سلامت نیوز : بیماری پریودونتال، نوعی بیماری لثه است كه باعث تخریب بافت‏های نگهدارنده دندان می‌شود. در مواردی این بیماری بدون علامت است كه در صورت درمان نشدن، موجب از دست رفتن دندان‏ها می‌شود. با انجام معاینه‌های دوره‏ای توسط دندانپزشك، می‌توان از وقوع این بیماری پیشگیری كرد. خونریزی و تورم لثه هنگام مسواك زدن، قرمزی لثه‌ها و تورم یا جدا شدن لثه از دندان‏ها، بوی بد دهان، ‌مشاهده چرك در بین دندان‏ها یا لبه لثه از موارد ابتلا به این بیماری است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از شرق به مناسبت برپایی «یازدهمین همایش انجمن علمی پریودنتولوژی ایران» كه پنجم تا هشتم بهمن‏ماه در هتل المپیك تهران برپا شد، با دكتر «غلام‏عباس مرتضوی» پریودنتولوژیست و دبیر علمی این همایش گفت‌وگویی داشتیم كه از نظرتان می‏گذرد.
‌‌‌
‌شایع‏ترین بیماری لثه و بافت‏های نگهدارنده دندان چیست؟
شایع‏ترین بیماری لثه، ورم لثه است كه اصطلاحا به آن ژنژیویت گفته می‌شود. این بیماری نوع حاد و مزمن دارد. نوع حاد آن كمتر و نوع مزمن آن بیشتر اتفاق می‏افتد. شایع‏ترین بیماری بافت‏های نگهدارنده، بیماری پریودونتال یا پریودونتیت است كه علاوه بر لثه، سایر بافت‏های نگهدارنده دندان مانند استخوان، غضروف و سیمان دندان را در برمی‏گیرد. این بیماری كه به علل مختلفی به‏وجود آمده، سبب تخریب این بافت‏ها می‌شود.

‌شیوه‌های درمان بیماری‏های پریودونتال طی سال‌های اخیر چه تغییراتی نسبت به گذشته پیدا كرده است؟
شیوه‌های درمانی نسبت به گذشته بسیار تغییر كرده است. اگر بخواهیم خیلی به عقب برگردیم در گذشته، قسمت‌های مریض پرحجم و متورم لثه را با دستگاه كوتر می‏سوزاندند كه روش غلطی بود و هیچ‏وقت نتیجه‏ای از آن گرفته نمی‏شد و گاهی وضع را بدتر هم می‌كرد. سپس قطع و برداشتن لثه مریض با بیستوری (چاقوی جراحی) متداول شد كه هنوز هم كاربرد دارد. بعدها انواع فلپ‏ها برای موارد خاصی پیشنهاد و اجرا شد كه در حال حاضر هم از این روش‌ها استفاده می‌شود. در این روش‌ها با جدا كردن و كنار زدن لثه، دسترسی بیشتر به ضایعات و حفظ بیشتر لثه امكان‏پذیر و روش بسیار سودمندی است. امروزه به مساله زیبایی توجه زیادی می‌شود كه با تغییراتی در بافت لثه یا استفاده از پیوندها كه از نواحی دیگر گرفته می‌شود، می‌توان بدشكلی‏ها یا نواقص را برطرف كرد. همچنین از پیوندهای استخوانی برای درمان ضایعات خاصی استفاده می‌شود كه بسیار مفید و رضایت‏بخش است. این تكنیك‏ها هر روز در مسیر تكامل پیش می‌روند و تاكنون نتایج امیدبخش بسیاری به دست آمده است.

‌بیماری‏های پریودونتال در چه كسانی شایع‏تر است؟
بیماری پریودونتال بیشتر در كسانی پیدا می‌شود كه بهداشت دهان را، آن هم به طرز صحیح رعایت نمی‌كنند و به علت تجمع پلاك و جرم دندان، زمینه را برای بروز بیماری فراهم می‌كنند. البته عوامل مختلفی در این بیماری‏زایی موثر هستند؛ مانند عوامل ژنتیكی، عوامل موضعی مربوط به دندان‏ها، پروتزها و روكش‏های غلط و غیرعلمی. پركردگی‏های ناجور،‌گیر غذایی، نداشتن تعادل و هماهنگی دندان‏ها در دو فك، بی‏نظمی دندان‏ها، فشارهای ناموزون و غیرمتعادل در درمان ارتودنسی یا بیماری‏هایی مانند دیابت یا بعضی بیماری‏های خونی، كمبود مواد غذایی و ویتامین‏ها، همچنین تغییرات هورمونی بدن مانند دوران بلوغ، قاعدگی، بارداری، یائسگی و غیره. همچنین نحوه تغذیه و سیگار كشیدن از جمله عوامل موثر در پیدایش این بیماری محسوب می‌شوند.

‌آیا بیماری‏های پریودونتال در گروه سنی و جنسی خاصی ایجاد می‌شود؟
خیر. این بیماری در هر گروه سنی و جنسی پدید می‏آید، در نوجوانی، میانسالی و سنین كهولت. در زن‏ها و مردها حتی در بچه‌ها هم ممكن است به‏وجود آید. البته از میانسالی به بعد پیدایش بیماری‏های پریودونتال از شیوع بیشتری برخوردار است.

‌بیماری پریودونتال چه عوارضی را می‌تواند برای شخص ایجاد كند؟
در صورتی‏كه بیماری پریودونتال به موقع درمان نشود، تحلیل به استخوان فك كه بر اثر این بیماری شروع شده، ادامه پیدا می‌كند و در نهایت به از دست دادن دندان‏ها منجر می‌شود. در چنین حالتی، عوارض بی‏شماری مانند مشكل در جویدن غذا، به هم خوردن ارتفاع صورت و تغییر قیافه، اشكال در صحبت كردن و بیان كلمات و مشكلات روانی برای فرد ایجاد می‌شود. همچنین تحقیقات بسیاری نشان می‌دهد بیماری پریودونتال می‌تواند زمینه‏ساز بیماری‏های قلبی‏-عروقی شود. همچنین ابتلای خانم‌های باردار به این بیماری می‌تواند موجب زایمان زودرس و به دنیا آوردن نوزاد كم‏وزن شده یا دیابت را تشدید كند. در بسیاری موارد، بیماری‏های پریودونتال سبب بوی بد دهان می‌شود كه خود به اشكال در روابط اجتماعی و همچنین مسایل و مشكلات خانوادگی می‌انجامد. با توجه به وجود همه این مسایل بهتر است افراد از طریق معاینات منظم و جرم‏گیری به وسیله دندانپزشكان از ابتلا به این بیماری پیشگیری كرده و در صورت ابتلا، هرچه زودتر به فكر درمان باشند تا از عوارض حادی كه در انتظار آنهاست، جلوگیری كنند.

‌شیوع بیماری پریودونتال را در ایران چگونه ارزیابی می‌كنید؟
بیماری‏های پریودونتال در ایران بسیار شایع و اكثر مردم به آن مبتلا هستند. بسیاری از بیماران از بیماری خود آگاهی نداشته و تنها موقعی كه به دندانپزشك مراجعه می‌كنند، از آن باخبر می‌شوند كه این مساله، ضرورت معاینه هر شش ماه یك‏مرتبه را روشن می‌كند.

 ‌چه علایمی وجود دارد كه شخص بتواند از بیماری خود اطلاع پیدا كند؟
خونریزی از لثه هنگام مسواك‌زدن یا خوردن غذاهای سفت از علایم بارز بیماری‏های پریودونتال است. همچنین تغییر رنگ لثه از صورتی به حالت كبود یا تیره، ترشح چرك از لبه لثه، احساس درد، خارش و سوزش و در موارد پیشرفته لق شدن، جابه‏جا‌شدن و فاصله‏دار شدن دندان‏ها و افزایش حجم لثه از جمله این علایم هستند، ولی گاهی حتی در موارد پیشرفته، خونریزی قابل‏ملاحظه‏ای مشاهده نمی‌شود و فقط دندانپزشك می‌تواند ابتلا به بیماری را تشخیص دهد.

‌رابطه بیماری پریودونتال با شكست درمان ایمپلنت (كاشت دندان) چیست؟
برای اینكه ایمپلنت با شكست مواجه نشود، علاوه بر پیش‏شرط‏های دیگر، نباید بیمار به بیماری پریودونتال مبتلا باشد و در صورت ابتلا، حتما باید قبل از اقدام به ایمپلنت درمان شود. بنابراین گذاشتن ایمپلنت به هیچ‏وجه با وجود بیماری نسوج نگهدارنده دندان، توصیه نمی‌شود. پس درمان هرگونه بیماری لثه باید مقدم بر ایمپلنت باشد. در نتیجه یكی از پیش‏شرط‏های اساسی برای ایمپلنت، وجود بافت‏های سالم پریودونتال است.

‌در همایش امسال انجمن پریودونتولوژی ایران چه مباحث جدیدی در زمینه دستاوردهای نوین درمان بیماری‏های لثه مطرح شد و مورد بحث قرار گرفت؟
البته این همایش منحصر به پریودونتولوژی نیست و بخش قابل‏ملاحظه‏ای از وقت كنگره به مبحث ایمپلنتولوژی یا كاشت دندان اختصاص یافت. در این بخش، تمام روش‌های جدید و پیشرفت‏هایی كه در سال‌های اخیر در هر دو زمینه به دست آمده به وسیله متخصصان و استادان داخلی و همچنین برجسته‏ترین استادان خارجی كه به این كنگره دعوت شده‏اند، مورد بحث و بررسی قرار گرفت. این مباحث هم به صورت سخنرانی در سه روز كنگره و هم به صورت واحدهای اختصاصی در یك روز قبل از كنگره و یك روز بعد از كنگره (جمعا پنج روز) با تعداد محدود شركت‏كننده برای واحدها، با ذكر جزییات و ریزه‏كاری‏ها، مورد بحث و تبادل‏نظر قرار گرفت. چون علم ایمپلنتولوژی بحث جدیدتر و با قدمت كمتر نسبت به پریودونتولوژی است در این كنگره آخرین تغییرات دستاوردها و پیشرفت‏های حاصل‌شده، ارایه شد.

‌و در پایان نظر خود را در مورد جایگاه رشته دندانپزشكی در ایران بفرمایید.
به‏طور كلی سطح دانش دندانپزشكی در ایران در همه رشته‌های تخصصی بالاست و بسیاری از دندانپزشكان ما از علم روز در سطح جهان آگاهی دارند و درمان‏های تخصصی در حد بالایی برای بیماران انجام می‌شود، اما شاهد اشكال‏های زیادی در زمینه دندانپزشكی هستیم، از جمله اینكه به مساله پیشگیری از بیماری‏های دهان و دندان‏ها و لثه كه در ایران بسیار نیز شایع است، توجه چندانی نمی‌شود. در حالی‌كه اگر مسوولان بهداشتی كشور، دانشكده‌ها و انجمن‌های متعدد دندانپزشكی به این مساله مهم توجه كنند و آموزش‏های بهداشتی همگانی بیشتر داده شود از بروز این بیماری‏ها به نحو چشمگیری كاسته خواهد شد. در چند سال گذشته در تعدادی از كشورهای اروپایی به مساله پیشگیری توجه بسیاری شده و به همین دلیل و به علت نبود نیاز به وجود تعداد زیاد دندانپزشك، بعضی از دانشكده‌های دندانپزشكی را تعطیل كرده‏اند،

در صورتی‏كه در ایران مرتبا بر تعداد دانشكده‌های دندانپزشكی اضافه می‌شود. ما در حال حاضر حدود 40 دانشكده داریم كه خیلی بیش از حد نیاز است و در سال‌های نه چندان دور، فارغ‏التحصیلان این دانشكده‌ها با مشكل شدید بیكاری روبه‏رو خواهند شد. به‌علاوه این دانشكده‌های جدید باید كادر آموزشی مناسبی داشته باشند كه چنین وضعی مشاهده نمی‌شود. شایسته است در عوض ایجاد دانشكده‌های جدید و بیش از حد نیاز كشور، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی، دانشكده‌ها و انجمن‌های دندانپزشكی و سایر نهادهای مربوط، به امر پیشگیری از بیماری‏های دهان و دندان‏ها توجه بیشتری مبذول دارند تا هم از نظر اقتصادی و هم از نظر صرفه‏جویی در وقت بیمارانی كه برای درمان صرف می‌كنند، بازده بیشتری نصیب هموطنان شود.