چهارشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۰ - ۱۴:۴۹
کد خبر: 40875
سلامت نیوز: از آنجایی كه در دنیای امروز بیماریهای مزمن غیرواگیری همچون چاقی، بیماری|های قلبی عروقی، سرطانها، دیابت و... رو به گسترش است و عوارض نامطلوب اجتماعی و بهداشتی در پی داشته و در عین حال بسیاری از این بیماریها ریشه در چاقی دارد، برآن شدیم، سوالاتی كه اغلب در رابطه با چاقی و اضافه وزن در ذهن عموم مردم است را مطرح كرده و پاسخ آن را كه منطبق با جدیدترین مراجع علمی دنیاست به خوانندگان عزیز ارائه دهیم.

۱– آ‌‌یا شرایط اجتماعی بر دریافت غذا تاٴثیر میگذارند؟
مطالعات زیادی نشان دادهاند كه ارتباط مشخصی بین چاقی و رژیم غذایی غلط و محرومیت اجتماعی وجود دارد. كودكان و بزرگسالانی كه در طبقات اقتصادی پایین تری هستند، بطور مشابهی كیفیت رژیم غذایی آ‌‌نها پایینتر است. مادران كمتر به كودكانشان شیر میدهند و كمتر غذاهای كم شكر، كم روغن و با فیبر بالا برای كودكانشان تهیه مینمایند.با كاهش در تعداد فروشگاههای محلی، اكثریت خانه داران مواد غذایی مورد نیازشان را از سوپر ماركتهای خارج شهر تهیه مینمایند و این امر برای خانوادههایی كه ماشین یا وسیله نقلیه ندارند، بسیار مشكل خواهد بود. زندگی در فاصله زیاد از نزدیكترین سوپر ماركت، تهیه و انتخابهای غذایی سالم را مشكل میسازد. اگر یک فروشگاه محلی وجود داشته باشد، ممكن است كه آ‌‌ن انتخابهای بیشتر و یا تولیدات تازه را ارائه نكند و مواد غذایی را با قیمت بالا و كیفیت پایینتر عرضه كند. مطالعات نشان دادهاند كه كلاً ۲۰% نوجوانان میوه مصرف نمیكنند. مطالعه دیگر بر روی خانمها نشان داد كه تنها ۲۵% آ‌‌نها۵ واحد میوه و سبزی بطور روزانه مصرف مینمایند كه بیشتر آ‌‌نها از خانوادههای با شرایط اقتصادی و اجتماعی بالا میباشند. سالانه در خانوادههای انگلیسی بطور متوسط ۳۰۰۰ پوند صرف هزینه غذا میگردد. خانوادههای مرفه ۱۱% و خانوادههای فقیر ۳۰% از درآ‌‌مدشان را صرف هزینه غذا میكنند و این اختلاف تغذیه ای در حال توسعه است.

۲– آ‌‌یا فعالیت بدنی ما كافی است؟
در طی ۵ سال گذشته میانگین سطح فعالیت بدنی در بزرگسالان بطور چشمگیری كاهش یافته است. حدس زده میشود كه متوسط انرژی مصرفی یک فرد بزرگسال امروزی بین ۵۰۰-۳۰۰ كالری كمتر از گذشته باشد.در سال ۱۹۵۰ زنان در انجام كارهای خانه بدلیل عدم وجود ماشینهای اتوماتیک و ماشینهای شخصی از همتایان خود در سال ۲۰۰۰ فعالتر بودند. انرژی مصرفی هفتگی آ‌‌نها مانند انرژی مورد نیاز برای یک دونده ماراتون بود. ۱۵ سال قبل داشتن ماشین شخصی معمول نبود. مردم پیاده به سركار میرفتند، كودكان پیاده به مدرسه میرفتند و فعالیت فیزیكی بیشتری در مدرسه داشتند و در بیرون از مدرسه نیز بیشتر بازی میكردند. در زنان خانه دار امروزی بدلیل كاهش قیمتها، و عمومیت داشتن یک تلویزیون در هر اتاق خواب، داشتن یک ماشین و استفاده از وسایل مدرن آ‌‌شپزخانه به دلیل صرف بیشتر وقت كودكان جهت مشاهده تلویزیون و دسترسی به بازیهای كامپیوتری میزان انرژی مصرفی كاهش یافته است. یک مقایسه از سطح فعالیت بزرگسالان در جامعه یكی در دهه ۱۹۵۰ و دیگری در دهه۱۹۸۰ نشان دهندهكاهش میزان پیاده روی برای رسیدن به سركار و یا محل تحصیل بدلیل دوری مراكز خرید و مدرسهها و استفاده از وسایل نقلیه عمومیاست. فاكتورهای دیگری كه منجر به كاهش فعالیت فیزیكی میشوند، شغلهای كم تحرک و نشسته است. ۵۰ سال پیش اكثریت مردان در كارخانهها و مزارع كار میكردند اما امروزه آ‌‌نها بیشتر مایلند كه كارهای نشسته و بدون تحرک با یک كامپیوتر یا جوابگویی تلفن یا رانندگی داشته باشند. تمام عوامل فوق باعث یک كاهش شدید در فعالیت فیزیكی گردیده است.

۳– چه چیز مهمتر است؟ تغذیه یا فعالیت؟­
برای ایجاد یک تعادل منفی برای ارتقاء كاهش وزن دو راه وجود دارد:
۱– كاهش انرژی دریافتی
۲– افزایش انرژی مصرفی
شواهد نشان میدهند كه بهترین روش تلفیق هر دو مورد است. افرادی كه غیرفعال هستند، قادر به افزایش میزان فعالیت خود بطور چشمگیری نیستند و شاید بخاطر ناتواناییهای بدنی خود در كاهش وزن بطور دراز مدت دچار مشكل هستند. اگرچه افرادی كه صرفاً فعالیت بیشتری دارند و محدودیتی در  رژیم غذایی ندارند بدلیل سرعت كم كاهش وزنشان معمولاًدچار یاٴس میشوند (شاید به میزان ۵/۰ كیلوگرم در ماه كاهش وزن داشته باشند).
افزایش فعالیت فیزیكی باعث حفظ توده بدون چربی (بافت عضلانی) میشود كه خودش به تنهایی مفید است، اما منجر به كاهش چشمگیری در توده چربی بدن نمیشود.یک فرد میتواند تنها غذای دریافتی خود را تا ۶۰۰-۵۰۰ كیلو كالری در روز كاهش بدهد و بیشتر از آ‌‌ن میتواند باعث ایجاد تهوع، سردرد و سرگیجه شود. بعلاوه كاهش میزان كالری دریافتی بیشتر از این مقدار میتواند با كاهش دریافت منجر به كمبود ویتامینها و املاح شده و باعث سوء تغذیه و فقر غذایی شود. بنابراین روشن است كه مهمترین راه كاهش وزن برای افراد دارای اضافه وزن ایجاد یک تعادل منفی در انرژی بوسیله كاهش دریافت غذا و افزایش فعالیت ورزشی است.

۴– چرا بعضی از افراد چاقند و بعضی دیگر نه؟
یک علت چاقی بدون شک، ژنتیک است، بعد از آ‌‌ن می‌توان به علل محیطی اشاره نمود.
همه ما میدانیم كه بعضی از مردم كه بنظر میرسد غیر فعالند، قادرند هر چه دوست دارند در هر مقداری بخورند ولی چاق نشوند.افراد دیگری هم هستند كه دارای استعداد چاقی هستند و در حالیكه غذا زیاد نمیخورند، در تمام طول عمر با اضافه وزن میجنگند.
دكتر ژدحچذچپ دحخذچئ مردی۵۲۰ كیلویی را كه به مقدار متعادل غذا میخورد، تنها آ‌‌ب مینوشید، كمتر از بیشتر افراد میخوابید، علیرغم ۱۱۲ اینچ دور كمر تنها یک وعده غذا در روز میخورد، هیچوقت چرت نمیزد، هیچوقت پیش از ۱ بعد از ظهر استراحت نمیكرد، هیچوقت بیش از ۸ ساعت نمیخوابید و تمایل به جنس مونث داشت را در قرن ۱۸ توصیف نموده است. این مثالی از چاقی در حالت غیر بیماری است (اگرچه او در سن ۳۹ سالگی در گذشت) و  میتوانسته علل زیادی داشته باشد اما مهمترین آ‌‌نها احتمالاً ژنتیک میباشد.فعالیتهای غیر ورزشی در افرادی كه بنظر میرسد هیچوقت چاق نمیشوند ممكن است مهم باشد. افرادی كه در حال نشسته نا آ‌‌رامند،  بیشتر از حالتی كه كاملاً ساكنند انرژی مصرف مینمایند. اگر این افراد بایستند و بی قرار باشند آ‌‌نها دو برابر از افراد ایستاده كاملاً آ‌‌رام، انرژی میسوزانند و ۵/۲ ساعت بیقراری (وول خوردن) باعث مصرف ۴۰۰ كیلو كالری انرژی اضافی میشود. اینچنین فعالیتهای غیر ورزشی میتواند بر روی كل انرژی مصرفی روزانه فرد تاٴثیر بگذارند.

۵– آ‌‌یا ژنها مسئول چاقی هستند؟
 تاٴثیر ژنتیک بر روی داشتن استعداد چاقی روز به روز بیشتر آ‌‌شكار میگردد. در دهه گذشته شواهد جدیدی برای چاقی ارثی و بعضی از جهشهای ژنی در اقلیت افراد چاق پیدا شد (مانند كمبود لپتین، لپتین هورمونی است كه در تنظیم چربی بدن و كنترل اشتهاء دخالت دارد). در حال حاضر ۲۵۰ ژن مختلف برای نقش احتمالیشان در چاقی مورد بررسی میباشد. و اكنون حدس زده میشود كه ۸۰-۵۰ % علل چاقی مربوط به وراثت باشد، كاربرد این یافتهها بسیار زیاد میباشد. چندین مركز تخصصی قادر به مطالعه اپئ میباشند اما مطالعه اپئ در یک بیمار چاق با علائم فیزیكی غیر معمول ممكن است وجود یک علت زمینه ای ژنتیكی را برای چاقی آ‌‌شكار كند و این میتواند منجر به امكان مطالعات اختصاصی شود، همچنین میتواند یک راه برای كمک به افراد چاقی باشد كه متوجه علت اصلی چاقی خود به جای علل اشتباه دیگر مانند تنبلی و پرخوری بشوند و در نتیجه احساس گناه آ‌‌نها در مورد چاقیشان كم گردد و افزایش دانستهها در مورد تاٴثیرژنتیک بر روی چاقی میتواند منجر به ایجاد فرصتهای درمانی مانند داروهای جدید بشود كه برای مسیرهای ژنتیكی هدف، تخصصی باشند.

منبع: نشریه دنیای تغذیه

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha