سلامت نیوز: حتما برای‌تان پیش آمده كه موقع انتخاب یك غذا از خودتان بپرسید آیا كالری این غذا مرا چاق نمی‌كند؟ یا آیا این غذا گزینه بهتری است یا آن یكی یا قند این بیشتر است یا آن و ده‌ها پرسش دیگر.برای این‌كه بتوانید درست تصمیم بگیرید در اینجا به برخی از رایج‌ترین پرسش‌های مرتبط با سلامت و تاثیر مواد‌غذایی پاسخ خواهیم داد.

حتما برای‌تان پیش آمده كه موقع انتخاب یك غذا از خودتان بپرسید آیا كالری این غذا مرا چاق نمی‌كند؟ یا آیا این غذا گزینه بهتری است یا آن یكی یا قند این بیشتر است یا آن و ده‌ها پرسش دیگر. واقعیت این است كه در كنار تمام تصمیمات غذایی كه در طول روز اتخاذ می‌كنیم زمان زیادی در اختیار نخواهیم داشت تا تمام ویژگی‌های یك ماده غذایی را سبك و سنگین كرده و تاثیر آن روی سلامت، وزن، سطح انرژی و شرایط روحی خود را تخمین بزنیم اما اگر از زاویه دیگری نگاه كنیم ماجرا متفاوت خواهد بود؛ هر كدام از این تصمیمات شانس جدیدی برای بهبود شرایط بدنی در اختیار ما قرار خواهند داد. برای این‌كه بتوانید درست تصمیم بگیرید در اینجا به برخی از رایج‌ترین پرسش‌های مرتبط با سلامت و تاثیر مواد‌غذایی پاسخ خواهیم داد.


  اگر گزینه‌های من چیزبرگر، هات داگ یا یك برش پیتزا باشد بهتر است كدام را بخورم؟

 پاسخ: واقعیت این است كه درباره این جانك فودها (غذاهای آشغال!) می‌توان ساعت‌ها بحث كرد. متاسفانه باید گفت هیچ‌كدام این قبیل غذاها(یعنی هات داگ، چیزبرگر یا پیتزا)غذاهای واقعا سالمی نیستند. با این حال در بین این غذاهای ناسالم هم می‌توان گزینه‌ای نسبتا سالم پیدا كرد. نكته اینجاست كه این غذاها چنان متنوع تهیه می‌شوند كه تغییرات اعمال شده در تركیب مواد تشكیل دهنده آن‌ها به‌راحتی كفه ترازو را به سمت یكی از آن‌ها سنگین‌تر خواهد كرد. در نتیجه انتخاب شما به‌شدت بستگی به محتوای این غذاها خواهد داشت. بطور كلی هر قدر غذای شما بیشتر حاوی سبزی‌های فیبردار باشد بهتر است. بنابراین بهترین گزینه پیتزایی است كه فلفل دلمه‌ای، قارچ و اسفناج داشته باشد. تا حد امكان از خوردن كربوهیدرات فرآوری شده در غذای خود خودداری كنید و اگر امكانش وجود داشته باشد بروید سراغ آن‌هایی كه با آرد غله خالص تولید شده‌اند.

توجه داشته باشید كه در نهایت این غذا هم اشكالات تغذیه‌ای خود را دارد و غذای كاملا سالمی محسوب نمی‌شود اما سایر مواد‌غذایی موجود در آن ضررهایش را تا حدودی پوشش می‌دهد.


  آیا گوشت بهتر است یا كالباس با درصد گوشت بالا؟

 پاسخ: مطمئنا گوشت گزینه بهتری است. مقدار مشخصی گوشت، به هر حال گوشت خالص است و ارزش غذایی خاص خود را دارد اما همان مقدار كالباس از چرخ كردن ضایعات ده‌ها و شاید صدها گاو تولید می‌شود كه كیفیت غذایی بالایی ندارند. از طرف دیگر كالباس هر چقدر هم كه درصد گوشت آن بالا باشد باز حاوی مقدار زیادی مواد افزودنی است كه ارزش غذایی پایینی داشته یا شاید فاقد ارزش غذایی باشد و برخی از آن‌ها مثل نیترات سرطان‌زا هم هستند بنابراین حتی اگر كالری كالباس در مقایسه با همان مقدار گوشت یكسان باشد بازهم شما كالری را از یك منبع طبیعی و سالم دریافت كرده‌اید نه از یك غذای خطرناك سرطان‌زا حالا هر چقدر كه این كالباس خوشمزه‌تر باشد.


   آیا برنج قهوه‌ای سالم‌تر از برنج سفید است؟

 پاسخ: قطعا همین‌طور است. میزان فیبر برنج قهوه‌ای به‌مراتب بیشتر است. فیبر در بدن جذب نمی‌شود و اغلب به همان شكل از بدن دفع می‌شود ولی چون فضای بیشتری در شكم شما اشغال می‌كند به‌مدت طولانی‌تری شما را سیر نگه‌خواهد داشت. در نتیجه مغز به این زودی‌ها پیام خوردن صادر نخواهد كرد اما اگر فیبر این برنج حذف شود (همانطوری كه در برنج سفید اتفاق می‌افتد)، این ماده غذایی به‌سرعت قند خون را بالا می‌برد. بالا بردن قند خون باعث آزاد شدن مقدار زیادی انسولین از پانكراس(لوزالمعده) می‌شود. این اتفاق باعث می‌شود نه تنها قند خون كاهش پیدا كند بلكه بدن شما هم تشویق شود تا قند را به فرم چربی ذخیره كند. محققان دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا در مطالعه‌ای بررسی كردند كه اگر مردم صرفا غلات خالص و غیرفرآوری شده مصرف كنند چقدر چربی از دست خواهند داد. نتیجه این بود كه افرادی كه از غذاهای برمبنای غلات خالص استفاده می‌كردند تقریبا دوونیم برابر بیشتر چربی از دست دادند. بنابراین اگر می‌توانید با ذائقه ایرانی خود مقابله كنید برنج قهوه‌ای گزینه بهتری برای كاهش وزن خواهد بود. جدا از این با پرهیز از خوردن غذاهای فرآوری شده، غذاهایی با ایندكس گلیسمیك بالا هم از برنامه‌غذایی شما حذف خواهند شد. ایندكس گلیسمیك معیاری برای سنجش مقدار كربوهیدراتی است كه سطح قند خون را افزایش می‌دهد. خوردن غذاها با فاصله معقول از هم، گنجاندن پروتئین و چربی سالم در هر وعده غذایی و انتخاب غذاهای تهیه شده از غلات خالص قند خون شما را طوری تنظیم می‌كند كه در عین دریافت كالری لازم از ذخیره شدن چربی در بدن هم جلوگیری شود.

 برای این‌كه بیدار بمانیم قهوه بهتر است یا نوشابه انرژی‌زا؟

 پاسخ: با قاطعیت می‌توان گفت قهوه. مقدار كافئین موجود در یك فنجان قهوه سیاه تا حدود 5 ساعت(بسته به شرایط بدنی) شما را بیدار و هوشیار نگه می‌دارد. علاوه بر این تحقیقات نشان داده، قهوه مملو از انواع آنتی‌اكسیدان است كه باعث تقویت حافظه كوتاه مدت، پیشگیری از حواس پرتی، كاهش خطر ابتلا به دیابت و كاهش خطر ابتلا به سرطان می‌شود. شادابی و هوشیاری ناشی از نوشیدن نوشابه انرژی‌زا عمدتا به دلیل محتوای بسیار بالای شكر آن است. این شكر بالا جدا از بالا بردن مقدار كالری دریافتی شما خیلی زود باعث می‌شود پس از دوره كوتاهی از افزایش انرژی، احساس كسالت و خستگی به سراغ شما بیاید.


آیا یك لیوان آبمیوه به اندازه یك تكه میوه ارزش غذایی دارد؟

 پاسخ: متاسفانه خیر. اغلب آبمیوه‌های صنعتی جدا از شكر طبیعی موجود در خود میوه حاوی مقدار زیادی شكر اضافی هستند كه برای از بین بردن طعم گس آبمیوه طبیعی به آن اضافه می‌شود (اگر یك لیوان آب سیب یا آب انار طبیعی بخورید آن‌وقت بهتر متوجه ماجرا خواهید شد). علاوه بر این، آبمیوه‌های چند میوه‌ای الزاما حاوی همه انواع میوه‌ها به مقدار مساوی نیستند و طبعا میوه‌های ارزان‌تر سهم بیشتری در این آبمیوه خواهند داشت. در چنین مواردی بعضا به‌جای سایر میوه‌ها صرفا از اسانس و طعم استفاده می‌شود. در نتیجه می‌توان گفت، میوه تازه و سالم گزینه بهتری است. یك سیب 13 گرم شكر دارد ولی یك لیوان آب سیب 24 گرم شكر دارد. یك پرتقال متوسط تنها 62 كالری و 12 گرم شكر در كنار 3 گرم فیبر ضد‌چاقی دارد درحالی‌كه یك لیوان معمولی آب پرتقال صنعتی حاوی 110 كالری، 24 گرم شكر و فاقد فیبر است. پس سراغ آبمیوه‌های صنعتی نروید. اگر هم می‌خواهید آبمیوه بخورید خودتان در منزل آن را تهیه كنید. باور كنید بسیار ساده‌تر از آن چیزی است كه فكر می‌كنید.


همه منابع پروتئین كیفیت یكسانی دارند؟

 پاسخ: تقریبا خیر. گرچه بسیاری از غذاهای گیاهی مثل مغزها(گردو، بادام، پسته) یا لوبیا محتوای پروتئینی مناسبی دارند ولی بهترین منابع پروتئین در طبیعت لبنیات، تخم مرغ، گوشت بدون چربی و ماهی است. برخلاف پروتئین منابع گیاهی، پروتئین حیوانی كامل‌تر است یعنی این‌كه حاوی مقدار و نسبت مناسبی از اسیدهای آمینه ضروری است كه بدن ما قادر به ساخت آن‌ها نیست. البته می‌توان با خوردن تركیبی از مغز، لوبیا و سویا پروتئین كاملی برای بدن فراهم كرد اما تحقیقات انجام شده در دانشگاه مك مستر انتاریو كانادا نشان داده، شما باید 20 تا 25 درصد بیشتر پروتئین گیاهی مصرف كنید تا همان فایده ناشی از مصرف پروتئین از منبع حیوانی را به‌دست آورید.


 آیا پنیر سفید سالم‌تر از نوع زرد آن است؟

 پاسخ: اگر می‌خواهید وزن كم كنید پنیر سفید گزینه مناسب‌تری است زیرا پنیر زرد كالری بیشتری دارد چون مقدار چربی آن بیشتر است. مثلا پنیر چدار در هر 100 گرم، 113كالری و 9 گرم چربی دارد در حالی كه پنیر سفید معمولی 94 كالری و 8 گرم چربی دارد ولی به‌هرحال یادتان باشد كه پنیر چاق‌كننده است. یك صد گرم پنیر معمولا 100 كالری دارد. این مقدار كالری 2 برابر بیشتر از مقدار كالری است كه شما از همین مقدار ماهی سالمون دریافت خواهید كرد بنابراین یادتان باشد در خوردن پنیر زیاده‌روی نكنید.


آیا گوشت مرغ از گوشت گاو بهتر است؟

 پاسخ: همیشه اینطور نیست. این مسئله به میزان قابل ملاحظه‌ای به این‌كه حیوان مورد نظر شما چطور تغذیه كرده باشد بستگی دارد. تحقیقات نشان داده، سینه بدون پوست مرغ‌های محلی كه در محیط باز و در روستا رشدكرده‌اند فوق‌العاده سالم هستند ولی مشكل اینجاست كه اغلب ما مرغی كه در محیط روستا بزرگ شده و دانه طبیعی خورده باشد نمی‌خوریم. امروزه طیور با شیوه صنعتی پرورش یافته و گوشت آن‌ها به‌شدت چرب است. بنابر تحقیقات موسسه تغذیه انسانی در دانشگاه لندن، گوشت مرغ‌های پرورشی برخلاف انواع محلی، چرب‌تر(تقریبا 266 درصد) و پروتئین آن‌ها كمتر است (حدود یك سوم).

از طرف دیگر همین مسئله در مورد گاو هم مصداق دارد. برای رشد سریع‌تر گاوهای پرورشی به آن‌ها ذرت و نان خشك می‌دهند تا سریع‌تر رشد كرده و پروار شوند اما گوشت گاوهایی كه چریده و علف خورده‌اند چه به لحاظ طعم و چه به لحاظ ارزش غذایی بسیار بهتر از گوشت انواع پرورشی است. گوشت گاوهای غیرپرورشی 16 درصد كالری كمتر، 27 درصد چربی كمتر و 10 درصد بیشتر پروتئین دارد. در ضمن نسبت چربی سالم امگا3 به چربی امگا6 در گوشت‌ گاوهای غیرپرورشی بیشتر است بنابراین همه‌چیز بستگی به كیفیت گوشت دارد نه این‌كه منبع گوشت چه چیزی است.

منبع: برترین ها