سلامت نیوز: رییس موسسه تغذیه، سلامت و توسعه کشور با بیان اینکه:« وزارت جهاد کشاورزی برای افزایش تولید محصول کشاورزی ایمنی مواد غذایی را در معرض خطر قرار ندهد.» تاکید کرد:« بخش عمده ای از شیوع سرطان ها ناشی از مصرف مواد غذایی غیرایمن و استفاده از کودهای نیتراته و ازته است که با حمایت مجدد وزارت جهاد کشاورزی از کارخانه های تولیدکننده کودهای سالم و روش های بیولوژیک برای مبارزه با آفات نباتی ابتلا به سرطان ها در کشور کاهش خواهد یافت.»
دکتر ربابه دکتر شیخ الاسلام در گفت وگو با خبرنگار سلامت نیوز گفت:« مواد مغذی موجود در خاک به مرور زمان در اثر کشت و زرع  و همچنین  بارانها و سیلاب ها از بین می رود و درست همان عوارضی که کمبودهای ریزمغذی در بدن انسان و حیوان بوجود می آورند در گیاه نیز بوجود می آید، اگر برای تقویت خاک از  کودهای طبیعی یا کمپوست و کودهای حاوی ریز مغذی ها مانند آهن و روی استفاده شود خاک و به طبع آن گیاه  غنی می شود.»
وی افزود:« مسلما متولیان تولید غذا به سلامت مردم علاقمند هستند و نمی خواهند سلامتی مردم از طریق غذا، باقی مانده سموم کشاورزی و نیترات ها به خطر بیفتد در این صورت باید در فرمول خاک دقت بیشتری صورت گیرد. »
رییس موسسه تغذیه،سلامت هشدار داد:« متاسفانه علیرغم اینکه قرار بود عده زیادی از کشاورزان تحت آموزش مربیان کشاورزی قرار گیرند تا میزان استفاده بهینه از کود را آموزش ببینند اما باز شاهد استفاده روزافزون کودهای شیمیایی و نیتراته  که قیمت ارزان تری نیز دارند هستیم. خطر استفاده بی رویه از کودهای نیتراته و ازته در مورد گیاهانی که غده زیرزمینی دارند بیشتر است و  ممکن است ضرر مصرف این محصولات بیشتر از نفع و فایده آنها باشد.»
این متخصص اپیدمیولوژی تغذیه افزود:« لازم است وزارت جهاد کشاورزی و مرکز تحقیقات آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی مجددا به مانند چند سال قبل از کارخانه های تولید کننده کود میکرو حمایت کنند و در سیاستگذاری فرمولاسیون خاک در کشاورزی کشور مصرف کودهای میکرو را بگنجانند در واقع بزرگترین کاری که می توانیم در عرصه کشاورزی انجام دهیم این است خاک را با استفاده زیاد کودهای شیمیایی خراب تر نکنیم.»
وی خاطرنشان کرد:« اگر در حاشیه کنگره سرطان به افزایش شیوع سرطان ها اشاره شده بخش عمده ای از این شیوع ناشی از مصرف مواد غذایی غیر ایمن و استفاده از کودهای نیتراته و ازته است که متاسفانه در طی 30 سال گذشته همچنان ادامه داشته است. در حالی که باید این دسته از کودها به یک میزان مناسبی در خاک استفاده شود. اگر وزارت جهاد کشاورزی از کارخانه های تولید کننده کودهای سالم و میکرو  و  همچنین روش های بیولوژیک برای مبارزه با آفات نباتی حمایت بیشتری کند ابتلا به سرطان ها در کشور کاهش خواهد یافت.»
این متخصص اپیدمیولوژی تغذیه در پاسخ به اینکه شما اشاره کردید مانند چند سال قبل، مگر چند سال قبل کودهای میکرو در کشور تولید میشده است؟ گفت:« حدود سال های 74 تا 84 مرکز تحقیقات آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی، متوجه کمبودهای ریزمغذی ها در خاک شد همزمان ما هم تحقیقی در سطح کشور انجام دادیم که کمبود املاحی مانند آهن و روی را در گروههای سنی مختلف و خصوصا کودکان تایید میکرد و به همین دلیل جلساتی مشترک با این مرکز داشتیم  و جالب اینکه تحقیقات این مرکز هم این کمبودها در گیاهان و خاک های کشاورزی را تایید میکرد بنابراین یک تلاش گسترده ای انجام شد و راه چاره، تنها تشویق سرمایه گزاری برای ایجاد کارخانه های کود های میکرو بود.»
دکتر شیخ الاسلام افزود:« در آن سال ها، آقای دکتر ملکوتی که رییس مرکز تحقیقات آب وخاک وزارت جهاد کشاورزی بودند تلاش داشتند ثابت کنند زمانی که از کودهای میکرو استفاده می شود تا چه حد کیفیت محصولات کشاورزی افزایش پیدا می کند و حتی پوستری چاپ کرده بودند که در آن نشان داده میشد با استفاده از کودهای میکرو میزان رشد گندم و دانه دهی خوشه های گندم به میزان 25 درصد افزایش پیدا می کند.»
رییس موسسه تغذیه ،سلامت و  توسعه در ادامه به خبرنگار سلامت نیوز گفت:« در حال حاضر از شرایط کارخانه های تولید کننده کودهای میکرو اطلاعی ندارم ولی در سال های 85 و 86 به بعد که از وزارت بهداشت بازنشسته شده بودم از بسیاری از این کارخانه ها با من تماس می گرفتند و شاکی بودند که دولت دیگر از آنها کود میکرو نمی خرد و در معرض ورشکستگی قرار گرفته اند.»
وی در پاسخ به اینکه چرا در حال حاضر از کارخانه های تولید کننده کودهای میکرو حمایت نمی شود؟ گفت:« وزارت جهاد کشاورزی و مرکز تحقیقات آب و خاک در وزارت جهاد کشاورزی بهتر از من از وضعیت این کارخانه ها اطلاع دارند اما من بیاد دارم  که این کارخانه ها در سال های 85 به بعد گاه گاهی خبر می دادند دولت دیگر از ما خرید نمی کند.»
دکتر ربابه شیخ الاسلام خاطرنشان کرد:« ما در سیاست های کشاورزی دوراندیشی لازم را نداشته ایم و چون تولید بیشتر هدف اصلی بوده کیفیت فدای کمیت شده است. اگر کودهای نیتراته و ازته ارزان تر است و میزان محصول را بیشتر و سود را بالا میبرد در عوض مشکلات و عوارض و احتمالا سرطان های ناشی از استفاده از این کودها هم هزینه های سنگین تری را برای مردم و دولت خواهد داشت. هزینه داروهایی که دولت برای درمان انواع سرطان ها وارد می کند به مراتب بیشتر از سودی است که از کود ارزان بدست می آید و علاوه بر این درد و رنجی  که از این طریق به مردم بیگناه تحمیل می کنیم غیر انسانی و غیر قابل توجیه است.»
وی گفت: « فراموش نکنیم با تصحیح  سیاست های کشاورزی سلامت مردم تضمین می شود اگر این کار را نکنیم سلامت مردم را باخته ایم. نباید تصور کنیم که چون کود نیتراته و یا سم های ارزان قیمت وارداتی از چین، قیمت بسیار پایین تری دارد باید از آن استفاده کنیم. این ارزانی عواقب وخیمی برای مردم و نهایتا دو لت ببار می آورد البته  حل  این مسئله با سیاست گذاری های درست  آموزش پیوسته به مروجین کشاورزی و انتقال آموزش ها به کشاورزان امکان پذیر است و  البته در کنار آن نظارت قوی وزارت جهاد کشاورزی برای استفاده بهینه از کود و کاهش مصرف سموم دفع افات نباتی حیاتی است.»
رییس موسسه تغذیه،سلامت و  توسعه تاکید کرد:« مروجین کشاورزی کشور ما باید در برنامه های آموزشی اشان حمایت شوند چرا که آنها اطلاعات زیادی را می توانند به کشاورزان منتقل کنند  از جمله رعایت دوره کارنس ، یعنی زمانی که محصولات کشاورزی سم پاشی می شود نباید در آن زمان این محصولات برداشت شود چرا که باقیمانده سم در این دوره در محصولات بسیار زیاد است.»
وی ادامه داد:« گاهی اوقات یا کشاورزان از این مسئله اطلاعی ندارند و در این دوره اقدام به برداشت محصول می کنند و یا اگر اطلاعی دارند به دلیل اینکه نظارتی بر این کار وجود ندارد دست به این کار می زنند بنابراین یا باید نظارت ها قوی تر باشد و یا اینکه با ایجاد تعاونی هایی، از متخصصین کشاورزی در این زمینه استفاده کنیم.»
دکتر شیخ الاسلام افزود:« متخصصین کشاورزی می توانند با تشکیل یک تعاونی مسئول نظارت بر یک منطقه جغرافیایی شوند و مراقب استفاده سم در آفت کشی محصولات کشاورزی باشند همچنین بر نوع سم و کود مصرفی کشاورزان نظارت دقیق داشته باشند و کشاورزان را تشویق به استفاده از روش های کنترل بیولوژیک برای دفع  آفات کنند.»
وی گفت: «در حال حاضر استفاده از سم در دنیا دیگر کنار گذاشته شده است و سموم برای آفت ها تنها در بازار کشورهای در حال توسعه و عقب افتاده رواج دارد. کشاورزی ارگانیک یا بکر رو به گسترش است و روش های بیولوژیکی برای دفع افات نباتی  وجود دارد که هیچ خطری ندارد . ما با سم پاشی ها علاوه بر ایجاد خطر برای سلامت انسان ها  اکوسیستم را برهم می زنیم و موجودات طبیعی که در باغ ها و مزارع وجود دارند و می توانند آفت ها را از بین ببرند را نیز از بین می بریم بنابراین سال به سال بیشتر در معرض خطر قرار می گیریم.»
شیخ الاسلام تاکید کرد:« وزارت جهاد کشاورزی باید بر روی دو مسئله سرمایه گذاری کند: اول ترویج استفاده از کودهای میکرو، تصحیح فرمول خاک، کاهش مصرف کودهای نیتراته، آموزش کشاورزی توسط مروجین و حمایت از مروجین برای اینکه بتوانند برنامه های آموزشی داشته باشند و دوم حمایت بسیار قوی از بخش تحقیقاتی وزارت کشاورزی که در حال حاضر بر روی روش های بیولوژیک مبارزه با آفات کار می کنند چرا که این روش ها یک راه نجات است که می توان بدین وسیله به مرور زمان میزان سم را در محصولات کشاورزی کاهش داده و از آنطرف به دلیل اینکه فرمول خاک را هم تصحیح کرده ایم مواد مغذی بیشتری به خاک برسانیم و از سوء تغذیه و مشکلاتی که مردم دارند پیشگیری کنیم.»
وی در پاسخ به اینکه نقش وزارت بهداشت در این میان چیست، گفت:« قانون اندازه گیری باقیمانده سموم کشاورزی در میوه و سبزیجات مصوب سال 1346یک قانون بسیار قدیمی و ناپخته است که در این قانون مقرر شده بود شبکه های بهداشت و شهرداری ها در شهرها نسبت به اندازه گیری باقیمانده سموم اقدام کنند و محصولات کشاورزی بصورت سالم و کنترل شده در اختیار مصرف کنندگان قرار گیرد.»
دکتر شیخ الاسلام افزود:« این قانون به این دلیل ناپخته و غلط است که زمین های کشاورزی در کشور ما فاقد شناسنامه است و محصولات کشاورزی بدون بارکد و به صورت فله ای عرضه می شود لذا صرف هزینه های زیاد برای نمونه برداری غیرمنطقی است.»
وی تاکید کرد:« بهترین راه این است که وزارت جهاد کشاورزی که خود را متولی امنیت غذایی در کشور می داند و امنیت غذایی در حقیقت افزایش تولید را ایجاب می کند، برای افزایش  تولید محصول کشاورزی ایمنی مواد غذایی را در معرض خطر قرار ندهد. سلامت غذا یک بخشی از وظیفه وزارت کشاورزی است و نباید به دلیل اینکه وظیفه نمونه برداری از محصولات کشاورزی بر عهده وزارت بهداشت است نظارتی بر چگونگی استغاده از سموم و کود نداشته باشد چرا که این کار هدر رفتن سرمایه های کشور است سلامت مردم باید هدف اصلی همه وزارتخانه ها و خصوصا متولیان تولید غذا باشد.»
دکتر شیخ الاسلام در پایان خاطرنشان کرد:« در حال حاضر در بیشتر مواقع اقداماتی که وزارتخانه های متعدد در زمینه های سلامت غذا می کنند همسو نیستند و به همین دلیل ما در عرصه سلامت غذا مشکلات فراوان داریم اگر قرار باشد جریان های کاری متولیان سلامت غذا همسو نباشد هیچ وقت ما به یک نتیجه مطلوب نخواهیم رسید.»