مصطفی رادمحمدی، روانشناس، در گفتوگو با «حمایت» به تشریح مفهوم اختلالهای روانی و دلایل بروز آن پرداخت است که در ادامه میخوانید.
اختلال روانی در روانشناسی به چه معناست؟
هر نوع ناهنجاری را که در رفتار، کردار، گفتار شخص بروز میکند، همچنین کارهایی را که نشاندهنده گمشدن ارزشهای فرد است، اختلال روانی میگویند.
البته این اختلالها مانند بسیاری از مفاهیم در طب تعریفی ثابت و دلیلی معلوم ندارد.
واکنشهایی که هنگام اختلال روانی بروز میکند، چیست؟
خشم، تنفر، اکراه، ترس و سردرگمی از مهمترین واکنشها در هنگام اختلال روانی است؛ این رفتارها تا جایی پیش میرود که فرد به راحتی شغل خود را از دست میدهد و ممکن است تا مدتها زندگی او تحت تأثیر این رفتارها باقی بماند.
دلیل بروز این مشکل را چه میدانید؟
بیماریهای روانی دلایل متعددی دارند؛ اما بیشتر آنها مربوط به محیط زندگی و جامعه میشوند، به طوری که جامعهای نابسامان بیشتر مردمانی بیمار را در خود پرورش میدهد؛ زیرا کسانی که در این جامعه زندگی میکنند با ذهنهای آشفته خود به سمت ناهنجاریها میروند. البته جامعهشناسان معتقدند که فقر نقش مهمی را در بروز اختلالات روانی ایفا میکند به طوری که جامعهای که اقتصاد بیمار دارد افراد به طور مداوم در اضطراب تامین معاش به سر میبرند و برای رفع نیازهای خود بیشتر از سایر جوامع به سرقت روی میآورند.
از نظر شما مهمترین راهکارها برای کاهش اختلال روانی در جامعه چیست؟
داشتن آرامش مهمترین راهکار برای حفظ سلامت روانی جامعه است؛ بر این اساس ایجاد اشتغال میتواند مهمترین راه برای کاهش اضطراب و درگیری در جامعه باشد. البته نباید فراموش کرد بررسیها نشان میدهند هر چه جامعه صنعتیتر باشد تعداد کسانی که از اختلال روانی رنج میبرند، نیز بیشتر است؛ زیرا مشکلات زندگی در شهرها بیشتراست و شهرنشینان بیشتر در معرض بیماریهای روانی قرار دارند.
راه حل چیست؟
باید از هر راهی برای تزریق شادی به جامعه بهره برد. اما گاهی افراد راههای کاذب برای کاهش اضطراب را در پیش میگیرند به طوری که به سراغ سیگار یا مواد مخدر و سایر راههای نادرست میروند و این موضوع تهدیدی جدی برای جامعه محسوب میشود. بنابراین مراجعه به مشاور در کنار راهکارهای کلیای که دولت به کار میبرند بهترین راه کنترل اضطراب و در نهایت پرخاشگری در جامعه است.
رسانهها کجای این معادله هستند؟
رسانهها به دلیل اینکه با همه مردم سر و کار دارند باید از فضاسازیهای نگرانکننده و غیرمنطقی جلوگیری کنند؛ اما متأسفانه در کشور ما رسانهها بخصوص رسانه ملی نقش خود را در این قسمت به خوبی ایفا نکرده است، زیرا با گزارشها و پخش سریال و برنامههایی که موجب تشویش در جامعه میشود افراد را به سمت غمگین شدن سوق میدهد. توصیه میشود با پخش برنامههای شاد و موسیقیهای مناسب مردم بخصوص جوانان را به شاد بودن تشویق کنند زیرا هر چه مردم شاد باشند نسبت به همه چیز خوشبینتر خواهند ؛ اما تکرار غم بدبینی را به دنبال دارد.
گاهی اختلال روانی به جایی میرسد که فرد نیازمند بستری شدن در بیمارستان است، اما بیمار تمایلی به بستری شدن از خود نشان نمیدهد؛ آیا بستری کردن اجباری میتواند راهکار خوبی باشد؟
بستری اجباری بیماران دچار اختلال روانی تنها راهکار رفع اختلال روانی در جامعه نیست؛ زیرا همان طور که گفته شد در مرحله نخست باید آسیبپذیری نظام اجتماعی رفع شود که این کار نیازمند تلاش همه دستگاههاست. اگر همه نهادها فرصت مناسبی را برای زندگی خوب به مردم بدهند کمتر بیماری روانی در جامعه ایجاد میشود. بنابراین به جای استفاده از راهکارهای اجباری برای درمان میتوان در زمینه پیشگیری از بروز بیماریها تلاش کرد. البته ذکر این نکته اهمیت دارد که ابتلا به اختلال روانی ممکن است برای همه افراد جامعه ایجاد شود؛ بنابراین این موضوع را نباید انگ محسوب کنیم.
نظر شما