به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همشهری، وسعت کوه و جنگل ‌تراشیده‌شده براساس نقشه‌های هوایی تاکنون به طول 1000متر و عرض 500متر است که در طول جغرافیایی 37درجه شمالی و 55درجه شرقی در منطقه ثبت جهانی شده جنگل‌های هیرکانی انجام شده است.

یعنی تاکنون 50هکتار کوه‌تراشی در دل جنگل‌های هیرکانی رخ داده است. طبق پرونده ثبت جهانی جنگل‌ هیرکانی و برنامه مدیریتی آن، باید طی 5سال‌ تمام مواردی که به ثبت جهانی هیرکانی صدمه می‌زند، برچیده شود. این هشدار در تابستان 98صادر شد و اگر تا سال1403 صنایعی که با اصول اولیه حفاظت از منابع طبیعی و پرونده جهانی جنگل هیرکانی در تعارض هستند در محدوده باقی بمانند، پرونده ثبت جهانی جنگل هیرکانی نیز با مشکل مواجه خواهد شد.

جانمایی عجیب

کارخانه سیمانی که در دامنه نیلکوه گالیکش قرار دارد، یکی از بزرگ‌ترین کارخانه‌های تولید سیمان شمال کشور است که طبق گزارش ایرنا، مواداولیه معدنی خود را از کوه‌های اطرافش تامین می‌کند. این کارخانه سیمان بدون توجه به آمایش سرزمین در این منطقه سرسبز و زیبا قرار گرفته علاوه بر اینکه زیبایی طبیعت نیلکوه را مخدوش کرده، موجب ایجاد مشکلاتی در جنگل‌های اطراف شده، چراکه با استخراج مواد معدنی از دامنه کوه موجب تغییراتی در منظره آن شده است.

در عین حال این کارخانه در سایه نصب فیلتر توانسته عنوان بهترین کارخانه سرسبز سیمان کشور را دریافت کند اما تشکل‌های محیط‌زیستی و فعالان اجتماعی همچنان به فعالیت چنین صنعت آلاینده‌ای در دل جنگل اعتراض دارند. حتی وجود این کارخانه در میان انبوه جنگل‌های نیلکوه موجب برداشت بی‌رویه مواد معدنی از دامنه کوه نیز شده است.

ضلع سوم مخاطراتی که چنین کارخانه‌ای برای محیط‌زیست ایجاد می‌کند، سوخت آن است که مثل بیشتر صنایع، وقتی گاز با افت فشار یا قطعی مواجه می‌شود، باید سراغ مازوت بروند و مصرف چنین سوختی در دل جنگل‌ها بلایی بزرگ محسوب می‌شود. طبق اطلاعات مندرج در پایگاه اطلاع‌رسانی شرکت سیمان پیوند گلستان(سهامی خاص) این مجموعه دارای ظرفیت تولید سیمان خاکستری به میزان یک میلیون تن در سال است که بخش قابل‌توجهی از این ظرفیت باید از کوه مجاور کارخانه تامین شود. این شرکت در شهریور1382 به ثبت رسیده و تولید آزمایشی سیمان از فروردین‌1390 آغاز شده است.

هزینه‌ بالا برای مردم محلی

حر منصوری، دیده‌بان میانکاله در این‌باره به همشهری می‌گوید: کارخانه سیمان پیوند گلستان از دستاوردهای دولت آقای احمدی‌نژاد بود که ‌در دامنه نیلکوه ارتفاعات گالیکش ایجاد شد و هدفش تسریع در برنامه مسکن مهر بود. برای سرعت‌دهی به روند کار این مجموعه، دامنه نیلکوه را در اختیار آن قرار دادند تا از منابع معدنی این ارتفاعات برای تولید سیمان و کلیکر بهره ببرد.

اما تولید سیمان و دیگر محصولات این کارخانه بزرگ، هزینه‌های بالایی برای عامه مردم و به‌طور خاص مردم منطقه نیلکوه و گالیکش ایجاد کرد. به‌گفته این فعال محیط‌زیست، این کارخانه با ایجاد ریزگردهای میکرونی سال‌های سال است که اقتصاد کشاورزی و زندگی و بهداشت جان مردم اطراف کارخانه را دچار مشکل جدی کرده و همچنان این شرایط ادامه دارد. از طرفی در زمان‌هایی هم مصرف سوخت مازوت در این کارخانه بزرگ مشکلات خاص خود را داشته و بارش باران‌های اسیدی و تولید گازهای سمی در منطقه موجب‌شده که سلامتی و کیفیت زندگی بومیان هدف قرار گیرد.

نباید فراموش کرد که نیلکوه یکی از کوهستان‌های بسیار ارزشمند و غنی از جنگل‌های هیرکانی در البرز شرقی است که به واسطه استفاده این کارخانه از منابع معدنی آن هر روز آسیب جدی‌تری دیده و هر روز قسمتی از این کوهستان جهت ایجاد سرمایه برای سرمایه‌گذاران تراشیده شده و گیاهان و درختان آن از بین می‌رود. در عین حال این منطقه به داشتن حیات وحش غنی معروف بوده است.

البته در این منطقه نیز بحث سهم مردم از اشتغال در کارخانه مطرح شده تا اعتراضی صورت نگیرد اما سهم اشتغال در مقابل ازدست‌دادن کشاورزی، هوای پاک و سلامتی بسیار اندک بوده و مردم در این بین خود را بازنده قطعی می‌دانند. در عین حال امروز صف کامیون‌هایی را می‌بینیم که وارد بندر امیرآباد می‌شوند تا هر کیلو از سیمان که چندبرابر حجم و وزن آن کوهستان تخریب شده، درخت از بین رفته و هزینه سلامتی و درمان ایجاد کرده، به قیمت نازل فروخته شود. هم‌اکنون روستاهای تلوستان، خمبرآباد، کمال‌آباد و تراجیق در فاصله اندک از کارخانه سیمان قرار دارند.

از سویی پژوهش‌های علمی مشخص کرده که تولید سیمان به‌تنهایی موجب انتشار آلودگی‌های زیست‌محیطی متعدد می‌شود. انتشار گردوغبار در محیط، آلودگی صوتی، ارتعاشات و انتشار گازهای خاص مانند دی‌اکسید گوگرد، اکسیدهای ازت و دی‌اکسیدکربن ازجمله آلودگی‌های صنعت سیمان است. همچنین رسوب غبار سیمان ‌روی فتوسنتز درختان تأثیر می‌گذارد و به تخریب گسترده محیط‌زیست منطقه منجر می‌شود.

درخواست مردم برای تعطیلی کارخانه

فروردین امسال کارزار «درخواست تعطیلی کارخانه سیمان گالیکش و نجات نیلکوه» آغاز شد که طی آن مردم خطاب به دولت، قوه قضاییه و سازمان حفاظت محیط‌زیست اعلام کردند «نسبت به جلوگیری از تخریب نیلکوه و از بین رفتن محیط‌زیست توسط کارخانه سیمان گالیکش و تعطیلی و انتقال این صنعت آلاینده، دستورات لازم را به مدیران مربوطه ابلاغ فرمایید. در این خصوص فرمایشات مقام معظم رهبری درخصوص پدیده تلخ و منفعت‌طلبانه کوه‌خواری و ضرورت برخورد قاطع با مسببین را یادآور شده و خواستار برخورد قاطع با عوامل تخریب نیلکوه هستیم.» این کارزار تاکنون 4786بار امضا شده است.