سلامت نیوز: كودكان نوپا معمولا كارهای جالب و بامزه‌ای انجام می‌دهند مثلا بدون این‌كه انتظار داشته باشید، شما را بغل می‌كنند، از ته دل می‌خندند یا وقتی خیلی خسته هستند در آغوش شما آرام می‌گیرند.

اما اگر از والدین یك كودك با این سن و سال سوال كنید حتما به شما خواهد گفت كه فرزندش یك‌سری كارهای نادرست هم انجام می‌دهد مثلا دوست دارد طرف مقابل را بزند، فریاد بكشد، گاز بگیرد یا...

گازگرفتن در كودكان نوپا امری متداول است، اما به هر حال توجه به این موضوع از نظر والدین امری اجتناب‌ناپذیر به شمار می‌آید.

هیچ‌كس دلش نمی‌خواهد كه كودكش را به خاطر این‌كه گاز می‌گیرد در جمع بچه‌های همسن راه ندهند و بدتر از همه این‌كه بچه‌هایی كه برچسب «گاز گرفتن» به آنها خورده معمولادر مهدكودك‌ها پذیرفته نمی‌شوند كه این موضوع برای والدین شاغل، مشكلی لاینحل است.

ممكن است شما به عنوان والدین تصور كنید كه این موضوع هم مرحله‌ای در زندگی فرزندتان است كه باید با آن بسازید، اما واقعیت این نیست. راه‌هایی وجود دارد كه می‌توان عادت گاز‌گرفتن فرزند را به حداقل كاهش داد.

چرا كودكان گاز می‌گیرند؟

می‌خواهید باور كنید یا نه، گاز‌گرفتن یكی از بخش‌های معمولی و عادی رشد اولیه كودك است. نوزادان و نوپایان به دلایل زیادی گاز می‌گیرند. از جمله آن دلایل می‌توان به دندان درآوردن و دستیابی و كشف یك اسباب‌بازی یا جسم جدید از طریق دهان اشاره كرد.

وقتی آنها به قانون علت و معلولی و عمل و عكس‌العمل پی می‌برند، ممكن است سعی كنند شخصی را گاز بگیرند تا عكس‌العمل او را ببینند.

گازگرفتن همچنین می‌تواند راهی برای كودك نوپا برای جلب توجه یا بیان احساساتش باشد. ترس، عصبانیت و خشم، احساساتی قوی هستند كه كودك نوپا هنوز مهارت‌های كلامی لازم برای رویارویی با آنها را ندارد.

پس هنگامی كه نمی‌تواند كلمات مناسب با نیازش را با سرعت كافی بیابد یا وقتی نمی‌داند كه چگونه باید احساس كند از گازگرفتن به عنوان روشی برای گفتن حرف خود استفاده می‌كند. او می‌خواهد به اطرافیان بفهماند كه «به من توجه كنید» یا «من این را دوست ندارم».

گازگرفتن در بین پسربچه‌ها اندكی شایع‌تر است و اغلب بین یك تا دو سالگی دیده می‌شود. با افزایش مهارت‌های كلامی، معمولا تمایل به گازگرفتن هم كاهش می‌یابد.

چگونه گاز گرفتن را كنترل كنیم؟

اولین بار گا‌زگرفتن كودك و مواجهه با آن بسیار اهمیت دارد. دفعه بعدی كه فرزندتان، كودكی دیگر را گاز گرفت، سریعا آنها را از هم جدا كرده و اقدامات زیرا را انجام دهید:

گام اول ـ ابتدا قربانی را به آرامش دعوت كنید

در گام اول باید توجه شما به شخصی باشد كه گاز گرفته شده است، خصوصا اگر این شخص یك كودك باشد. اگر ابتدا به كودكی كه گاز گرفته و كار اشتباهی كرده، توجه نشان دهید این كار موجب می‌شود كه این رفتار منفی تقویت شود، چراكه كودك از آن به عنوان راهی برای جلب توجه استفاده می‌كند.

اگر در اثر گاز گرفتن، زخمی در قربانی ایجاد شده، آن محل را با آب و صابون شسته و از یخ برای كاهش درد استفاده كنید.

گام دوم ـ آرام و قاطع باشید

اگر به كودك خود به طور قاطعانه بگویید كه «گاز نگیر» یا «گاز گرفتن كار بدی است» با كلماتی ساده و آسان به كودك خود موضوع را می‌فهمانید. سعی كنید به سادگی به فرزندتان تفهیم كنید كه گاز گرفتن كار غلطی است، اما این موضوع را در قالب جملات طولانی بیان نكنید، چراكه كودك‌تان كوچك و فهم جملات طولانی برای او مشكل است. آرام ماندن تا حد امكان، به حل هر چه سریع‌تر مشكل و یافتن بهترین راه‌حل كمك می‌كند.

گام سوم ـ در صورت نیاز، كودكی كه مرتكب خطا شده را آرام كنید

در اغلب اوقات كودكان نمی‌دانند كه گاز گرفتن موجب درد و ناراحتی طرف مقابل می‌شود و پس از این كار از این كه به دوست خود آسیب رسانده‌اند، ناراحت می‌شوند. در این‌گونه مواقع باید كودكی را آرام كنید.

گام چهارم ـ جایگزین‌هایی را معرفی كنید

پس از این كه همه چیز آرام شد، اقدامات جایگزین گاز گرفتن را به كودك خود بیاموزید. مثلا به او پیشنهاد دهید كه در مواجهه با دیگران به جای گاز گرفتن از كلماتی مثل «نه»، «مال من است» و «بس كن» استفاده كند.

گام پنجم ـ حواس كودك را از موضوع پرت كنید

برای كودكانی با سنین مورد بحث، پرت كردن حواس، بسیار مفید است. اگر در صورت روی دادن چنین اتفاقی، سطح احساسات و انرژی كودك خیلی زیاد شد یا اگر احساس خستگی در او دیدید، سعی كنید كمی توجه او را به یك فعالیت مثبت مثل بازی، رنگ‌آمیزی یا خواندن یك شعر جلب كنید.

معمولا در این سنین، تنبیه توصیه نمی‌شود چراكه گاز گرفتن، همان‌طور كه گفته شد در این سنین عادی است و بیشتر كودكان متوجه نیستند كه این عمل، موجب ایجاد درد و ناراحتی در طرف مقابل می‌شود.

با همه این تفاسیر، اگر از انجام اقدامات ذكر شده خسته شدید و رفتار كودكتان تغییر نكرد و متوقف نشد، كمی استراحت و توقف اقدامات می‌تواند موثر باشد. كودكان بزرگ‌تر (دو تا سه سال)‌ را می‌توانید برای استراحتی كوتاه، به محلی شناخته شده ببرید (مثل طبقه پایین یا آشپزخانه)‌ و یكی دو دقیقه او را آنجا نگه دارید تا آرام شود.

به عنوان یك قانون كلی، كودك در هر سنی كه هست، به عدد سن او، زمان استراحت در نظر بگیرید. مثلا اگر او یك سال دارد، یك دقیقه و اگر دو سال دارد دو دقیقه كافی است. زمان‌های استراحت كوتاه‌تر، موثرتر هستند و زمان‌های طولانی نه‌تنها سودی ندارند بلكه گاهی می‌توانند تمام زحمات شما را بر باد داده و قبل از تمام شدن زمان استراحت، مواجهه با از سر باز زدن كودك را به همراه داشته باشد.

محیطی به دور از گاز گرفتن​ ایجاد كنید

می‌خواهید احساس كنید كه در راه از بین‌بردن عادت گاز گرفتن در كودكتان موفق بوده‌اید یا نه؛ او به كار خود ادامه می‌دهد. مهم این است كه محیطی مناسب را ایجاد كنید كه در آن گاز گرفتن زشت و قبیح به نظر برسد.

منبع: جام جم آنلاین