به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا، بزرگی خوش خیم پروستات، بیماری شایع مردان مسن است كه در اثر بزرگ شدن پروستات و مجاری ادرار تحت فشار قرار گرفته و راه خروجی ادرار مسدود می شود.
به گفته برخی متخصصان اورولوژی، خطر ابتلا به این نوع سرطان در افرادی كه سابقه فامیلی این بیماری را دارند، بیشتر است.
دكتر حسن جمشیدیان متخصص كلیه و مجاری ادراری و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران در گفت و گو با ایرنا درباره راه های درمان این بیماری می گوید درمان از طریق لیزر، بهترین روش درمانی این بیماری است.
وی می افزاید: تنها، بزرگی پرستات دلیلی بر وجود علایم و ایجاد بیماری نیست چرا كه این امكان وجود دارد پروستات خیلی بزرگ شود ولی هیچ علامتی برای بیمار ایجاد نكند یا اصطلاحا اثر فشاری بر روی مجرا ایجاد نكند.
این متخصص كلیه و مجاری ادراری می گوید: در مقابل، این امكان نیز وجود دارد كه پروستات حتی با حجم كوچك دچار انسداد و در نهایت بروز علایم پروستات شود كه به صورت بالینی با علایم ویژهای همراه خواهد بود.
جمشیدیان با بیان اینكه علایم در بیماران به دو دسته تقسیم میشوند، می گوید: گروه اول افرادی هستند كه علایم انسدادی داشته و برای شروع ادرار باید منتظر زمان كوتاهی باشند یا این كه ادرار در زمان خارج شدن قطع و وصل شده و با فشار كم و قطر باریك خارج شود.
به گفته وی، گروه دوم دارای علایم تحریكی هستند؛ تكرر ادرار، بیدار شدنهای شبانه جهت استفاده از دستشویی، احساس پری ادرار و عدم تخلیه كامل كه حالات ناخوشایندی را برای فرد ایجاد میكند؛ البته این امكان كه بیماران به طور همزمان هر دو علایم انسدادی و یا تحریكی را داشته باشند نیز وجود دارد.
جمشیدیان می گوید: اكثر متخصصان برای افرادی كه علایم جدی ندارند از داروهای شل كننده گردن مثانه و مجرای پروستاتیك یا داروهایی كه حجم پروستات را كوچك كنند، تجویز خواهند كرد؛ داروهای كوچك كننده پروستات هورمونی هستند و از تبدیل تستوسترون به دی هیدرو تستوسترون جلوگیری میكنند و در حدود شش ماه حجم پروستات را كاهش میدهند.
وی تصریح می كند دسته اول كه اصطلاحا 'آلفابلوكرها' هستند جنبه رفع علامت دارند و هر روزی كه مصرف میشوند تا حدود 24 ساعت، علایم ادراری بیمار را بهبود میدهند.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران می گوید: علاوه بر درمانهای دارویی، روشهای تهاجمی و غیر تهاجمی نیز وجود دارند، روش سرما درمانی یا روش بهرهگیری از امواج ماكروویو بر روی بافت پروستات، از مهمترین روشهای غیر تهاجمی در درمان پروستات هستند كه البته به دلیل كمبود اثر درمانی و از میان نرفتن كامل علایم، اغلب از سوی پزشكان كاربرد كمتری دارند.
جمشیدیان اضافه می كند: درمانهای تهاجمی یا طراحی از اقدامات اساسی درمانی محسوب میشوند كه در اكثر مراكز درمانی كشور استفاده میشود؛ یكی از روشهای قدیمی و متداول درمان، جراحی باز است كه با برش در ناحیه زیر ناف یا از طریق مثانه یا راه مستقیم بر روی كپسول پروستات، قسمت بزرگ شده پروستات خارج می شود.
وی می گوید: این عمل نیازمند بستری طولانی مدت حدود سه تا پنج روز است و نیاز به شستشوی مرتب مثانه پس از جراحی در بیمارستان دارد كه اغلب با درد همراه است و میتواند نیاز به استفاده از خون تزریقی را به همراه داشته باشد كه از پیامدهای این روش درمانی است.
این متخصص كلیه و مجاری ادراری می گوید: هنوز استاندارد جراحی پروستات در دنیا، روش تراش پروستات به صورت ورود با دستگاه از راه مجرای ادراری بوده كه اصطلاحا به آن (TURP) گفته میشود؛ در این روش جراحان از طریق مجرای ادراری وارد شده و آن قسمت از پروستات را كه در داخل كپسول قرار داده و موجب بسته شدن مجرای ادراری شده به صورت لایه لایه با استفاده از كوتر برقی خارج و مسیر را باز میكنند.
جمشیدیان ادامه می دهد در روش مذكور نیز ممكن است خونریزی ادراری وجود داشته باشد و البته كمتر از عمل جراحی باز است و مدت بستری در بیمارستان نیز به دو تا سه روز كاهش مییابد اما نیاز به شستشوی مثانه كه همراه با درد، سوزش ادراری و نیاز به سونداژ است، چند روز پس از جراحی وجود دارد.
وی اضافه می كند: روش استفاده از لیزر از روش های جدید كم تهاجمی بوده كه شباهتهای فراوانی به روش بسته یا در اصطلاح تراش دارد؛ این تكنیك در بیمارستان فرمانیه انجام می شود.
به گفته وی، در این روش جراح به وسیله دوربین آندوسكوپ ویژهای كه در اختیار دارد از مجرای ادراری وارد شده و با لیزر مخصوص موسوم به لیزر دیود، پروستات را تراش داده یا به اصطلاح تبخیر میكند.
جمشیدیان می گوید: این نوع لیزر بهترین نوع و كم عارضهترین روش در میان ابزارهای لیزری محسوب میشود كه نتایج بهبودی آن برای بیماران نیز بهتر مشهود است.
وی ادامه می دهد: در این اقدام درمانی، پروب مخصوص لیزر در محل پروستات قرار گرفته و جراح با تاباندن باریكههای لیزری موجب تبخیر vaporization بافت پروستات بزرگ شده میشود؛ در روش لیزری بیش از هر اقدام درمانی باید به وسیله آزمایشات مختلف از جمله PSA اطمینان حاصل شود كه پروستات دچار سرطان نیست و این بزرگی، خوشخیم است.
وی اضافه می كند: در 25 درصد موارد سرطان در ناحیه میانی پروستات ایجاد میشود كه در اصل منطقه هدف در روش های باز، بسته، تهاجمی و كم تهاجمی به شمار میرود و اگر از غیر سرطانی بودن آن بیاطمینان باشیم به طور حتم اشعه لیزر امكان آزمایشات پاتولوژیكی را از متخصصان میگیرد.
جمشیدیان تصریح می كند از مزایای خوب بهرهگیری از لیزر در پروستات این است كه بیمار تنها نیاز به انجام آزمایش PSA (تست تشخیصی سرطان پروستات) قبل از درمان دارد؛ زمان عمل تقریبا كمتر از مدت زمان عمل جراحی تراش پروستات بوده و بدون خونریزی و بدون نیاز به شستشوی مجاری ادراری، بیمار آسودگی خاطر داشته و بدون عفونت ادراری و تحمل سونداژ طولانی پس از مدت كوتاهی بستری (حدود یك روز) قابل ترخیص است.
وی ادامه می دهد: نكته حائز اهمیت اینكه هنگام بهرهگیری از روش های قدیمی، اختصاصا تراش، این احتمال وجود دارد كه حین درمان و موقع شستشوی مجرا در زمان تراش، مقداری از محلول شستشو وارد پروستات شده و بیمار را دچار عارضه سندروم TURP كند.
به گفته وی، سردرد، فشار خون بالا، كاهش تعداد ضربان قلب، كاهش سدیم و پتاسیم خون از مهمترین پیامدهای این عارضه كم شیوع است كه نیازمند اقدامات فوریتی خواهد بود در حالی كه با بهرهگیری از لیزر در پروستات، دیگر عروقی كه دچار خونریزی شده و منجر به اینگونه عوارض شود، وجود نداشته و بیمار با كمترین عوارض احتمالی مراحل درمان را طی میكند.
وی اضافه می كند: در روش لیزر پروستات، بیمار دیگر سوزش مجاری ادراری نداشته و از فردای درمان قادر است فعالیتهای عادی زندگی را از سر بگیرد.
جمشیدیان می گوید: البته نباید فراموش كرد در پزشكی و به ویژه جراحی همیشه عوارضی و خطرات در كمین است اما در این روش لیزری كمترین احتمال خطا و آسیب وجود خواهد داشت و با وجود متخصصان ماهر و با تجربه، نگرانیها به صفر خواهد رسید.
وی درباره دیگر مزایای روش درمانی بزرگی پروستات با لیزر می گوید: با علم به اینكه بیمار حتی اگر دچار تومور سرطانی باشد، می توان با لیزر بخشی از پروستات وی و علایم انسداد مجرای ادراری را از میان برد؛ این اقدام در كنار درمان دارویی یا رادیوتراپی پروستات شرایط مناسبی جهت بیماران ایجاد میكند.
وی اضافه می كند: لیزر در مقایسه با عمل جراحی باز كه شاید در چنین شرایطی امكانپذیر نیز نباشد، ارجحیت داشته و بدون درد و خونریزی ناجی بیماران میشود.
جمشیدیان می گوید: نور این لیزر تا حدی زیاد است كه بافت پروستات را به صورت لایه لایه و عمق دو میلیمتر تبخیر كرده و به بافتهای مجاور نیز آسیب نمیرساند؛ زمان انجام تكنیك با لیزر از سایر روش های قدیمی یا متداول موجود كوتاهتر است و ایمنی كار نیز بالاتر خواهد بود.
وی ادامه می دهد در موارد پروستاتهای 30 تا 50 گرمی حدود نیم ساعت و در موارد 50 تا 100 گرمی نزدیك به یك ساعت جهت لیزر كردن زمان نیاز است، در این روش درمانی بنا به تشخیص پزشك متخصص و پزشك بیهوشی میتوان از بیهوشیهای نخاعی موضعی در افراد پرخطر از جمله افراد مسن و بیماران قلبی یا فشار خون بهره گرفت.
وی تاكید می كند نكته مهم این است كه مردم نباید نگران بزرگی پروستات در تصاویر سونوگرافی خود باشند چراكه ارتباطی میان سایز و بزرگی پروستات با علایم بیمار وجود ندارد.
وی می گوید: اندازه پروستات نوع جراحی را برای متخصصان اعلام میكند و هیچ نقش دیگری ندارد؛ باید دانست كه اورولوژیست تنها با برداشتن فشار روی مجرای ادراری به تسهیل روند زندگی بیمار كمك خواهد كرد و هدف او تنها كوچك كردن یا برداشتن پروستات نیست مگر آن كه دچار مشكلات سرطانی باشد.
جمشیدیان ادامه می دهد: در موارد پروستاتهای بزرگتر از 100 گرم هنوز میتوان گفت كه روش جراحی باز موثرتر بوده و نسبت به روش های دیگر عارضه كمتری دارد.
وی با بیان اینكه پیشگیری از بزرگی خوشخیم پروستات نیاز به پرهیز یا رژیم غذایی خاصی ندارد، تصریح می كند در افرادی كه در خانواده خود استعداد سرطان پروستات دارند بهتر است از سیگار، دخانیات و مصرف چربیها و هورمون تستوسترون دوری كنند و از غذاهای حاوی (رنگدانه قرمز) لیكوپن كه به ویژه در گوجه فرنگی به وفور یافت میشود، بیشتر بهره گیرند.
وی در نهایت به همه مردان بالای 50 سال توصیه كرد دست كم سالانه یك مرتبه تست PSA كرتومی آزمایش خون را انجام دهند.
بالا رفتن این تست بیش از عدد 4 نانوگرم، متخصصان را به درجاتی از سرطان پروستات مشكوك میكند كه البته در كنار معاینه پروستات از طریق مجرای مقعد میتواند به كشف شواهدی دال بر وجود توده سرطانی كمك كند.
جمشیدیان می گوید: حدود 70 درصد موارد سرطان پروستات در قسمت بیرونی این بافت بوده كه به وسیله آزمایش و معاینه یا سونوگرافی از راه مقعد قابل شناسایی و پیگیری است و سرطان پروستات به همین دلیل بدون هیچ علامت انسدادی بودن گاهی سالها با بیمار همراه است و زمانی شناسایی میشود كه دیگر اقدام موثر درمانی قابل انجام نخواهد بود.
نظر شما