سلامت نیوز: در سالهای اخیر شاهد کاهش بخشهایی از مساحت تالابها و دریاچه ها در سراسر کشور هستیم و در حالیکه در کنار عوامل جوی و خشکسالی ها بر خلاف نظر مسئولان وزارت نیرو همچنان بسیاری از کارشناسان و متخصصان سدسازی در بالادست تالابها را اصلی ترین عامل خشک شدن آنها عنوان می کنند برخی کارشناسان محیط زیست اختصاص بخشی از درآمد سدهای برق آبی برای اقدامات حفاظتی را راه حل مناسبی برای جبران خسارت سد سازی می دانند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهر، به بهانه مدیریت آبهای سطحی و تولید انرژی برقآبی، یکی از بزرگترین سرمایهگذاریها در حوزه سدسازی و احداث نیروگاههای برقآبی بر روی کارون انجام گرفته و در دهههای اخیر با صرف سرمایههای هنگفت، سدهای عظیم عباسپور، مسجد سلیمان، دز، كارون 3 و كارون 4 ساخته شد و دستکم 12 سد بزرگ دیگر در دستساخت و یا در دستمطالعه است تا هدف تولید سالانه بیش از 6 هزار مگاوات برق قابل دستیابی باشد.
سطوح پرشیب کوهستانی، ضریب جریان سطحی بیش از ۶۰ درصد و بارشهای خوبی که غالبا در فصل سرد سال متمرکز شدهاند، حوضه آبخیز کارون بزرگ را بهصورت طبیعی بسیار آسیبپذیر کرده است. اما در حقیقت مؤلفههای انسانساز از قبیل چرای بیش از حد دام، كشاورزی غیراصولی و تغییر كاربری اراضی جنگلی و مرتعی، وابستگیهای معیشتی و سوختهای هیزمی است که موجب تخریب جنگلها و تنک شدن پوشش گیاهی شده، در اثر کاهش نفوذ باران در خاك و افزایش روانآبها، پدیده فاجعهبار فرسایش بیش از حد مجاز خاك(بیش از 20 تن در هكتار در سال) را برای حوضههای بالادستی این سدهای بزرگ برقآبی رقم زده است. ماجرای تلخی که سبب میشود سالانه بیش از 200 میلیون تن رسوب وارد مخازن این سدها شده و اضافه بر خسارتهای جبرانناپذیر محیط زیستی، با وارد کردن خسارتهای مالی هنگفتی شاهد کاهش عمر سدها و نابودی سرمایهگذاریها در اثر انباشت رسوبات در پشت آنها باشیم.
البته خسارتهای محیط زیستی ناشی از این فرسایشها و رسوبات بر حیات رودخانهها، تالابها و زمینهای زراعی، تقریبا ۹ برابر خسارتهای وارده بر سدها و ارزش سرمایهگذاری جهت ایجاد حجم مخازن این سدها برآورد شده است.
از سوی دیگر فرسایش خاک سبب کاهش تا ۵۰ درصدی تولید محصول در اراضی کشاورزی شده و این کاهش تولید زمینه و انگیزه دستاندازیهای بیشتر جوامع محلی به اراضی مرتعی و زیراشکوب جنگلی را مهیا خواهد کرد.
در این خصوص یک کارشناس منابع طبیعی می گوید: متأسفانه تاكنون روند بودجهدهی برای انجام اقدامات حفاظتی و پیشگیرانه در بخشهای حفاظت پوشش گیاهی و آب و خاك از جایگاه مناسبی در اولویتهای بودجهریزی ملی برخوردار نبوده و روند تحمیل خسارتهای ناشی از تهنشت رسوب در مخازن اینگونه سدها شتابی بسیار نگران كننده پیدا كرده است.
به گفته هومان خاکپور، بدون شك یكی از عملیترین راههای تأمین منابع اعتباری برای كنترل و مقابله با تخریبهای انسانی در حوضههای بالادست و ممانعت از مرگ زودرس و كاهش عمر مفید این سدهای مخزنی، اختصاص بخشی از درآمدهای سالانه این سدهای برقآبی به اینگونه فعالیتهای پیشگیرانه در بالادست است.
او تاکید می کند: در همین راستا تهیه لایحه "اختصاص بخشی از درآمدهای حاصل از فروش برق نیروگاهها به منظور كنترل و مقابله با عوامل تخریب در حوضههای بالادست سدهای مخزنی برق آبی" میتواند در شمار مهمترین اولویتها و برنامههای راهبردی بخش آب و خاك و پوشش گیاهی دولت تدبیر و امید برای تقدیم به مجلس شورای اسلامی باشد.
خاکپور به فعالان و متخصصان این حوزه توصیه می کند: با مطالبه و پیگیری از طریق رسانهها و نشستهای علمی تخصصی، نهادهای متولی در دولت را حمایت كنند تا تهیه این لایحه در ردیف اولویتهای كاری آنان قرار گیرد.
بنابراین به نظر می رسد با تصویب این لایحه و تأمین منابع اعتباری لازم، بخش اعظمی از اهداف توسعه پایدار در مناطق زاگرسی كشور نیز محقق شده و با كنترل عوامل تخریب از طریق توانمندسازی جوامع محلی و تغییر معیشت، ایجاد تعادل بین وابستگی معیشتی بهرهبرداران و توان تولیدی جنگلها و طبیعت، نقش مخرب انسان و دام – بهعنوان مهمترین عوامل فرسایش و رسوب – كمرنگ می شود.
همچنین با انجام عملیاتهای احیایی و حفاظتی بر پوشش گیاهی و عملیات آبخیزداری، اهدافی همچون کنترل رواناب ناشی از بارش در سرشاخهها، حفاظت آب و خاك و سرمایهگذاریهای عظیم در حوزه سدسازی كشور تحقق می یابد.
پربازدیدترین اخبار سلامت در سال 1402
پیشنهاد سردبیر
-
چه کسانی کاندید جراحی برداشتن «لوزه» هستند؟
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با تاکید بر اینکه نباید به بهانه کوچکشدن یا از بین رفتن خود به خودی لوزه بزرگ، نسبت به جراحی و برداشتن آن بیتفاوت باشیم، گفت: لوزههای بزرگ با بالارفتن سن، کوچک میشوند ولی عارضههای جبرانناپذیری برای فرد به دنبال خواهند داشت.
-
برای درمان آکنه از گلاب استفاده کنید
گلاب می تواند به طور موثر علائم جوش های آکنه را کاهش دهد و در عین حال پوستی شفاف و درخشان را برای شما به ارمغان آورد.
-
کمبود این ویتامین ها باعث میگرن می شود
پژوهش ها نشان می دهد که کمبود برخی ویتامین ها ممکن است با فراوانی و شدت حملات میگرنی مرتبط باشد.
نظر شما