سلامت نیوز: هفته گذشته، خبری روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفت كه از شیوع بیماری شبه‌سرطانی دستگاه تولید مثل در 25 درصد زنان كشور تحت عنوان آندومتریوز حكایت داشت.

این بیماری كه می‌تواند دختران و زنان را از 15 سالگی تا سنین پیش از یائسگی درگیر كند، ناشی از اختلالی‌ است كه‌ در آن‌ بافت‌ مشابه‌ پوشش‌ داخلی‌ رحم‌ (آندومتر) در نقاطی‌ غیرمعمول‌، در قسمت‌ پایینی‌ شكم‌ ظاهر می‌شود.

گرچه متخصصان زنان و زایمان برای درمان آندومتریوز بسته به زمان تشخیص بیماری از دارودرمانی و درمان‌های جراحی بهره می‌گیرند اما با اعمال تغییراتی در رژیم غذایی و شیوه زندگی بیماران مبتلا به آندومتریوز می‌توان گام‌های امیدبخشی را برای كاهش درد‌شان برداشت.

دكتر صفیه عشوری‌مقدم، متخصص زنان و زایمان در گفت‌وگو با «جام‌جم» در این‌باره می‌گوید: اگرچه ابتلا به این بیماری در بسیاری موارد می‌تواند جنبه ژنتیكی داشته باشد، اما برخی از متخصصان معتقدند كه افزایش شیوع این بیماری در كشور به عوامل محیطی و از جمله آلودگی هوا، غذا و آب آلوده بازمی‌گردد.

دیدگاه دیگری نیز وجود دارد كه براساس آن به دلیل افزایش امكانات تشخیصی چون لاپاروسكوپی، آمار تشخیص این بیماری بخصوص در افرادی كه دچار ناباروری هستند، افزایش یافته است.

بیماری آزاردهنده‌

آندومتریوز یك بیماری تهدیدكننده حیات و كشنده نیست و تنها به عنوان یك بیماری دردناك و آزاردهنده شناخته می‌شود.

دكتر عشوری‌مقدم با تاكید بر این موضوع می‌افزاید: معمولا هنگام تخمك‌گذاری‌، پوشش‌ داخلی‌ رحم‌ یا آندومتر ضخیم‌ شده‌ تا آماده‌ كاشته‌ شدن‌ تخم‌ لقاح‌ یافته‌ شود. حال اگر این‌ لقاح صورت نگیرد، بافت‌ پوشش‌ داخلی‌ رحم‌‌ كنده‌ شده‌ و در خونریزی‌ عادت‌ ماهانه‌ از بدن‌ خارج‌ می‌شود، اما در بعضی‌ از موارد این‌ بافت‌ تخریب‌‌شده‌ تجمع‌ یافته‌ و از راه‌ لوله‌های‌ رحمی‌ به‌ درون‌ حفره‌ لگن‌ می‌رود.

وی ادامه می‌دهد: بافت‌ آندومتر به این ترتیب آزادانه‌ غوطه‌ور می‌شود و خود را به‌ سایر بافت‌ها می‌چسباند و در هر ماه‌ رشد كرده‌ و به‌ سایر نقاط‌ هم‌ گسترش‌ پیدا می‌كند. رشد بافت‌ آندومتر بر روی‌ احشای‌ لگنی‌ ممكن‌ است‌ باعث‌ چسبیدن‌ احشاء به‌ یكدیگر شود و به‌ این‌ ترتیب‌ درد و سایر علائم‌ ظاهر خواهد شد.

از اختلالات قاعدگی تا ناباروری

به گفته دكتر عشوری‌مقدم، آندومتریوز بیماری‌ای است كه دردهای شكمی و لگنی ناشی از آن لزوما به معنای وسعت بیماری نیست. درد در ناحیه لگن هنگام عادت ماهانه و حتی چند روز پس از پایان آن در بیمار مبتلا به آندومتریوز ادامه پیدا می‌كند. همچنین عوارض دیگری چون نازایی، اختلال عملكرد گوارشی، احساس درد و ناراحتی هنگام اجابت مزاج و دفع ادرار محتمل خواهد بود.

وی تاكید می‌كند: از آنجا كه در گذشته زن‌ها در سنین پایین ازدواج می‌كردند و بچه‌دار می‌شدند، احتمال این كه شخص با علائم نازایی مراجعه كند و برای او تشخیص آندومتریوز داده شود، بسیار كمتر از امروز بود، اما با انجام آزمایش‌ها، سونوگرافی و ... امروزه امكان تشخیص این بیماری وجود دارد.

یائسگی، پایان آندومتریوز

متخصصان زنان و نازایی تاكید می‌كنند كه عوارض آندومتریوز به صورت تدریجی شدت پیدا می‌كند تا زمانی كه بیمار مبتلا به یائسگی برسد یا از طریق دارو یا جراحی، عادت ماهانه و تخمك‌گذاری وی متوقف شود و به این ترتیب علائم بیماری تسكین پیدا می‌كند.

به همین دلیل یكی از كارهای مهمی كه می‌شود برای مقابله با این بیماری كرد،به تعویق نینداختن بارداری است. همچنین حاملگی باعث می‌شود كه بیماری آندومتریوز در شخص مبتلا به طور موقت تسكین پیدا كند.

كنترل بیماری با اصلاح الگوی تغذیه‌ای

دكتر عشوری با تاكید بر این‌كه راه رفتن سبك و روزانه می‌تواند بر كند شدن پیشرفت آندومتریوز موثر باشد، می‌افزاید: برخی از ویتامین‌های گروهB ، مواد غذایی حاوی آنتی‌اكسیدان‌ها همچون اسفناج، كلم بروكلی، خیار و بادام نیز در بحث پیشگیری و كند كردن سیر پیشرفت بیماری موثر است، اما مصرف بعضی از غذاها چون چربی‌ها، كافئین و گوشت قرمز از عوامل تشدید بیماری محسوب می‌شوند.

درمان قطعی وجود ندارد

تشخیص آندومتریوز به كمك نشانه‌هایی كه در بیمار به وجود می‌آید و بهره‌گیری از آزمایش‌های خون صورت می‌گیرد، اما دكتر عشوری با تاكید بر استفاده از شیوه تشخیصی نوینی چون لاپاروسكوپی برای تایید و حتی درمان نسبی این بیماری ـ بخصوص در خانم‌هایی كه دچار ناباروری هستند ـ می‌افزاید: درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، بلكه با بهره‌گیری از داروهایی برای قطع تخمك‌گذاری و دوره عادت ماهانه می‌توان روند بیماری و عوارض آن را متوقف كرد.

وی تاكید می‌كند: البته استفاده از این روش برای خانم‌هایی توصیه می‌شود كه یا بچه دارند یا دیگر بارداری در آنها ضرورت ندارد و تجویز این داروها كه جنبه هورمونی دارد، حتما باید با تجویز پزشك باشد.

به گفته متخصصان زنان و نازایی، تشخیص زودهنگام آندومتریوز به معنای پیشگیری از عوارض آزاردهنده بیماری است. حتی اگر این توصیه برای بسیاری از زنان عملی نباشد، اما بارداری و به تعویق نینداختن آن موثرترین راهكار در پیشگیری از این بیماری است، گرچه از اصلاح شیوه زندگی و داشتن برنامه تحركی و تغذیه‌ای درست و حساب شده نیز نباید غافل شد.

منبع: جام جم آنلاین