به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران، این برنامه دوشنبه ۹ خردادماه در حالی روی آنتن یکی از شبکه‌های تلویزیونی رفت که مجری این برنامه از تماشاگران حاضر در استودیو درخواست کرد ماسک‌هایشان را بردارند. او با سوت و جیغ و دست و هورا گفت: «بعد از دو سال و خرده‌ای که از کرونا می‌گذرد می‌خواهم اعلام کنم که امشب برای اولین‌بار، ما در استودیو ماسک‌هایمان را برمی‌داریم.» گرچه پس از بالا گرفتن اعتراض‌ها به برداشتن خودسرانه ماسک در نهایت خبرگزاری صدا و سیما در خبری اعلام کرد که برداشتن ماسک در این برنامه، با مجوز شورای سلامت سازمان صدا و سیما انجام شد و همچنین حذف ماسک در برنامه با این شرط صورت گرفته است که میهمانان سه دوز واکسن کرونا را دریافت کرده باشند، استودیو مجهز به تهویه مناسب باشد و فاصله‌گذاری اجتماعی مناسب، در طول اجرای برنامه رعایت شود اما با همه اینها آنچه از این برنامه مستفاد شد این است که مردم دیگر نیازی به زدن ماسک ندارند چرا که مردم از مقدمات چرایی نزدن ماسک در برنامه بی‌اطلاع بودند.
حال در این شرایط سؤال این است که برگزاری جشن کنار گذاشتن ماسک در یک برنامه تلویزیونی که انتظار می‌رود در برهه‌ای حساس که روند واکسیناسیون 14 میلیون نفر به کندی پیش می‌رود و مراجعه افراد بالای 70 سال برای تزریق دوز چهارم کاهش یافته است نسبت به فرهنگ‌سازی زدن ماسک تا تصمیم نهایی ستاد ملی کرونا به‌درستی عمل کند چه تأثیری در کنار گذاشتن ماسک‌ها با وجود برداشتن همه محدودیت‌های کرونایی و بازگشایی مشاغل خواهد داشت؟
هنوز هیچ تصمیم نهایی درباره برداشتن ماسک اتخاذ نشده
دکتر مسعود یونسیان عضو کمیته علمی مقابله با کرونا در پاسخ به اینکه آیا شورای سلامت صدا و سیما می‌تواند نسبت به برداشتن ماسک به شکل خودسرانه اقدام کند، به «ایران» می‌گوید: وزارت بهداشت به عنوان متولی سلامت مردم نیز نمی‌تواند درباره برداشتن محدودیت‌ها به تنهایی قضاوت کند چرا که اعمال محدودیت‌ها علاوه بر نظرات کارشناسان بهداشتی از جنبه‌های امنیت، اقتصاد و وضعیت اجتماعی نیز بررسی می‌شود و تصمیم نهایی را نهاد رسمی اجرایی می‌گیرد. بنابراین نه فقط صدا و سیما بلکه هیچ نهاد دیگری نمی‌تواند مردم را نسبت به نقض پروتکل‌های ستاد ملی کرونا تشویق کند، چه بسا که گاهی ممکن است چنین تصمیماتی به هرج و مرج اجتماعی نیز منجر شود.
دکتر یونسیان در پاسخ به اینکه رئیس جمهور در آخرین جلسه ستاد ملی کرونا درباره بازنگری و تجدید نظر محدودیت‌های کرونایی چه دستوری به اعضای کمیته‌های علمی داده است، عنوان می‌کند: مطالبه رئیس جمهور این است که دولت و نهاد ستاد کرونا در محدودیت‌ها تجدید نظر کنند. برای مثال بازگشایی سینما و تئاتر باید به گونه‌ای باشد که مزاحمتی در مداخلات و اقدامات پیشگیرانه نداشته باشد، چنانچه کمیته علمی ستاد کرونا در این باره به اجماع برسند آن‌وقت نهاد رسمی مسئولیت اعلام عمومی آن را بر عهده می‌گیرد.
او با تأکید بر اینکه زدن ماسک با بازگشایی فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی تفاوت دارد، می‌گوید: هنوز هیچ تصمیم نهایی درباره برداشتن ماسک اتخاذ نشده و چنانچه اعضای کمیته علمی و وزارت بهداشت به اجماع برسند، آن وقت ستاد ملی درباره مکانیسم ابلاغ آن تصمیم‌گیری می‌کند.
دکتر یونسیان با بیان اینکه در حال حاضر شواهدی دال بر موج جدید کرونا نداریم، درباره چرایی ضرورت زدن ماسک بویژه در فضاهای سربسته و پر تجمع می‌گوید: مسئولان ستاد ملی کرونا باید موضوع را جدی بگیرند. به نظر می‌رسد «تأخیر فاز» داریم یعنی زمانی که اعلام می‌کنیم شواهدی دال بر موج جدید داریم رعایت شیوه نامه‌ها جدی گرفته نمی‌شود، از طرفی زمانی که اعلام می‌کنیم شرایط تحت کنترل است از ترس اینکه تغییر رفتار در جامعه دیرتر انجام می‌شود این نگرانی همواره وجود دارد. چرا که استنباط مردم این خواهد بود که همه چیز تمام شده است. درنگ کمیته علمی نسبت به چنین اجماعی به این دلایل است و تا اطلاع ثانوی، تمکین مردم به توصیه بهداشتی و فاصله‌گذاری ضروری است.
گروه های اجتماعی و شغلی تحت تأثیر جو جشن برداشتن ماسک!
احمد مهری اپیدمیولوژیست و کارشناس حوزه سلامت ضمن انتقاد از برگزاری جشن برداشتن ماسک در یکی از برنامه‌های صدا و سیما به دلایل وضعیت آرام کرونا در ایران اشاره می‌کند و به «ایران» می‌گوید: اول اینکه مردم باید بدانند چرا وضعیت کرونا آرام است. وضعیت فعلی کرونا حاصل سه اتفاق است. اول؛ ابتلای حجم عظیمی از مردم در پیک گذشته، دوم؛ افزایش ایمنی حاصل از واکسیناسیون و سوم ایمنی هیبریدی یا ایمنی مضاعفی که حاصل این دو اتفاق است. بنابراین چون مردم ایمنی نسبی دارند و از طرفی ماهیت بیماری‌زایی سویه اُمیکرون شدید نیست، اوضاع فعلی آرام است اما اینکه ظرف یک ماه آینده چه اتفاقی می‌افتد، هنوز به‌طور قطعی مشخص نیست.
مهری در ادامه به نتایج پیش‌بینی‌های مؤسسه ای اچ‌ام‌ای امریکا اشاره کرده و می‌افزاید: بر اساس داده‌های موجود پیش‌بینی می‌شود در دو ماه آینده در ایران افزایش مواردی از ابتلا به کرونا را نخواهیم داشت اما این پیش‌بینی قطعی نیست. اتفاقی که در صدا و سیما رخ داد ماورای هرگونه تصمیم در سطح جهان است. گرچه که صدا و سیما اذعان کرده است حرفی از پایان کرونا در این برنامه به میان نیامده بلکه اشاره مجری به برداشتن ماسک از سوی تماشاچیان حاضر در استودیو بوده، با این همه مسأله اصلی این است که اظهار نظر مجری در رسانه ملی به معنای نادیده گرفتن سطح خطر پایه در جامعه است.
این اپیدمیولوژیست در ادامه به نکته دیگری هم تأکید می‌کند. اینکه جشن برداشتن ماسک در این برنامه به نوعی پالس رسانه‌ای و اجتماعی در جامعه ایجاد کرده است. گروه‌های اجتماعی و شغلی بعد از مواجهه با رخداد برنامه عملاً دارند رفتارهای بهداشتی پایه شان را کاهش می‌دهند. او برای این ادعایش نیز به گزارش‌های میدانی کارشناسان بهداشت اشاره می‌کند: از امروز صبح (10 خرداد) گزارش کارشناسان بهداشت از برخی صنایع، گروه‌های اجتماعی و کارخانجات نشان می‌دهد که اغلب افراد تحت تأثیر این برنامه قرار گرفته و ماسک‌های شان را کنار گذاشته‌اند.
به گفته مهری، نظر کارشناسان و اعضای کمیته علمی بر این نیست که محدودیت‌های قدیمی را نباید برداشت، بلکه نباید اجازه دهیم سطح خطر پایه در جامعه از بین برود چرا که هیچ فردی در دنیا نمی‌داند آینده ویروس کرونا به کدام سمت و سو خواهد رفت، برای همین در جلسه کمیته علمی نیز متخصصان رسماً اعلام کرده‌اند که آینده رفتار ویروس کرونا را نمی‌توان پیش‌بینی کرد چون مشخص نیست ایمنی حاصل از واکسن و ابتلا چه وضعیتی در ماه‌های آینده دارد.
او با تأکید بر اینکه توصیه به زدن ماسک به معنای ایجاد نگرانی در سطح جامعه نیست، عنوان می‌کند: تبلیغاتی از قبیل جشن برداشتن ماسک با سوت و جیغ و هورا در برنامه تلویزیونی به نوعی پایان کرونا را به جامعه القا می‌کند، درحالی که هیچ مجموعه بهداشتی در دنیا چنین ادعایی نکرده و شواهدی هم نداریم که کرونا از حالت پاندمی در سطح جهان و اپیدمی در سطح کشورها تمام شده است.
مهری در پاسخ به این سؤال که با وجود آنکه در ایران هنوز مردم توجیه نشده‌اند چرا باید ماسک بزنند اما کشورهای همسایه از جمله ترکیه اجبار به زدن ماسک را حذف کرده‌اند، عنوان می‌کند: وضعیت کشور ما مشخص نیست. سایر کشورها بر اساس پتانسیل بهداشت و درمان و وضعیت واکسن و ابتلا تصمیم می‌گیرند. از طرفی فرهنگ اجتماعی کشورها با هم متفاوت است، ما اگر ماسک را کنار بگذاریم برداشت اجتماعی این‌گونه خواهد بود که کرونا تمام شده است. تا زمانی که شواهد کافی به‌دست نیامده است نمی‌توان چنین اقدامی کرد، البته چنین رویکردی به معنی این نیست که مردم قرنطینه شوند بلکه سطح خطر پایه در جامعه باید حفظ شود.
بازتاب
پیامد تناقض ایجاد عدم اعتماد است
فریدون صدیقی استاد علوم ارتباطات نیز در پاسخ به اینکه رسانه‌ها در القای سهل‌انگاری و کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی به مخاطبان چه نقشی دارند، به «ایران» می‌گوید: متأسفانه اطلاع‌رسانی در حوزه بهداشت و درمان که یکی از حوزه‌های عمومی ارتباطات جمعی و زیست رسانه‌ای است همگرایی، همدستی و مرکزیتی برای انتقال پیام وجود ندارد یعنی هر کسی به خودش اجازه می‌دهد در هر حوزه‌ای به صرف اینکه در جایگاه حقوقی یا حقیقی است اظهار نظر کند ،بدون آنکه تخصص داشته باشد.
صدیقی در ادامه می‌افزاید: نتیجه چنین روندی ایجاد اغتشاش در اطلاع‌رسانی است و پیامد این تعارض نیز عدم اعتماد عمومی به پیام‌رسانی است که به شکل مستقیم یا غیر مستقیم و باافراد مشهور پیام‌شان را به مخاطب القا می‌کنند. بنابراین همین اغتشاش سلب اعتماد کرده و مخاطب به چنین پیامی اعتماد نمی‌کند.
او با بیان اینکه صداوسیما برای قشر قابل توجهی از جامعه بویژه اقشار پایین دست که تنها دسترسی به رسانه ملی دارند مرجعیت دارد، عنوان می‌کند: نتیجه این اتفاق این است، جمعی که متأثر از پیام صدا وسیماست ممکن است هر آنچه می‌گوید بپذیرند و عمل کنند. وقتی جایگاه رسانه متزلزل می‌شود و به مرحله‌ای می‌رسد که مرجعیتش را از دست می‌دهد هر اتفاقی ممکن است بیفتد.
نظر شما