معمولی یا بیش فعال؟
به گزارش سلامت نیوز، عاصفه اله‌وردی – روان درمانگر کودک، نوجوان و خانواده در ضمیمه خانواده روزنامه اطلاعات نوشت: کودکان معمولی هم گاهی وقت‌ها در برابر فشارهای روانی و اجتماعی، رفتارهای غیرعادی از خود بروز می دهند. ولی این رفتارها دائمی و ماندگار نیستند و پس از فروکش کردن آن فشار، رفتارها عادی می‌شود.
چه ویژگیهایی دارند؟
اغلب کودکان بیش فعال، از نظر توانایی ذهنی و رشد جسمانی در حد متوسط هم سالان خود هستند. این کودکان اغلب بسیار پرتحرک و بیقرار هستند و نمی توانند روی فعالیتی که انجام می‌دهند متمرکز شوند. مثلاً در هنگام تعریف یک داستان مرتب راه می‌روند جمله ها را به صورت ناقص ادا می‌کنند و از این شاخه به آن شاخه می پرند.
در دفتر مشاوره
گاهی وقت ها که از یک کودک بیش‌فعال می پرسم دوست داری نقاشی کنی؟ میرگوید:” وقت نیست” یا “حوصله ندارم” یا “خسته هستم”. وقتی مداد به دستش می‌دهم، آن را طوری را بر کاغذ می کشد، که نوک آن می شکند. اغلب برای کشیدن نقاشی مقاومت دارد. بعد از آنکه با کلی تشویق تصویری را می کشد، بلافاصله آن را سیاه و خط خطی می کند.
از زبان مادر و پدرها
مادرو پدرهای این کودکان می‌گویند:”وقتی خواسته های او برآورده نشود، پاهایش را به زمین می کوبد و داد و فریاد می کند و گاهی گریه های طولانی سر می دهد تا به آنچه می خواهد برسد.”
سه شکل دارد
بیش فعالی معمولاً به سه صورت خود را نشان می دهد کودکانی با نشانه های بالینی وراجی کردن، ورجه ورجه کردن، نداشتن صبر، پریدن وسط صحبت دیگران، ناتوانی در برنامه ریزی و اتمام تکالیف، حواس پرتی و فراموشکاری که اغلب تا سه سالگی پدیدار می شود. شاید عجیب به نظر برسد، اما بعضی از کودکان اصلاً علائمی از فعالیتهای بیش از اندازه نشان نمی‌دهند، اما به ADHD دچار هستند. این کودکان به نوع دوم” کم توجهی و کم تمرکزی” مبتلا هستند. این اختلال معمولاً دیرتر و در سنین مدرسه تشخیص داده می‌شود و این کودکان وسایل شخصی خود را به طور مرتب گم می‌کنند و در خانه جای وسایل را فراموش می کنند. این کودکان بیشترین مسئله را در درس های دیکته و ریاضی دارند.در نوع سوم ADHD ما شاهد بیش فعالی و عملکردهای ناگهانی به همراه کمبود توجه و تمرکز هستیم.
چه علایمی دارد؟
نشانه ها و علائمی که در این کودکان بیش از همه دیده می شود. فعالیت حرکتی بیش از اندازه، عدم تمرکز حواس و بروز حرکات تکانه ای یعنی دست زدن به کاری بدون هیچ فکر و اندیشه قبلی. این کودکان معمولاً در مورد کارها و اشیائی که باید به صورت طبیعی در برابر آنها احساس خطر کنند، خطری احساس نمی‌کنند. گرایش به دروغگویی در آنها بسیار بالا است و اغلب وسایل خود را گم می‌کنند و دچار فراموشکاری‌اند. این کودکان همچنین به طور افراطی حرف می زنند.
کی قابل تشخیص است؟
این اختلال معمولا بعد از دو سالگی تا قبل از ۷ سالگی قابل تشخیص است و پس از ۱۲ سالگی تا ۲۰ سالگی رو به بهبود می‌رود و درصد کمی از این علائم اختلال تا بزرگسالی ادامه پیدا می کند. بیش فعالی در پسران، سه تا پنج برابر بیشتر گزارش شده است. این کودکان در دوره شیرخوارگی هم اغلب پر تحرک هستند و دست و پاهای خود را زیاد حرکت می دهند. کم خواب و کم غذا هستند. زیاد گریه می کنند و سریع عکس العمل نشان می دهند. در سنین دبستان اغلب اختلالات یادگیری را نشان می دهند. آنها همچنین، با پرت کردن حواس همکلاسی ها نظم کلاس را به هم می زنند.
راه حل در مدرسه
بهترین کار این است که برای معلم، یک دستیار در نظر گرفته شود که بتواند بطور ویژه با این کودک ارتباط بگیرد. معلم یار، با وقت گذاشتن بیشتر و تکرار و تمرین، کمک می‌کند تاعقب افتادگی او در کلاس جبران شود و البته بدترین راه حل، جدا کردن این کودکان و آموزش آنها در کلاس های ویژه است، که به طور قطع روشی اشتباه است.
درمان می‌شود؟
درمان این اختلال غیرقابل پیش بینی است و ممکن است خود به خود در هر سنی خاموش شود و حتی طول مدت زمانی که کودک نیاز به درمان خواهد داشت نامشخص است. معمولا در درمان، از روش های دارویی، همزمان با روان‌درمانی استفاده می‌شود.
اختلال بیش‌فعالی یا اشتباهات فرزندپروری؟
در تشخیص ”ADHD” فعالیت بیش‌ازحد، نقص‌توجه_ تمرکز و عدم عملکرد درست، در دو محیط خانه و مدرسه بررسی شود. بنابراین اگر کودک تنها در محیط خانه این مشکلات را دارد و در مدرسه کنترل خوبی از خود نشان می دهد، به احتمال زیاد بیش‌فعالی ندارد و این والدین هستند که روشهای نادرست فرزند پروری را اجرا می کنند.
بیش‌فعال است یا پرتحرک؟
تشخیص این که یک کودک به اختلال بیش‌فعالی مبتلاست و یا فقط شیطنت طبیعی دارد، کار چندان ساده‌ای نیست. کودکان بیش‌فعال بسیار پرتحرک‌اند و نمی‌توانند یک‌جا آرام بنشیند. آنها نوعی اصرار و اجبار برای خرابکاری دارند. اختلالات یادگیری، مشکلات عصبی، عدم تشخیص دست راست و چپ از یکدیگر، اضطراب، افسردگی و در نهایت اختلالات سلوک را هم به دنبال خواهد داشت.
مرز تشخیص کجاست؟
مرز تشخیص کودکان بیش فعال با بچه‌های بازیگوش این است که در کودکان معمولی و بازیگوش فعالیت زیاد آنها باعث کاهش بازده کودک نمی‌شود. به عبارتی کودک در کنار فعالیت زیاد جسمی در تحصیل و روابط اجتماعی خود فرد موفقی است، اما کودکان مبتلا به بیش فعالی در کنار فعالیت زیاد، اختلالات رفتاری اختلالات تحصیلی نشان می دهند. پس در واقع میزان فعالیت آنها نیست که می‌تواند مرزی برای تشخیص باشد بلکه اختلال در عملکرد آن هاست.
نظر شما