سلامت نیوز : کارشناس مسوول واحد بهبود تغذیه مرکز بهداشت استان اصفهان گفت: سالمندی بیماری نیست، بلکه پدیده‌ای طبیعی است و مهم‌ترین شاخصه و معیار تندرستی و بهداشت در هر جامعه متوسط طول عمر و یا امید به زندگی است و در جوامعی که امید به زندگی بالاست تعداد سالمندان نیز بیشتر خواهد بود.

سکینه جعفری در گفت‌وگو با (ایسنا) ، با بیان اینکه به دلیل نیازهای ویژه توجه به تغذیه در دوران سالمندی اهمیت دارد، اظهار کرد: اگرچه دوران سالمندی به سنین بالای 60 سال اطلاق می‌شود ولی تغییرات سالمندی از سال‌ها قبل آغاز می‌شود.

وی با اشاره به اینکه برای سالم ماندن در زمان سالمندی باید تغذیه صحیح را در طول زندگی رعایت کرد، افزود: تغذیه خوب سبب می‌شود فرد احساس سلامتی کند و سال‌های عمر را با راحتی و نشاط بیشتری طی کند.

کارشناس مسوول واحد بهبود تغذیه مرکز بهداشت استان اصفهان با بیان اینکه سالمندی بیماری نیست بلکه پدیده‌ای طبیعی است و مهم‌ترین شاخصه معیار تندرستی و بهداشت در هر جامعه متوسط طول عمر و یا امید به زندگی است، گفت: در جوامعی که امید به زندگی بالاست تعداد سالمندان نیز بیشتر خواهد بود.

سالمندان از مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار پرهیز کنند

—جعفری با اشاره به اینکه در سالمندان علی رغم نیاز واقعی به مایعات، تشنگی احساس نمی‌شود، ادامه داد: بهترین نوشیدنی برای سالمندان آب است و مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار همچون قهوه و چای غلیظ به علت دفع سریع و ادرار توصیه نمی‌شود.

وی با بیان اینکه کمبود آب در افراد سالمند موجب اختلال در عملکرد قلب و عفونت ادراری آن‌ها می‌شود، اضافه کرد: علائمی مانند سرگیجه، خواب آلودگی و یبوست در سالمندانی که بدن آن‌ها دچار کم آبی است، دیده می‌شود.

کارشناس مسوول واحد بهبود تغذیه مرکز بهداشت استان اصفهان تصریح کرد: در شرایط آب و هوای گرم، هنگام مصرف داروهای ملین و ادرارآور، ابتلا به اسهال، تب و در هنگام ورزش و فعالیت بدنی، بهتر است سالمندان آب بیشتری مصرف کنند.

جعفری با بیان اینکه رژیم غذایی سالمندان باید حاوی مواد غذایی غنی از ویتامین‌های و املاح به ویژه کلسیم و آهن باشد، خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه مشکل یبوست در اکثر سالمندان مشاهده می‌شود مصرف کافی مایعات و مواد پرفیبر نظیر نان کامل گندم و میوه‌هایی مثل گلابی رسیده و آلو و زردآلو اهمیت دارد.

وی افزود: مصرف ویتامین‌ها برای افراد سالمند لازم و ضروری است و مکمل ویتامین D، 12B و کلسیم زیر نظر پزشک برای تمام افراد بالای 65 سال تجویز می‌شود.

کارشناس مسوول واحد بهبود تغذیه مرکز بهداشت استان اصفهان ادامه داد: مصرف مواد غذایی با فیبر بالا از جمله میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات، کاهش مصرف برنج ساده و افزایش برنج همراه با حبوبات و سبزیجات به سالمندان مبتلا به دیابت و چربی خون بالا بسیار توصیه می‌شود.

سالمندان روغن گیاهی مصرف کنند

جعفری با بیان اینکه سالمندان باید شیر و لبنیات و گوشت کم چرب را در رژیم غذایی خود قرار دهند، خاطرنشان کرد: در برنامه غذایی سالمندان مصرف یک قاشق غذاخوری روغن مایع گیاهی به منظور تامین اسیدهای چرب ضروری و مصرف ویتامین E نیز به این گروه سنی توصیه می‌شود.

وی با اشاره به اینکه رژیم کاهش وزن سالمندان باید زیر نظر متخصص تغذیه باشد،‌ تصریح کرد: بهتر است سالمندان بیشتر از غذاهای آب پز یا کباب پز را در رژیم غذایی خود قرار دهند و از روغن‌های مایع معمولی و سرخ کردنی برای پخت و پز استفاده و از مصرف روغن‌های جامد و حیوانی پرهیز کنند.

کارشناس مسوول واحد بهبود تغذیه مرکز بهداشت استان اصفهان به نتایج سوء تغذیه در سالمندان اشاره کرد و افزود: اگرچه در جوامع امروزی چاقی مشکل جوانان و میانسالان است اما در افراد سالمند مشکل اصلی کاهش وزن و لاغری است.

جعفری اضافه کرد: مطالعات نشان می‌دهد دریافت کم انرژی در سالمندان با افزایش احتمال مرگ مرتبط است و رژیم غذایی ناکافی، شاخص توده بدنی پایین، کم شدن دور بازو و کاهش آلبومین خون با شکستگی لگن ارتباط دارد.

وی با بیان اینکه کاهش بیش از حد آلبومین خون و کلسترول از شاخص‌های مرگ و میر در دوران سالمندی است، اضافه کرد: کاهش سطح این دو فاکتور با دریافت کم انرژی و پروتئین ارتباط مستقیم دارد.

شکستگی لگن در سالمندان ناشی از سوء تغذیه است

کارشناس مسوول واحد بهبود تغذیه مرکز بهداشت استان اصفهان با بیان اینکه سوء تغذیه انرژی و پروتئین در سالمندان اثرات سوء بی شماری دارد، ادامه داد: زخم فشاری عفونت، شکستگی لگن، ناهنجاری‌های شناختی، کم خونی، ضعف عضلانی، خستگی، تضعیف سیستم ایمنی و هم چنین مرگ و میر از اثرات سوء تغذیه انرژی و پروتئین است.

جعفری با اشاره به اینکه چهار علت اصلی در کاهش وزن افراد سالمند نقش دارند، افزود: بی‌اشتهایی به علت انزوای اجتماعی، تغییرات حس چشایی و بویایی، تغییرات عملکرد دستگاه گوارش، تحلیل توده عضلاتی، لاغری مفرط به معنی کاهش شدید توده عضلانی بدن به همراه افت چربی و کم آبی از جمله دلایل کاهش وزن سالمندان است.

وی با اشاره به اینکه هر گونه کاهش وزن نشان‌دهنده سوء تغذیه است و باید سعی شود از ترازوی ثابتی برای وزن کردن سالمندان استفاده شود، گفت: کاهش وزن ناخواسته مساوی یا بیشتر از 5 درصد در یک ماه یا 10درصد در شش ماه، کاهش قدرت عضلانی بر اساس استانداردهای موجود و کاهش تعداد لنفوسیت‌ها نشان دهنده سوء تغذیه سالمند است.

کارشناس مسوول واحد بهبود تغذیه مرکز بهداشت استان اصفهان با بیان اینکه برای تشخیص سوء تغذیه شدید باید یکی یا بیشتر از ضوابط زیر وجود داشته باشد، اضافه کرد: کاهش وزن بیشتر یا مساوی 10درصد در طی یک ماه یا بیشتر یا مساوی 15درصد در مدت شش ماه، BMI کمتر از 18 و آلبومین کمتر از سه گرم در دسی لیتر به معنای سوء تغذیه شدید سالمند است.

تنوع غذایی در رژیم سالمندان لحاظ شود

جعفری با بیان اینکه افراد سالمند مبتلا به سوء تغذیه باید از غذاهای پر انرژی و پر پروتئین استفاده کنند، خاطرنشان کرد: تنوع در مصرف مواد غذایی به این معنا که از تمام گروه‌های غذایی اصلی در برنامه غذایی روزانه استفاده شود و از مصرف غذاهای تکراری و یکنواخت که موجب بی میلی سالمند می‌شود خودداری شود.

وی با اشاره به اینکه بافت و قوام غذا باید به گونه‌ای باشد که افراد سالمند بتوانند به راحتی آن را بجوند و مشکلی از نظر بلع غذا نداشته باشند، اضافه کرد: سالمند باید غذا را در محیطی دلپذیر و مناسب میل کند تا اشتهای او به اندازه کافی تحریک شود.

کارشناس مسوول واحد بهبود تغذیه مرکز بهداشت استان اصفهان با بیان اینکه برای ترمیم زخم‌ها و تشکیل بافت جدید در سالمندان رعایت اصول تغذیه ای لازم است، افزود: در صورت وجود زخم بستر، رژیم غذایی پرکالری و پر پروتئین همراه با مکمل ویتامین حاوی ویتامین C و ویتامین E، روی و مایعات کافی توصیه می‌شود.

سالمندان روزانه پنج واحد میوه و سبزی بخورند

جعفری به میزان مصرف میوه و سبزی مورد نیاز در سالمندان اشاره کرد و ادامه داد: سالمندان باید روزانه پنج سهم میوه و سبزی را در برنامه غذایی خود داشته باشند و در صورت مشکلات گوارشی و دندانی، بخشی از میوه را می‌توان به صورت پخته مصرف کرد هم چنین میزان مصرف میوه و سبزی نباید به حدی زیاد باشد که سبب کاهش اشتها و یا مشکلات گوارشی شود.

وی با بیان اینکه مصرف کافی انواع گوشت بر اساس وضعیت چربی خون، فشارخون و اسید اوریک به سالمندان توصیه می‌شود، خاطرنشان کرد: در صورت ابتلا به کم خونی حتما گوشت قرمز به میزان مناسب در برنامه غذایی سالمندان گنجانده شود و مصرف دو سهم گوشت، مرغ، ماهی یا تخم مرغ توصیه می‌شود.