به گزارش سلامت نیوزبه نقل از روزنامه ایران ،این تصمیم تلخ در حالی روی میز اجرا آمد که شهرداری‌ها براساس قانون هوای پاک، نه‌ تنها موظف به حفظ فضای سبز محدود کلانشهرها هستند بلکه باید این مساحت را نیز اضافه کنند اما به نظر می‌رسد بعد از تخریب باغات تهران در شمال نوبت به فضای سبز در جنوب این شهر رسیده است. این در حالی است که آمارها خبر از مرگ سالانه 6‌هزار تهران‌نشین براثر آلودگی هوا می‌دهند!

بساز و بفروش‌ها فضای سبز تهران را می‌بلعند

چندی پیش در پی اعلام رسمی کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر تهران، ۱۳۱ پلاک ثبتی واقع در شهرک مسلمین منطقه ۱۸ از طرح کمربند فضای سبز خارج و پس از چهار دهه وقفه، مجوز ساخت‌وساز در آنها صادر شد! اما «معاون نظارت و پایش حفاظت محیط‌زیست استان تهران» با تأکید بر مطالبه‌گری جهت توسعه کمربند سبز شهری در تمامی شهرها خبر داد نماینده سازمان حفاظت محیط‌زیست که عضو کمیسیون ماده ۵ شهرداری تهران نیز هست، با تعدادی از این طرح‌ها به منظور تغییر کاربری از فضای سبز به مسکونی، مخالفت کرده است.

همزمان «معاون مدیرکل و رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان تهران» نیز راهکار مقابله با هرگونه تغییر اراضی فضای سبز را منوط به وجود قانونی متقن دانسته و می‌گوید: بهتر است فضای کل شهرها و کلانشهرها از جمله تهران مستند شده و با فریز تثبیت فضای سبز، هرگونه تغییر کاربری با هر دلیل و بهانه‌ای ممنوع شود، زیرا تغییر کاربری فضای سبز به مسکونی، تأثیر نامطلوبی بر هوای کلانشهرها گذاشته و بار محیطی شهرها را افزایش می‌دهد.

مخالفت با تغییر کاربری

«زهره عبادتی» معاون نظارت و پایش حفاظت محیط‌زیست استان تهران در توضیح بیشتر به «ایران» می‌گوید: پلاک‌های خارج شده از طرح کمربند فضای سبز در شهرک مسلمین، پلاک‌هایی هستند که در طرح تفصیلی کاربری فضای سبز نیستند، اما کاربری فضای سبز برایشان تعریف شده است. این به معنای آن است که در حال حاضر شورای شهر تهران طی مصوبه‌ای تغییر کاربری فضای سبز به مناطق مسکونی را تصویب کرده است.

البته مطابق بررسی‌های انجام شده این تغییر کاربری هنوز در کمیسیون ماده ۵ شهرداری تهران تصویب نشده اما نماینده سازمان حفاظت محیط‌زیست که عضو این کمیسیون نیز هست، با تعدادی از این طرح‌ها برای تغییر کاربری از فضای سبز به مسکونی مخالفت کرده است.

اراضی معوض جایگزین شود

او با تأکید بر مطالبه‌گری کمربند سبز شهری در تمامی شهرها طبق قانون هوای پاک می‌گوید: با توجه به تبصره ۲ ماده ۲۷ قانون هوای پاک، چنانچه پلاک‌هایی بنا به هر دلیلی، تغییر کاربری دهند باید پلاک‌های معوض را جایگزین و کمربند سبز شهری را ایجاد کنند. همچنین شهرداری‌های شهرهای بالای ۵۰ هزار نفر جمعیت، بر اساس ماده ۲۲ قانون هوای پاک، موظفند با همکاری وزارت نیرو و ادارات منابع‌ طبیعی شهرستان، سرانه فضای سبز خود را حداقل به ۱۵ مترمربع برسانند. علاوه بر آن، شهرداری‌ها در تبصره ۲ ماده ۲۷ این قانون، نسبت به ایجاد کمربند سبز شهری در اطراف شهرها مکلف شده‌اند. در همین راستا باید شهرداری‌ها در کلانشهرهای آلوده‌ای نظیر تهران، تمامی تلاش خود را در جهت کامل‌کردن کمربند سبز به کار بندند.

به گفته عبادتی، ما در کلانشهرهایی نظیر تهران با بارگذاری بیش از حد جمعیت و ظرفیت منطقه و محیط‌زیست مخالف هستیم، زیرا هر چه شهرداری‌ها به سمت توسعه مناطق مسکونی و تغییر کاربری‌ها حرکت کنند، ترکیبی از انواع آلودگی‌های زیست‌محیطی ایجاد شده و اثراتش به شکل ترافیک، آلودگی هوا، تولید پسماند بیشتر، کمبود آب، آلودگی منابع زیرزمینی آب و... متجلی می‌شود. به همین دلیل باید شهرداری‌ها به توسعه کمربند سبز شهری اقدام کرده و در صورت تغییر کاربری، اراضی معوض را جایگزین کرده و کمربند سبز شهری را توسعه دهند، زیرا با توسعه فضای سبز، شاهد کاهش انواع آلودگی هوا از جمله آلودگی صوتی در شهرها خواهیم بود.

تشدید آلودگی کلانشهرها!

در همین حال «علیرضا رحمتی» معاون مدیرکل و رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان تهران نیز به «ایران» می‌گوید: هرگونه تغییر کاربری از جمله مسکونی، تجاری، صنعتی، خدماتی، تفرجی، فضای سبز و... در کلانشهرها مطابق طرح مطالعات جاری جامع شهری و نقشه تفصیلی با تصویب شورای عالی معماری و شهرسازی انجام می‌شود. تمامی تصمیم‌گیری‌ها در خصوص تغییرات انجام شده در کمیسیون ماده 5 شهرداری که اداره محیط‌زیست نیز نماینده‌ای در آن دارد، انجام می‌شود.

او می‌گوید: تغییر کاربری فضای سبز به مسکونی تأثیر نامطلوبی بر هوای کلانشهرها از جمله تهران گذاشته و بار محیطی شهرها را افزایش می‌دهد. در نتیجه آلودگی هوا و آلودگی صوتی افزایش پیدا کرده و همزمان با افزایش میزان پساب و پسماندها، کیفیت محیط‌زیست در این مناطق به سمت نامطلوب بودن سوق داده می‌شود.

ضعف قانون تغییر کاربری!

هم اکنون شاهدیم شهرداری‌ها بر اساس تخلفات صورت گرفته در خصوص تغییر کاربری فضای سبز با ابزار قانونی ماده 100 قانون شهرداری‌ها مجوز هرگونه تغییر کاربری را از طریق کمیسیون ماده 5 صادر می‌کنند که یکی از مهم‌ترین معضلات بوده و متأسفانه با خلأ یا ضعف قانونی، تغییر کاربری فضای سبز در شهرها صورت می‌گیرد. اغلب دیده شده بسیاری از سودجویان، باغات یا فضای سبز داخل شهری را عمداً خشک یا قطع کرده و به این بهانه مجوز تغییر کاربری صادر می‌شود.

یا اینکه مردم نیاز به کاربری مسکونی بیشتری دارند، بسیاری از باغات تغییر کاربری داده و به مناطق مسکونی و تجاری تبدیل می‌شوند. مطابق ماده 1 قانون کاربری اراضی، تغییر کاربری اراضی کشاورزی و باغات در خارج از محدوده قانونی شهرها بجز در موارد ضروری، ممنوع است. چنین قانونی باید به تمامی فضاهای سبز در محدوده شهرها نیز تسری داده شود تا به این راحتی‌ها تغییر کاربری فضای سبز به مسکونی آن‌هم در شهرها و کلانشهرها انجام نگیرد. متأسفانه در حال حاضر چنین قانونی برای فضاهای سبز وجود ندارد.

در همین راستا این موضوع در اختیار کمیسیون ماده 5 شهرداری‌ها قرار گرفته و فضای سبز در کمیسیون‌ها و کارگروه‌های مربوطه به خاطر ضعف قانون به راحتی تغییر کاربری می‌دهند! با تصویب قانون عدم تغییر کاربری فضای سبز به سایر کاربری‌ها، فضای سبز شهرها به این راحتی‌ها تغییر کاربری نداده چراکه در قانون تغییر کاربری اراضی در صورت تخلف، متخلف ضمن ابطال مجوز به پرداخت یک تا سه برابر بهای روز زمین با کاربری جدید محکوم می‌شود و در نتیجه می‌توان کمک بزرگی به محیط‌زیست کشور بویژه تلطیف هوای شهر و تأمین هوای پاک به جای هوای آلوده کرد.