سلامت نیوز : مدیرگروه روانپزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی با اشاره به اینکه نیم میلیون زندانی در آمریکا روانی هستند،گفت: جای گرفتن بیماران شدید روانی در زندان‌ها در اکثر کشورها حتی در ایران به دلیل کافی نبودن تخت روانپزشکی و روانپزشک است.

فربد فدایی در گفت‌وگو با تسنیم، درباره عواقب کمبود تخت‌های روانپزشکی در کشور اظهارداشت: مبتلایان به بیماری‌های شدید روانی بیشتر به علل غیرمستیم ناشی از بیماری روانی مرتکب جرم‌های خفیف و متوسط می‌شوند که فقر، بی‌خانمانی، بیکاری،‌ طرد، تبعیض و مهم‌تر از همه محروم ماندن از درمان مهم‌ترین دلایل ارتکاب جرم توسط مبتلایان به بیماری‌های شدید روانی است.

بیمار روانپریش تحت تاثیر فشارهای بیماری (توهم یا هذیان) مرتکب جرم نمی‌شود

وی افزود: اکثر اوقات جرایم مبتلایان به بیماری‌های شدید روانی رابطه مستقیم با بیماری روانی آنان ندارد. به ندرت ممکن است بیمار روانپریش تحت تاثیر فشارهای بیماری (توهم یا هذیان) مرتکب جرم شود و هر علت که سبب ارتکاب جرم توسط کل جمعیت می‌شود در مبتلایان به بیماری‌های شدید روانی هم می‌تواند باعث اقدام مجرمانه شود و طبعاً این موارد ارتباطی به بیماری روانی ندارد.

بیماری شدید روانی مرتکب جرم به جای ورود به سامانه بهداشتی به سامانه کیفری می‌رود

فدایی ادامه داد: قاعدتاً اگر فرد مبتلا به بیماری شدید روانی مرتکب جرم شد باید وارد سامانه بهداشتی شود اما در اکثر موارد این امر به معنی ورود او به سامانه کیفری است.گاه ممکن است وضعیت بیمار به صورتی باشد که قاضی متوجه شرایط غیر عادی این به اصطلاح مجرم شود و او را برای معاینه به پزشکی قانونی بفرستد و در صورت تایید "جنون" او را برای درمان به بیمارستان روانی اعزام کند. اما در بسیاری از موارد فرد مبتلا به بیماری شدید روانی (اسکیزوفرینا، نابسامانی اسکیزو افکیتو، نابسامانی اسکیزوفرنیفرم، نابسامانی دو قطبی، افسردگی روانپریشانه که مرتکب جرم خفیف یا متوسط شده است در سامانه کیفری می‌ماند و مجازات می‌شود در حالیکه مسئولیت کیفری نداشته است.

وی بیان داشت: مهم‌ترین دلیل این امور در کشورهای غربی سیاستی تحت عنوان "‌موسسه‌زدایی" است که با نیت خیرخواهانه و تحت لوای بشر دوستانه اما در واقع بدون دوراندیشی راجع به آینده بیمارانیکه با بسته شدن بیمارستان‌های بزرگ روانپزشکی به امان خود رها شدند صورت گرفت. از آنجا که امکانات درمانی در جامعه برای این بیماران به صورت شایسته پیش‌بینی نشده بود و به علت آنکه خانواده‌ها امکان نگهداری از آنها را نداشتند و فکری هم برای اسکان این بیماران نشده بود این بیماران به حال خود رها شدند و از درمان و مراقبت محروم ماندند و به علت ناتوانی در مراقبت از خویش و عدم امکان مهار تکانه‌های خود مرتکب جرم شدند.

فدایی تصریح کرد:گاهی از اوقات به علت گرسنگی و برای زنده ماندن ، این بیماران نگون‌بخت به جرایم پرخاشگرانه‌ای روی بردند تا پول یا غذا تهیه کنند و یا برای زنده ماندن در شب‌های سرد زمستان، به ملک دیگران وارد شدند. اما در کشور ما علت ارتکاب جرایم خفیف متوسط توسط مبتلایان به بیماری‌های شدید روانی، فقدان تخت روانپزشکی کافی است به نحوی که این بیماران از درمان ضروری بستری و گاه مراقبت و توانبخشی دراز مدت در بیمارستان روانپزشکی یا بخش روانپزشکی در بیمارستان عمومی محروم می‌مانند و باید دانست سیاست‌های موسسه‌زدایی در کشورهای غربی و کاهش تخت‌های روانپزشکی برای خود آن کشورها نتایج ناخوشایندی پدید آورده است و بیماران نیازمند را از آسایش بیمارستان‌های روانپزشکی محروم کرده است و اغلب اوقات باز نگهداری از بیماران را به دوش والدینی انداخته است که خود ضعیف و شکننده و محتاج حمایت هستند.

وی ادامه داد: گاهی به نظر می‌رسد با توجه به در آمدزا نبودن تخت‌های روانپزشکی، سامانه‌های بهداشتی کشورهای گوناگون بی‌میل نیستند تا با تعطیل کردن بیمارستان‌های بزرگ روانپزشکی، خود را از مخارج آنها رها کنند غافل از اینکه هزینه عدم درمان بیماران مبتلا به بیماری‌ شدید روانی به میزانی چند برابر و گاه همراه با هزینه‌های اجتماعی فراوان به کل جامعه تحمیل می‌شود.

ایالات متحده آمریکا تخت‌های روانپزشکی را کاست و بازداشتگاه‌ها زندان‌ها را از بیماران  شدید روانی پر کرد

مدیر گروه روانپزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی عنوان کرد: در ایالات متحده آمریکا، به قیمت پر کردن بازداشتگاه‌ها و زندان‌ها از بیماران مبتلا به بیماری‌های شدید روانی، تعداد تخت‌های روانپزشکی کاسته شده است و جالب است بدانیم بین سال‌های 1955 تا 2007 تعداد بیماران بستری در بیمارستان‌های ایالتی روانپزشکی به یک دهم رسیده است و در همین فاصله شمار زندانیان ایالات متحده آمریکا 10 برابر شده است و تعداد مبتلایان به بیماری‌های شدید روانی که در سامانه کیفری آمریکا زندانی هستند (به عوض آنکه در بیمارستان بستری باشند) نزدیک به نیم میلیون نفر تخمین زده می‌شود.

فدایی اظهارداشت: تردید نیست که در صورت امکان، درمان بیماران مبتلا به بیماری‌های شدید روانی بهتر است به صورت سرپایی و در جامعه انجام شود و واقعاً این نخستین گزینه هر روانپزشک است. اما با توجه به کثرت تعداد بیماری‌های شدید روانی همیشه درصدی از این بیماران نیاز به بستری کوتاه مدت پیدا می‌کنند (که امکان بستری آنان در بخش‌های روانپزشکی بیمارستان‌های عمومی وجود دارد)، اما تعدادی نیز نیاز به بستری دراز مدت دارند و باید اقدامات ویژه برای آنان صورت گیرد و از امکانات خاص برخوردار باشند.

وی با اشاره به دلایل جای گرفتن افرادی با بیماری شدید روانی در زندان‌ها از جمله نبود تخت کافی روانپزشکی و کمبود متخصص روانپزشکی در اکثر کشورها (از جمله ایران) گفت: موسسه‌زدایی شتبازده و بی‌برنامه در برخی کشورهای صنعتی (یعنی بستن بیمارستان‌های بزرگ روانی و اخراج بیماران)، عدم وجود سامانه بهداشت روانی جامعه ‌نگر در اکثر کشورها یا عدم کفایت آن در کشورهایی که اصولاً چنین سامانه‌ای وجود دارد و قوانین افراطی بهداشت روانی که امکان بستری اجباری بیمارانی را که بالقوه و بالفعل ممکن است برای خود دیگران خطرناک باشند، کاهش می‌دهد.

عدم تامین مسکن بیماری‌های شدید روانی که از بیمارستان‌های تعطیل شده اخراج می‌شوند

فدایی به عدم تامین مسکن برای بیماران مبتلا به بیماری‌های شدید روانی که از بیمارستان‌های تعطیل شده اخراج شده اند و عدم تخصیص منابع برای توانبخشی اجتماعی در رابطه دلایل جای گرفتن افرادی با بیماری شدید روانی در زندان‌ها اشاره کرد و افزود: امکانات ناکافی مراقبت ساختارمند 24 ساعته روانپزشکی در سامانه‌های بهداشت روانی جامعه نگر نیز از دیگر دلایل جای گرفتن افرادی با بیماری شدید روانی در زندان‌ها به جای بیمارستان است.

وی بیان داشت: باید دانست که هر چند این واقعیتی تلخ است اما به علت هزینه بالاتر تاسیس تخت‌های روانپزشکی و تامین کارکنان لازم برای آنها، برخی کشورهای جهان از جمله ایالات متحده که به مردم فقیر و نیازمند خود توجهی ندارند برپا کردن زندان‌های بیشتر را راه‌حل کم خرج‌تری یافته‌اند غافل از اینکه عواقب اجتماعی و اقتصادی و انسانی این موضوع چه می‌تواند باشد.

فیلم سازان ناآگاه و غیر مسئول که از واقعیت بیماری‌های روانی و درمان‌ آنها بی‌خبر هستند

فدایی با بیان اینکه گاهی نیز فیلم سازان ناآگاه و غیر مسئول که از واقعیت بیماری‌های روانی و درمان‌ آنها بی‌خبر هستند با انعکاس دیدگاهای مخدوش خویش در مورد این بیماران باعث ترس و وحشت مردم از بیماران دچار بیماری‌های شدید روانی و ایجاد ذهنیت منفی نسبت به روانپزشکی در مردم می‌شوند، تصریح کرد: به هر حال موارد فوق الذکر همه باعث مرحوم شدن مبتلایان به بیماری‌های شدید روانی از درمان و در نتیجه ارتکاب جرم توسط آنان می‌شود و بخش عمده جمعیت کثیر بی‌خانمان‌های ایالات متحده را همین بیماران رها شده تشکیل می‌دهند.

نیاز به برپایی 60 هزار تخت روانپزشکی در کشور

وی با اشاره به راه‌حل‌های پیشنهادی در این زمینه گفت: باید مراقب باشیم راه نادرست رفته توسط برخی کشورهای صنعتی غرب را دوباره طی نکنیم و ضمن کوشش برای ایجاد سامانه بهداشت روانی جامعه‌نگر، باید بدانیم که تعداد تخت‌های روانپزشکی کشور ما بسیار کم است. (در حدود ده هزار تخت با منظور کردن موسسات کوچک تحت نظارت سازمان بهزستی) و حداکثر نیاز به برپایی 60 هزار تخت روانپزشکی دیگر داریم تا از حداقل امکانات برخوردار باشیم.

افزایش تعداد روانپزشکان تا دوازده هزار نفر

فدایی خاطرنشان کرد: بنابراین راه‌حل‌های پیشنهادی در این زمینه شامل افزایش تعداد روانپزشکان تا دوازده هزار نفر، افزایش بخش‌های روانپزشکی در بیمارستان‌های عمومی، برقراری فوق تخصص روانپزشکی کیفری است و ساختمان بیمارستان‌های روانی با ضریب امنیتی بالا (با دستکم 6 هزار تخت) باید مجهز شوند و در نهایت کشور ما هنوز به بیمارستان‌های دولتی تک تخصصی روانپزشکی نیاز مبرم دارد.