به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران ؛ چندی پیش بابك دین پرست معاون كاهش تقاضا و توسعه مشاركتهای مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر آخرین آمار رسمی اعتیاد را در اختیار رسانهها قرار داد. بر اساس این آمار یك میلیون و 325 هزار معتاد در كشور داریم. 37 درصد مصرفكنندههای مواد مخدر تحصیلكرده و دانش آموختهاند. 22 درصد از این جمعیت لیسانس و 15 درصد بالاتر از دیپلم هستند. آمار دیگر حاكی است 3056 نفر در سال 90 بر اثر سوء مصرف موادمخدر مردهاند و نگرانكنندهتر از همه اینكه زنان در این سالها به سمت اعتیاد و به ویژه اعتیاد صنعتی یا مصرف كراك و شیشه، گرایش بیشتری داشتهاند. در این میان آمارهای غیررسمی نیز هست كه جمعیت معتادان را چندین برابر اعداد و ارقام رسمی برآورد میكند. درواقع جمعیت یك میلیونی بسیار رقم خوشبینانهای به نظر میرسد. بهعلاوه اگر افراد خانواده معتاد را نیز به عنوان آسیب دیدههای اجتماعی در نظر بگیریم و از طرف دیگر اعتیاد را زمینه ساز بسیاری از ناهنجاریها، آنگاه اعتیاد نه یك معضل بلكه بحرانی ملی با اولویتهای ویژه خواهد بود.
كارشناسان این حوزه بر این موضوع اتفاق نظر دارند كه معتاد بیش از آنكه جسمش دچار اختلال شده باشد روانش تحت تاثیر قرار گرفته و لازمه درمان آن نیز ارائه راهكارهایی با رویكرد روحی و روانی است. براین اساس یكی ازشیوههایی كه به تازگی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی در صدد اجرای آن برآمده است، تربیت «پرستار اعتیاد» با هدف درمان تخصصی معتاد است. هر چند تا اجرایی شدن این آرمان راه طولانی درپیش دارد اما طرحی است كه اگر مورد ارزیابی جدی و كارشناسی قرار بگیرد، بسیار مؤثر واقع خواهد شد.
به گفته دكتر شریف مقدم معاون فرهنگی اجتماعی سازمان نظام پرستاری، در حالی كه كشور با كمبود قابل توجه پرستاران در بخشهای مختلف روبهروست اما وجود چنین پرستارانی با هدف درمان اعتیاد در مراكز خاص درمانی، امری است مبارك كه باید مغتنم شمرده شود.وی میگوید: پرستاران با دریافت مدرك كارشناسی عنوان پرستار جنرال را دریافت میكنند و در هر بخشی میتوانند فعالیت داشته باشند و میتوانند با همین مدرك در زمینه پرستاری اعتیاد هم فعالیت كنند. هر چند در حال حاضر در دنیا به این شكل است كه برای تربیت پرستاران متخصص كه در اورژانس، ICU، CCU و از این قبیل حوزهها فعالیت دارند، كارشناس پرستاری باید تا سطح كارشناسی ارشد ادامه تحصیل دهد و دوره 2 ساله تخصصی را نیز بگذراند.
شریف مقدم معتقد است: در ارتباط با پرستار اعتیاد فرد برای تخصص در این زمینه باید حداقل یك دوره 6 ماهه با موضوع دریافت تخصصهای لازم برای پرستاری از معتاد را بعد از مدرك كارشناسی بگذراند و یا ممكن است در یك دوره 2 ساله، پرستار با دریافت مدرك كارشناسی ارشد بتواند در زمینه پرستاری اعتیاد تخصص لازم را پیدا كند.
معاون فرهنگی اجتماعی سازمان نظام پرستاری در پاسخ به اینكه پرستار اعتیاد باید به لحاظ حرفه خود دارای چه مشخصههای خاصی باشد؟ میافزاید: از آن جایی كه بیماران اعتیاد مشكلاتشان بیشتر جنبه روانی دارد، بنابراین باید پرستار ویژه اعتیاد در این راستا در زمینه مددكاری، روانشناسی و روانكاوی مراتبی را بگذراند تا بتواند در مسیر درمان بیمار مبتلا به اعتیاد موفق عمل كند.
وی میگوید: ابتلا به بیماری اعتیاد اغلب عوامل شناخته شدهای دارد. بهطور معمول كسانی كه دچار افسردگی هستند و یا افرادی كه مشكلات اجتماعی دارند و یا در محیطی زندگی میكنند كه ناهنجاری اجتماعی در آن وجود دارد به سمت اعتیاد میروند. بنابراین پرستار اعتیاد باید بیش از هر تجربه دیگری بتواند در این زمینه به بیمار ارائه خدمت دهد تا بیمار بتواند اعتیاد خود را ترك كرده و در كمال سلامت جسمی و روانی به جامعه برگردد.
براین اساس امانالله قرایی مقدم جامعه شناس، تربیت «پرستار اعتیاد» را یك قدم مثبت در زمینه درمان اعتیاد میداند: وجود چنین پرستارانی به درمان اعتیاد كمك شایانی خواهد كرد چون بیماری كه دچار اعتیاد شده، به مراقبت روانشناسانه و مددكاری بیش از هر چیز دیگری نیاز خواهد داشت. بنابراین اگر پرستارانی كه با این هدف قرار است ارائه خدمت دهند در رشتههای مددكاری و روانشناسی تجربه لازم را كسب كنند و همچنین به لحاظ پزشكی قدرت تشخیص چگونگی استفاده دارویی را دارا شوند مؤثر خواهند بود.
وی میافزاید: مشاورانی كه در حال حاضر در زمینه درمان اعتیاد فعالیت دارند در واقع در زمینه بهداشت معتادان تجربهای تخصصی ندارند. بنابراین حضور چنین پرستارانی بسیار به مسیر درمان معتاد كمك خواهد كرد. هرچند این اعتقاد وجود دارد كه نباید منتظر باشیم همه معتادان ترك كنند. چرا كه حدود 70 درصد از معتادان بازگشت دارند. اما روشی كه وزارت بهداشت در تربیت پرستار اعتیاد در نظر دارد بسیار پسندیده و راهگشا خواهد بود، بهطوری كه نه تنها مسیر دشوار ترك اعتیاد را آسان میكند، بلكه به روش علمی و تخصصی نزدیك خواهد كرد. البته به شرط آنكه در همه مراكز درمانی ترك اعتیاد از این پرستاران بتوانیم بهره ببریم و مختص به مراكز خاصی نباشند.
از آنجایی كه در زمینه ترك اعتیاد سازمان بهزیستی به عنوان یكی از پایههای اصلی این فرآیند فعالیت دارد، این موضوع از سوی رئیس سازمان بهزیستی نیز پیگیری شد. براین اساس دكتر همایون هاشمی رئیس سازمان بهزیستی نیز وجود پرستار اعتیاد را در كمپهای ترك اعتیاد راهی به سوی موفقیت برشمرده، میگوید: ما از هر طرحی كه در راستای توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد باشد حمایت میكنیم. مطمئن هستیم وزارت بهداشت با توجه به قابلیتها و تجاربی كه در زمینه درمان دارد طرح وزین و قابل قبول با مبانی علمی تأیید شده ارائه خواهد داد.
به گفته وی به نظر میرسد سازمان بهزیستی در راستای پیشگیری از اعتیاد حرفهایی برای گفتن دارد و بزودی فاز سوم كارگاه رسانههای اعتیاد و شیشه را آغاز خواهد كرد. اما اجرای چنین طرحهایی نیز به بهزیستی در فرآیند درمان معتاد كمك خواهد كرد.
رئیس سازمان بهزیستی كشور با بیان افزایش 4 برابری كمپهای ترك اعتیاد در كشور ادامه میدهد: اواخر سال 91 كمتر از180 كمپ ترك اعتیاد در كل كشور فعالیت داشتهاند. در حالی كه این تعداد در حال حاضر به بیش از 700 كمپ رسیده است. ما در سازمان ادعا میكنیم همه این كمپها برابر ضوابط قانونی اداره میشوند و حضور متخصص روانشناس و مشاور جزو ضروریات فعالیت كمپها به شمار میآید. بنابراین معتقدم «پرستار اعتیاد» باید زیر نظر پزشك درمانگری كه در كمپها حضور دارد، فعالیت داشته باشد. پرستاران اعتیاد نمیتوانند مستقل عمل كنند. دراین صورت است كه در درمان اعتیاد میتوان یك قدم به جلو حركت كرد و امیدوار بود.
به هر ترتیب لزوم وجود اشخاص متخصص در انواع زمینههای بهداشتی و درمانی بیتردید راهگشای حوزه سلامت خواهد بود و آنچه در زمینه درمان اعتیاد باید مد نظر قرار بگیرد این است كه معتاد بار دیگر به اعتیاد روی نیاورد. لازمه این مهم نیز پرداختن به مواضع روانشناختی است كه در تربیت پرستار اعتیاد باید بیش از پیش مد نظر مسئولان قرار بگیرد.
نظر شما