چهارشنبه ۳ اسفند ۱۳۹۰ - ۱۲:۳۷
کد خبر: 43139

یکی از مهم‌ترین کارهایی که هر شخص می‌تواند برای سالم ماندن خود انجام دهد این است که در زمان مناسب در غربالگری مناسب شرکت کند. در غربالگری، بیماری زودهنگام و پیش از بروز علائم ردیابی می‌شود، که در این مرحله درمان آن آسان‌تر است. مراحل اولیه سرطان روده بزرگ را می‌توان در نطفه خفه کرد.

سلامت نیوز: یکی از مهم‌ترین کارهایی که هر شخص می‌تواند برای سالم ماندن خود انجام دهد این است که در زمان مناسب در غربالگری مناسب شرکت کند. در غربالگری، بیماری زودهنگام و پیش از بروز علائم ردیابی می‌شود، که در این مرحله درمان آن آسان‌تر است. مراحل اولیه سرطان روده بزرگ را می‌توان در نطفه خفه کرد.

چرا تست‌های غربالگری مهم هستند؟




چرا تست‌های غربالگری مهم هستند؟ یکی از مهم‌ترین کارهایی که هر شخص می‌تواند برای سالم ماندن خود انجام دهد این است که در زمان مناسب در غربالگری مناسب شرکت کند. در غربالگری، بیماری زودهنگام و پیش از بروز علائم ردیابی می‌شود، که در این مرحله درمان آن آسان‌تر است. مراحل اولیه سرطان روده بزرگ را می‌توان در نطفه خفه کرد. ممکن است زود پیدا کردن دیابت در پیشگیری از عوارضی مانند از دست دادن بینایی و ناتوانی جنسی مفید باشد. تست‌های مورد نیاز هر شخص بر اساس سن او و بر مبنای عوامل خطری که با آنها مواجه است تعیین می‌شود.


سرطان پروستات



سرطان پروستات پس از سرطان پوست، سرطان پروستات رایج‌ترین سرطانی است که در مردان یافت می‌شود. سرطان پروستات معمولاً سرطانی کند رشد است، اما انواع مهاجم و دارای رشد سریع سرطان پروستات هم وجود دارد. با انجام تست‌های غربالگری می‌توان این بیماری را در مراحل اولیه، و گاهی اوقات پیش از آنکه علائم ایجاد شوند، ردیابی نمود، که در این زمان درمان‌ها از هر وقت دیگر مؤثرترند.


تست‌های سرطان پروستات


تست‌های سرطان پروستات غربالگری برای مردان سالم ممکن است شامل معاینه انگشتی راست‌روده (DRE یا digital rectal exam) و تست خون آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA یا prostate specific antigen) باشد. محققان به مردان توصیه می‌کنند در باره خطرات و محدودیت‌های غربالگری PSA، و همچنین درباره فواید احتمالی آن، با پزشک گفت‌وگو کنند. مردان باید در سنین زیر این گفت‌وگو‌ها را آغاز نمایند:
•    50 سالگی برای مردانی که باخطر متوسط مواجه هستند
•    45 سالگی برای مردانی که با بالا بودن خطر روبرو می‌باشند.
•    40 سالگی برای مردانی که سرطان پروستات در خانواده آنها بسیار سابقه‌دار است
متخصصان دستگاه ادراری توصیه می‌کنند اولین تست PSA در سن 40 سالگی و تست‌های پیگیری بر طبق دستور پزشک انجام شود.


سرطان بیضه


سرطان بیضه این سرطان غیررایج در بیضه‌های مردان، یعنی در غدد تناسلی که اسپرم تولید می‌کنند، ایجاد می‌شود. اکثر موارد این بیماری بین سنین 20 و 54 سالگی اتفاق می‌افتد. محققان توصیه می‌کنند تمام مردان، به هنگام مراجعه به پزشک برای معاینات عادی، تحت معاینه سرطان بیضه هم قرار بگیرند. مردانی که با بالا بودن خطر این بیماری روبرو می‌باشند (مردانی که بیماری در خانواده آنها سابقه دارد یا دارای بیضه نزول نکرده هستند)، باید درباره افزایش دفعات انجام غربالگری با پزشک خود صحبت کنند. برخی از پزشکان توصیه می‌کنند مردان خودشان به‌طور منظم بیضه‌های خود را معاینه کنند، به این صورت که به ملایمت بیضه‌های خود را لمس کنند تا متوجه توده‌های سفت، برآمدگی‌های صاف، یا تغییراتی بشوند که در اندازه یا شکل بیضه‌ها ایجاد می‌شود.


سرطان روده بزرگ و راست‌روده


سرطان روده بزرگ و راست‌روده سرطان روده بزرگ و راست‌روده دومین علت رایج مرگ‌ومیر ناشی از سرطان است. خطر ایجاد این سرطان در مردان اندکی از خطر مربوط به زنان بیش‌تر است. اکثر موارد سرطان روده بزرگ و راست‌روده از پولیپ‌های روده بزرگ (توده‌هایی روی سطح داخلی روده بزرگ) به‌وجود می‌آید. سرطان روده بزرگ و راست‌روده، پس از تکامل یافتن، می‌تواند به دیگر قسمت‌های بدن حمله کند یا به آنها برسد. راه کنترل سرطان روده بزرگ و راست‌روده این است که پولیپ‌های روده را، پیش از آنکه سرطانی بشوند، پیدا نمود و برداشت.


تست‌های سرطان روده بزرگ



تست‌های سرطان روده بزرگ در افراد بالغی که با خطر متوسط سرطان روده بزرگ و راست‌روده مواجه می‌باشند، غربالگری در سن 50 سالگی آغاز می‌شود. آندوسکوپی روده بزرگ تست رایج ردیابی پولیپ و سرطان روده بزرگ و راست‌روده است. پزشک با استفاده از لوله‌ای انعطاف‌پذیر و دوربین به کل روده بزرگ نگاه می‌کند. در زمان انجام این تست می‌توان پولیپ‌ها را برداشت. یکی از جایگزین‌های مشابه، آندوسکوپی خم روده است که در آن تنها قسمت پایینی روده بزرگ معاینه می‌شود. برخی از بیماران آندوسکوپی مجازی روده بزرگ، سی.تی.اسکن، یا تنقیه باریوم با وضوح دوگانه، یا نوعی رادیو گرافی خاص را انتخاب می‌کنند، گرچه اگر پولیپ‌هایی پیدا شود باید آندوسکوپی حقیقی روده بزرگ را انجام داد و آنها را برداشت.


سرطان پوست




سرطان پوست ملانوم (که تصویر آن را در اینجا می‌بینید) خطرناک‌ترین شکل سرطان پوست است. ملانوم در سلول‌های تخصصی به نام ملانوسیت آغاز می‌شود، که این سلول‌ها رنگ پوست را تولید می‌کنند. احتمال ایجاد ملانوم در مردان مسن‌تر دو برابر زنان هم‌سن آنها می‌باشد. همچنین احتمال تشکیل سرطان پوست غیرملانومی سلول بازال و سلول سنگفرشی در مردان 2 تا 3 برابر زنان است. با روی‌هم انباشته شدن مدت زمان قرار گرفتن در معرض نور آفتاب، و یا تخت برنزه شدن با استفاده ار نور فرابنفش، در طول عمر، خطر سرطان پوست افزایش می‌یابد؛ آفتاب سوختگی باعث می‌شود افراد سریع‌تر به سرطان پوست مبتلا شوند.


غربالگری سرطان پوست


غربالگری سرطان پوست محققان توصیه می‌کنند برای متوجه شدن هر نوع تغییر در لکه‌ها یا خال‌های موجود بر روی پوست، از جمله تغییر در شکل یا رنگ یا اندازه این لکه‌ها یا خال‌ها، هر کس خودش به‌طور منظم پوست خود را معاینه کند. معاینه پوست توسط پزشک متخصص پوست یا دیگر افراد حرفه‌ای ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی، باید بخشی از معاینات کامل پزشکی (چک آپ) معمولی مربوط به سرطان باشد. درمان سرطان پوست به هنگامی مؤثر‌تر است، و کم‌تر باعث بی‌ریخت کردن بیماران می‌شود، که بیماری را در مراحل اولیه ردیابی کنند.


پرفشاری خون (hypertension)



پرفشاری خون (hypertension) خطر پر فشاری خون با مسن شدن بیش‌تر می‌شود و با وزن بدن و سبک زندگی هم ارتباط دارد. امکان دارد پرفشاری خون، بدون وجود هیچ علائم قبلی، به بروز عوارض خطرناک از جمله آنوریسم (اتساع خطرناک سرخرگ یا شریان) منتهی شود. اما می‌توان پرفشاری خون را درمان نمود، و با درمان آن ممکن است خطر بیماری قلبی، سکته مغزی، و نارسایی کلیه کاهش یابد. نکته اصلی این است که شخص باید از فشار خون خود مطلع باشد، و اگر فشار خونش بالا است، با راهنمایی پزشک خود آن را اداره نماید.


غربالگری پرفشاری خون



غربالگری پرفشاری خون در اندازه‌گیری فشار خون، دو عدد به‌دست می‌آید. اولین عدد (فشار سیستولی) فشاری است که به هنگام تپیدن قلب، یا در زمان حداکثر بودن انقباض عضله قلب، در شریان‌ها ایجاد می‌شود. دومین عدد (فشار دیاستولی) فشاری است که در فاصله بین ضربان‌های قلب، هنگامی‌که بطن‌ها در حال انبساط هستند، تولید می‌شود. فشار خون در حالت نرمال کم‌تر از 80 / 120 و در حالت پرفشاری 90 /140 یا بالاتر است، و وضعیت موجود بین این دو عدد را پیش پرفشاری خون (prehypertension) می‌نامند، که مرحله مهمی در مسیر دچار شدن به پرفشاری خون است. تعداد دفعات لازم اندازه‌گیری فشار خون به میزان بالا بودن آن و به دیگر عوامل خطری بستگی دارد که شخص با آنها مواجه است.


سطح کلسترول



سطح کلسترول بالا بودن سطح کلسترول LDL خون باعث افزایش یافتن تعداد پلاک‌های چسبناک در دیواره شریان‌ها می‌شود (که در تصویر به رنگ نارنجی می‌بینید)، و در آن صورت خطر بیماری قلبی افزایش می‌یابد. ممکن است آترواسکلروز، سخت و باریک شدن شریان‌ها، سال‌ها بدون بروز علائم پیشروی نماید. امکان دارد آترواسکلروز به مرور زمان به حمله قلبی و سکته مغزی منتهی شود. با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی و مصرف دارو می‌توان سطح این کلسترول «بد» را پایین آورد و خطر بیماری قلبی عروقی را کاهش داد.

تعیین سطح کلسترول



تعیین سطح کلسترول تست کامل چربی خون ناشتا (fasting blood lipid panel) آزمایش خونی است که با آنجام دادن آن، سطح کل کلسترول، کلسترول LDL «بد»، کلسترول HDL «خوب»، و تری گلیسرید‌ها (چربی خون) مشخص می‌شود. با نتایج به‌دست آمده، بیمار و پزشک او تا حد زیادی متوجه می‌شوند چه کارهایی باید صورت گیرد تا خطر بیماری قلبی، سکته مغزی، و دیابت کاهش یابد. مردان 20 ساله و مسن‌تر باید دست کم هر 5 سال یکبار آزمایش کامل چربی خون را تکرار کنند. مردان باید از سن 35 سالگی تست کلسترول را به‌طور منظم انجام دهند.


دیابت نوع 2



دیابت نوع 2 تعداد بسیاری از مردم مبتلا به دیابت نمی‌دانند که دچار آن می‌باشند. اگر دیابت کنترل نشود، امکان دارد به بیماری قلبی و سکته مغزی، بیماری کلیوی، نابینایی ناشی از صدمه دیدن رگ‌های خونی شبکیه (که در تصویر می‌بینید)، صدمه دیدن اعصاب، و ناتوانی جنسی منتهی شود. این عوارض قابل پیشگیری است. دیابت را، مخصوصاً اگر زود ردیابی شود، می‌توان کنترل کرد و با پیروی از رژیم غذایی، انجام تمرینات بدنی، کاهش وزن، و مصرف دارو، از عوارض آن اجتناب نمود.


غربالگری دیابت نوع 2



غربالگری دیابت نوع 2 در اکثر موارد، از آزمایش گلوکز پلاسما ناشتا برای ردیابی دیابت استفاده می‌شود. تعداد بیش‌تر و بیش‌تری از پزشکان از تست A1C استفاده می‌کنند، که در این تست مشخص می‌شود بدن با گذشت زمان تا چه اندازه خوب سطح قند خون را کنترل می‌کند. افراد بالغ سالم باید از سن 45 سالگی هر سه سال یکبار این تست را انجام دهند. اگر شخصی با بالاتر بودن خطر این بیماری مواجه است، از جمله اینکه سطح کلسترول یا فشار خون او بالا باشد، می‌تواند در سن پایین‌تری این کار را آغاز نماید و تست را به دفعات بیش‌تری انجام دهد.


ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV)




ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) ویروس HIV عامل ایجاد ایدز (AIDS) است و در خون و دیگر ترشحات بدن افراد آلوده به آن وجود دارد، حتی هنگامی‌که هیچ علائمی مشاهده نمی‌شود. هنگامی‌که این ترشحات در تماس با مهبل، ناحیه مقعد، دهان، چشمان، و شکافی در پوست قرار می‌گیرند، ویروس از شخصی به شخص دیگر منتقل می‌شود. هنوز هیچ درمان یا واکسنی برای این ویروس وجود ندارد. در درمان‌های امروزی، با استفاده از دارو می‌توان از تبدیل عفونت HIV به ایدز جلوگیری نمود، اما امکان دارد این دارو‌ها عوارض جانبی خطرناکی به همراه داشته باشند.


تست‌های غربالگری HIV



تست‌های غربالگری HIV ممکن است افراد آلوده به HIV تا سال‌ها عاری از علائم باشند. تنها راه اطلاع از آلوده بودن افراد به HIV، انجام دادن یک سری تست خون است. اولین تست را ELISA (الایزا) یا EIA می‌نامند، که هدف از انجام آن، یافتن پادتن‌های HIV می‌باشد. امکان دارد در شخصی که آلوده نیست هم نتیجه این تست مثبت باشد. بنابراین، برای تأیید نتیجه تست الایزا، تست دومی به نام وسترن بلات ((Western blot assay صورت می‌گیرد. اگر شخص به‌تازگی آلوده شده باشد، امکان دارد نتیجه این تست منفی باشد، و بنابراین تکرار تست توصیه می‌شود. اگر شخصی فکر می‌کند احتمالاً در معرض HIV قرار گرفته است، باید از پزشک خود درباره این تست‌ها پرسش نماید.


پیشگیری از گسترش HIV



پیشگیری از گسترش HIV در اکثر افرادی که به‌تازگی آلوده شده‌اند، پیش از آنکه دو ماه از زمان آلودگی آنها بگذرد، نتیجه تست مثبت خواهد بود. اما حتی شش ماه پس از آلودگی هم نتیجه تست مربوط به 5% از افراد آلوده منفی خواهد بود. پرهیز از فعالیت جنسی پر خطر، یا همواره استفاده نمودن از موانعی از جنس لاتکس مانند کاندوم برای اجتناب از آلوده شدن به HIV یا دیگر بیماری‌های مقاربتی لازم می‌باشد. اگر شخص به HIV آلوده است و باردار می‌باشد، لازم است با پزشک خود صحبت کند که چه کارهایی باید انجام دهد تا خطر آلودگی HIV برای کودکی که به دنیا نیامده است کم‌تر شود. معتادان به مواد مخدر نباید به‌طور شریکی از سوزن تزریق استفاده کنند.


آب سیاه (گلوکوم)



آب سیاه (گلوکوم) این گروه از بیماری‌های چشم به تدریج به عصب بینایی صدمه می‌زند و امکان دارد به نابینایی منتهی شود، و ممکن است، پیش از آنکه افراد مبتلا به آن متوجه علائمی بشوند، بینایی به میزان قابل‌ملاحظه و برگشت‌ناپذیری از دست برود. در تست‌های غربالگری، هدف موردنظر این است که اگر فشار داخل چشم به‌طور غیرطبیعی بالا می‌باشد آن را ردیابی و درمان کنند، پیش از آنکه به عصب بینایی آسیبی وارد شود.


غربالگری آب سیاه




غربالگری آب سیاه تست چشم بر اساس سن اشخاص و خطری که با آن مواجه هستند و به شرح زیر انجام می‌شود:
•    در افراد کم‌تر از 40 ساله: هر 2 تا 4 سال یکبار
•    در افراد 40 تا 50 ساله: هر 1 تا 3 سال یکبار
•    در افراد 55 تا 64 ساله: هر 1 تا 2 سال یکبار
•    در افراد بالای 65 سال: هر 6 تا 12 ماه یکبار
اگر شخصی در گروهی پرخطر می‌باشد (افرادی که آب سیاه در خانواده آنها سابقه دارد، کسانی که قبلاً دچار صدمه چشمی شده‌اند، و آنهایی که از دارو‌های استروئیدی استفاده می‌کنند)، باید درباره زود‌تر یا به دفعات بیش‌تر انجام دادن این تست با پزشک خود صحبت کنند.

منبع: موسسه تحقیقات، آموزش و پیشگیری سرطان

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha