سلامت نیوز : همیشه آب یک کالای استراتژیک برای کشورها محسوب می‌شود؛ در گذشته‌های دور نیز حتی از این نعمت گرانقدر الهی به عنوان ابزاری برای پیشبرد اهداف نظامی استفاده شده است، به‌طوریکه در برخی مواقع حکمرانان زمان با دخالت در آب یک منطقه، چه از طریق مانع شدن در عبور آب و چه از طریق مسموم ساختن آب شرب اهالی منطقه هدف، اهداف نظامی و سیاسی خود را دنبال می‌کردند.

نباید از یاد برد که 25 سال پیش نیز یکی از بهانه‌های صدام حسین برای آغاز جنگ تحمیلی علیه جمهوری اسلامی مسئله آب و موضوع مرزی آبی در اروند رود بر اساس خط تالوگ بوده است. مقصود از بیان این مطالب، بیان کردن اهمیت بخش آب و زیر شاخه‌های آن است که رفته رفته توجه به آن مورد غفلت واقع شده است.

منطقه آذربایجان غربی، پس از خوزستان که رتبه اول استان پرآب کشور را به خود اختصاص داده، آذربایجان غربی نیز دومین استان پرآب کشور محسوب می‌شود؛ آذربایجان غربی استانی سرسبز و چهار فصل است که با وجود دارا بودن سرچشمه‌های آب دریاچه ارومیه در این استان، گریبانگیر مشکلات آبی است، مشکلاتی که شاید هم نشات گرفته از برخی بی تدبیری‌هاست.

نادر قاضی پور، نماینده مردم ارومیه در خانه ملت در گفت‌وگو با ایسنا، معتقد است: سدهای آذربایجان غربی را استان‌های دیگر مدیریت می‌کنند.

وی افزود: هم اکنون مدیریت بیشتر سدهای آذربایجان غربی را استان‌های دیگر از جمله آذربایجان شرقی برعهده دارند، به عنوان مثال سد ارس و رود زرینه‌رود در آذربایجان غربی واقع شده ولی مدیریت آن را تبریز برعهده دارد، حتی سد "کانی سیب" پیرانشهر نیز با وجود این‌که در آذربایجان غربی واقع است ولی متاسفانه مدیریت آن توسط تهران صورت می‌گیرد.

قاضی پور عنوان کرد: به بهانه خشک شدن دریاچه ارومیه اجرای تمامی طرح‌های آبی استان را تعطیل کردند؛ مگر سرچشمه‌های آب دریاچه ارومیه از استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و کردستان نیست؟ چرا تنها در آذربایجان غربی، اجرای این طرح‌ها تعطیل می‌شود؟ باید تذکر دهم آذربایجان شرقی در هر ثانیه 17 متر مکعب آب برای آبیاری مناطق کشاورزی و 10 متر مکعب نیز برای تامین آب شرب مورد نیاز خود از زرینه رود آذربایجان غربی مصرف می‌کند که سر جمع 27 متر مکعب آب در هر ثانیه می‌شود، ولی آذربایجان غربی نمی تواند از رودخانه‌های خود بهره ببرد.

وی تصریح کرد: همچنین استان کردستان سالانه 585 میلیون متر مکعب از حق آبی دریاچه ارومیه استفاده می‌کند.

قاضی پور با بیان این‌که آذربایجان غربی را دومین استان آبی کشور محسوب می‌کنند، اظهار کرد: در آذربایجان غربی 3 سرچشمه آب دریاچه ارومیه، دریای خزر و خلیج فارس وجود دارد، حال نقطه قابل تامل این است که چرا با توجه به این شرایط، از استان خوزستان که از 7 استان دیگر آب به آن سرازیر می‌شود به عنوان اولین استان آبی کشور یاد می‌شود؟ آیا مسوولان استانی ما توان پیگیری حق و مطالبات خود را ندارند؟

نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی با اعلام این‌که، کل استان را مناطق دشت ممنوعه اعلام کردند، گفت: مدیریت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی پاسخ دهد، با توجه به اینکه بخش باراندوز آب مازاد دارد چرا در این منطقه بدون بررسی و اقدامات کارشناسانه، دشت ممنوعه اعلام شده است؟

قاضی پور با تاکید بر این‌که، با پیگیری‌های صورت گرفته، رسیدگی به وضعیت دریاچه ارومیه در اولین جلسه هیات دولت مورد بررسی قرار گرفت، تصریح کرد: اگر کارگروه تشکیل شده برای رسیدگی به دریاچه ارومیه، اقدامات نتیجه بخشی برای نجات نگین آبی آذربایجان انجام دهند، دست تک تک مسوولان زحمت کش در این رابطه را خواهم بوسید، ولی اگر باز اقدامات صورت گرفته عوام فریبی باشد و با استفاده از نام دریاچه ارومیه، آب را به مناطق دیگر انتقال دهند از حق مسلم نمایندگان که همان استیضاح وزیر است، استفاده خواهیم کرد.

نقی کریمی، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی، در گفت‌وگو با ایسنا اذعان کرد: در زمینه اعلام دشت ممنوعه، تهران تصمیم گیری می‌کند نه مدیرعامل آب منطقه‌ای.

کریمی در پاسخ به ادعای مطرح شده توسط نماینده مردم ارومیه در خانه ملت، افزود: بیلان آب دشت‌ها توسط کارشناسان، بررسی شده و نتایج این بررسی‌ها به تهران منتقل می‌شود، و سازمان مدیریت منابع آب کشور این مناطق را دشت ممنوعه اعلام می‌کند و آب منطقه‌ای در این مورد تصمیم گیرنده نیست.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی ادامه داد: مدیریت سدهای ارس و زرینه رود از ابتدا، یعنی همان سی سال قبل که شرکت آب منطقه‌ای تاسیس شد در اختیار تبریز بود و این‌گونه نبوده که مدتی در اختیار ما قرار گرفته باشد و مجددا به خود تبریز برگردانیم، در این مورد هم بنده و هم آقای قاضی پور تلاش‌های زیادی را انجام دادیم ولی موفق نشدیم.

کریمی در پاسخ به سوالی مبنی بر استفاده بیش از حد از حق آبه دریاچه ارومیه در مناطق جنوبی استان، اظهار کرد: این مساله را از جهاد کشاورزی پیگیری کنید؛ با وجود این‌که آب‌های سطحی نسبت به سال گذشته یک درصد و نسبت به میانگین 34 سال گذشته هفت درصد افزایش داشته، شاهد کاهش 28 سانتی متری آب دریاچه ارومیه بوده ایم که در این رابطه جهاد کشاورزی باید پاسخگو باشد.

وی همچنین درباره استفاده از حق‌آبه آذربایجان غربی توسط استان‌های دیگر، اذعان کرد: در این رابطه اطلاعی ندارم، پیگیر این موضوع را نیز از نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی باشید.

طبق اظهارات برخی نمایندگان آذربایجان غربی در خانه ملت مشخص شد، گاوداری شیرین عسل در آذربایجان شرقی واقع در شهرستان شبستر با ظرفیت 12 هزار راس دام بدون هیچگونه مشکل آبی و با همکاری دستگاه‌های مربوطه استانی راه‌اندازی می‌شود ولی در آذربایجان غربی علاوه بر مشکلات مربوطه در رابطه با دشت‌های ممنوعه، طرح‌های صنعتی نیز که برای توسعه استان از ضروریات هستند با ناهماهنگی دستگاه‌های مربوطه بر زمین می‌ماند.

جلال زاده، استاندار آذربایجان غربی، در پاسخ به سوال خبرنگار ایسنا، مبنی بر این‌که، آیا مسوولان آذربایجان غربی توان مدیریت منابع طبیعی و سدهای استان را ندارند که مدیریت آنها به استان‌های دیگر واگذار می‌شود، گفت: مدیریت سد ارس قبل از شکل گیری شرکت آب منطقه‌ای استان، برعهده آذربایجان شرقی بود که پس از شکل‌گیری شرکت درخواست کردیم مدیریت این سد به استان واگذار شود ولی متاسفانه تاکنون به نتیجه‌ای نرسیدیم.

وی ادامه داد: مدیریت سد کانی سیب پیرانشهر را نیز برای تسریع روند اجرایی و احداث آن با تمایل خود به وزارت نیرو واگذار کردیم که پس از آبگیری، مدیریت آن را برعهده خواهیم گرفت و اجازه سوء استفاده از آن را نخواهیم داد.

جلال زاده همچنین درباره اقدامات صورت گرفته در زمینه دریاچه ارومیه، گفت: برخی استان‌ها از فرصت انتقال آب به دریاچه ارومیه سوء استفاده کرده‌اند؛ به عنوان مثال، خط انتقال آب ارس برای دریاچه ارومیه به کام آذربایجان شرقی شده است، باید متذکر شوم در موضوع انتقال آب ارس به دریاچه ارومیه غفلت شده است. باید ابعاد مختلف این پروژه شفاف سازی می‌شد که تا به حال انجام نشده است.

وی ادامه داد: خوشحالیم که کارگروه ویژه‌ای برای بررسی وضعیت دریاچه ارومیه از سوی دولت جدید تشکیل شده ولی بنده طی نامه‌ای که به دکتر روحانی ارسال کردم، برای رییس جمهور جدید یک پیشنهاد و یک یادآوری داشتم؛ مسوولیت کارگروه تشکیل شده در دولت دهم در راستای رسیدگی به دریاچه ارومیه را شخص معاون اول رییس جمهور برعهده داشت که در دولت جدید این وظیفه به دستگاه‌های مربوطه ارجاع داده شده است.

جلال زاده افزود: در این رابطه باید بیان کنم، دستگاه‌های اجرایی و وزارت‌خانه‌های مربوطه در رابطه با دریاچه ارومیه عزم جدی ندارند چرا که هر کدام دستگاه دیگر را مقصر می‌دانند؛ پیشنهاد می‌کنم خود شخص رییس جمهور وارد عمل شود، چون تنها در این صورت مشکلات پایان خواهد یافت، باید وضعیت دریاچه ارومیه و راهکارهای رسیدگی به آن در شورای عالی آب به مدیریت شخص رییس جمهور مورد بررسی قرار گیرد.

همچنین روح الله بیگی، نماینده مردم میاندوآب در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این که به طور جد پیگیر مشکل انتقال آب زرینه رود به آذربایجان شرقی خواهیم بود، اذعان کرد: تصمیم انتقال آب زرینه رود به آذربایجان شرقی در دوران پر آبی استان صورت گرفته است؛ طی چند سال گذشته با خشکسالی‌های صورت گرفته، آذربایجان غربی خود نیازمند به آب است، پس چگونه انتظار دارند منابع آبی خود را همچنان روانه استان‌های دیگر کنیم؟

وی تصریح کرد: روستاهایی در آذربایجان غربی داریم که علاوه بر آب شرب، حتی آب کشاورزی نیز ندارند؛ استان آذربایجان شرقی علاوه بر استفاده از منابع آبی آذربایجان غربی برای آب شرب، برای شهرک‌های صنعتی و مناطق کشاورزی خود نیز از این منابع آبی استفاده می‌کنند که باید سریعا به این موضوع حساس رسیدگی شود چرا که در این راستا حق مردم استان ما ضایع می‌شود.

این نماینده مردم در خانه ملت با اعلام این‌که، به بهانه دریاچه ارومیه، پروژه‌هایی را که هزینه‌های میلیاردی برای طرح ریزی آنان شده را تعطیل می‌کنند، افزود: رسیدگی به دریاچه ارومیه عزم ملی می‌طلبد، بد سلیقگی در این رابطه باعث شده، آب‌های آذربایجان غربی در سایر استان‌ها مورد بهره برداری قرار گیرد؛ امیدواریم دولت جدید با جدیت پیگیر وضعیت دریاچه ارومیه باشد چرا که در صورت ادامه روند کنونی، تبعات خشک شدن دریاچه ارومیه گریبانگیر استان خواهد شد.

این روزها با پایان گرفتن کار دولت دهم و شروع به کار دولت جدید، فضای جدیدی بر آذربایجان غربی حاکم شده است، به طوریکه برخی افرادی که تاکنون از هرگونه اظهار نظر در رابطه با دریاچه ارومیه اجتناب می‌کردند به یکدفعه به منتقدان اصلی وضعیت کنونی دریاچه ارومیه تبدیل شده‌اند.

روزها می‌گذرد و در واپیسن لحظات، تنها، ضد آب عمل کردن سازمان‌های آب و کشمکش بین مسوولان بر سر موضوع بر زخم‌های دریاچه ارومیه نمک می‌پاشد و بس.