سلامت نیوز : چند هفته‌ای می‌شود که عصرهای جمعه تلویزیون (شبکه اول سیما)، بدل به صحنه «مناظره» شده است. اما این نخستین‌بار بود که «محیط‌زیست»، موضوع بحثی داغ در تلویزیون شده بود. زیرا آن‌قدر اوضاع «دریاچه ارومیه» بحرانی شده است که باید فکری اساسی به حال آن کرد. اما در این مناظره که «وحید جلال‌زاده» استاندار آذربایجان غربی، «احمد‌علی کیخا» معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست، «منصور حقیقت‌پور» نماینده اردبیل در مجلس شورای اسلامی، «نادر قاضی‌پور» نماینده ارومیه در مجلس شورای اسلامی، «محمد درویش» عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور و «علیرضا دایمی» سرپرست معاونت آب و آبفای وزارت نیرو در آن حضور داشتند، عموما به پیداکردن مقصر برای اتفاق گذشت.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه بهار ؛ جلال‌زاده، استاندار آذربایجان غربی با بیان این‌که سه دهه از موضوع دریاچه ارومیه غفلت شده است، یادآور شد: «سد‌سازی، توسعه کشاورزی، مدیریت منابع آب و تحقیقات اقلیمی از جمله عوامل موثر در کاهش آب دریاچه ارومیه بوده است. تغییرات اقلیمی بیش از سایر موارد حائز اهمیت است، توزیع نامرتب و به هم خوردن توزیع بارش نیز از جمله مواردی است که منجر به تغییرات اقلیمی شده است.»درویش، عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور در برنامه مناظره گفت: «اتفاقی که دارد در حوضه آبخیز دریاچه ارومیه با 2/5‌میلیون هکتار وسعت، یعنی وسعت پنج برابر لبنان می‌افتد، در مقیاسی بزرگ‌تر در کل کشور ما با وسعت یک‌میلیون و 648‌هزار هکتار در حال رخ دادن است.

دلیل اهمیت این موضوع از منظر من به عنوان یک فعال محیط‌زیست این است که ارومیه 7‌میلیارد متر مکعب آب قابل استحصال داشت، در حالی که میزان کل آب قابل استحصال کشور 126‌میلیارد متر مکعب است، یعنی وضعیت حوضه آبخیز ارومیه به مراتب از وضعیت کل کشور ما بهتر است.» او ادامه داد: «اگر شهامت و جسارت این را نداشته باشیم که مهم‌ترین مولفه‌های این بحران را شناسایی و کنترل کنیم، با وضعیتی مخرب‌تر در سطح وطن مواجه می‌شویم. محیط‌زیست یک مساله فانتزی نیست. اگر حال محیط‌زیست در هر کشوری خوب باشد، حال مردم خوب است و حال مردم که خوب باشد، شاخص‌های مربوط به سرزمین پیشرفت می‌کند. ما باید تمام تلاش‌مان را کنیم و نگذاریم آب شیرین وارد دریاچه ارومیه به عنوان دریاچه آب شور شود.»

وی عامل ایجاد بحران دریاچه ارومیه را چنین توصیف کرد: «مهم‌ترین عامل این بحران این بود که اوایل دهه 70 که وسعت اراضی کشاورزی زیاد شد، مسئولان اجازه دادند 380‌هزار هکتار زمین کشاورزی به حوضه آبخیز این دریاچه اضافه شود. با این روند فعلی، ما دریاچه را از دست می‌دهیم و بخشی از آب شرب و توسعه خدمات و صنعت ما هم دچار مشکل می‌شود. تقصیر را گردن آسمان نیندازیم. درست است که ما با بحث تغییر اقلیم و خشکسالی روبه‌رو هستیم ولی وقتی می‌گویند 24‌هزار حلقه چاه غیرمجاز و 72 سد کوچک و بزرگ در منطقه حفر شده و وسعت اراضی کشاورزی بیش از 100‌درصد زیاد شده، آیا درست است که ما انگشت اتهام را به سوی آسمان نشانه برویم.»کیخا، معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به این‌که مدیریت غلط و ناصحیح استفاده از آب در کشور موجب کاهش آب دریاچه ارومیه شده است، گفت: «در تمام دنیا آب‌های زیرزمینی به عنوان ذخایر احتیاطی محسوب می‌شود ولی در کشور ما چنین اتفاقی نمی‌افتد و از آب‌های زیر‌زمینی استفاده می‌شود و مطمئن باشید اگر این شیوه مدیریت اصلاح نشود مشکل‌های بزرگ‌تری خواهیم داشت.

در زمان خانم ابتکار در سازمان محیط‌زیست چندین‌بار نامه‌هایی به معاونت و وزرای سابق درباره کمبود آب دریاچه ارومیه داده شده بود. این طرز تفکر و شیوه مدیریت در کشوری که در کمربند خشکسالی دنیا قرار دارد و ممکن است تفاوت ریزش‌های آسمانی در آن طی دو سال بین 60 تا 70‌درصد باشد، تفکر خطرناکی است. ما تنها در صورتی مجاز به انتقال آب بین حوضه‌ای هستیم که خطر مرگ مردم وجود داشته باشد! هزینه این انتقال‌ها سرسام آور است. کدام کشاورز با آب 8/2 دلار می‌تواند روی پای خود بایستد؟ مکاتباتی اکنون در دست دارم که از سال 79 به امضای خانم ابتکار، رییس محیط‌زیست وقت رسیده که این نکات و تمام اتفاقاتی که الان افتاده را به وزیر نیروی وقت و معاون اول رییس‌جمهوری در آن زمان گوشزد کرده بودند و همان زمان هشدار داده شده بود اگر این روند ادامه پیدا کند دریاچه ارومیه را از دست خواهیم داد. متاسفانه هم‌اکنون در بخش کشاورزی از روش غرقابی استفاده می‌شود و منابع طبیعی کشور به راحتی در دست مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرد.

حتی یک سند برای جاده دریاچه ارومیه نمی‌توانید بیابید که سازمان حفاظت محیط‌زیست آن را تایید کرده باشد، چون چنین چیزی هرگز رخ نداده است.»محمد درویش در ادامه تصریح کرد: «سال گذشته معاونت نظارت جهاد کشاورزی تاکید کرد بودجه‌ای برای اجرای تعهدات مربوط به دریاچه ارومیه وجود ندارد و این در حالی است که هم‌اکنون رقم قابل توجهی از سوی بعضی از افراد برای رفع مشکل دریاچه ارومیه اعلام می‌شود که باید در این زمینه منطقی فکر کرد.» وی تصریح کرد: «بنده به شدت با پیشنهاد استاندار آذربایجان غربی درباره باور‌سازی و انتقال آب به دریاچه ارومیه مخالف هستم. باید در رفع مشکل دریاچه ارومیه مردم را در تصمیم‌گیری‌ها دخالت دهیم و از تصمیم‌گیری به جای آن‌ها بپرهیزیم.»