاید: «عامل دیگر رعایت نکردن قانون است. اگر افراد به قانون احترام بگذارند خشونت کمتر به وجود می‌آید. همچنین افرادی که پرخاشگری جزء ویژگی رفتاری آنها به حساب می‌آید نیز از این دسته هستند. اینجا، تاب‌آوری مناسب و کم‌تحملی بسیار نمود پیدا می‌کند.»

وعده‌هایی که محقق نشد

همزمان با انتخابات ریاست جمهوری، همواره یکی از وعده‌های کاندیداها بازگرداندن خنده بر لبان مردم و افزایش نشاط اجتماعی است. در شرایطی که در دوره حسن روحانی، او پیش از نشستن بر کرسی ریاست جمهوری به این امر تاکید ویژه‌ای داشت، اما ثمره هشت سال ریاست جمهوری وی مانند رئیس‌جمهور دولت‌های نهم و دهم، کاهش نشاط اجتماعی بوده است.

در کنار این موضوع آنچه برای سرمایه اجتماعی مخرب است، کاهش نشاط اجتماعی است به‌گونه‌ای که به طور کلی می‌توان گفت که نشاط و شادی تحت تاثیر المان‌ها و پارادایم‌های جامعه و شرایط فردی انسان‌ها قرار دارد؛ شادکامی موجب تحرک فیزیکی و شکوفایی ظرفیت‌های تازه و جدید در کالبد جامعه می‌شود.

تحمل کم و افزایش اضطراب

یک روانپزشک و استاد دانشگاه، گفت: نتایج یک پیمایش ملی نشان می‌دهد، حدود 33 درصد افراد بالای 16 سال کشور و بیش از 44 درصد تهرانی‌ها از نوعی اختلال روان رنج می‌برند که اختلال افسردگی و اضطراب در صدر این اختلالات قرار دارد. دکتر عباس علی ناصحی، کاهش آستانه تحمل را از نشانه‌های اضطراب دانست و گفت: «افزایش درگیری و نزاع در جامعه از علائم کاهش آستانه تحمل و زودرنجی به شمار می‌رود که بیشتر ناشی از مشکلات اجتماعی به ویژه مسائل اقتصادی و مشکلات فردی است.» وی میانگین اختلال روانی در جهان را حدود 25درصد اعلام کرد و گفت: «این آمار در کشورهایی همچون استرالیا، نیوزیلند و اسکاندیناوی کمتر از میانگین و در ایالات متحده بیش از میانگین جهانی است.

اگر سلامت را به سه بخش سلامت جسم، روان و اجتماع تقسیم کنیم، بسیاری از بیماری‌های جسمانی منشأ روانی دارند که به بیماری روان تنی معروف هستند. وی با اشاره به برخی حوادث گفت: ترس از زلزله، سیل، خشکسالی و حتی اخبار مربوط به کم آبی، اضطراب را بین مردم کشور افزایش داده است.» ناصحی نداشتن شغل را یکی از دلایل افزایش اضطراب بین افراد جامعه دانست و گفت: «بیکاری و مشکلات ناشی از آن بیش از تورم و مسائل اقتصادی، به اضطراب افراد منجر می‌شود.»