سلامت نیوز : گزارش صندوق بین المللی پول، ایران را در جایگاه هفدهم جدول نرخ بیكاری در جهان معرفی كرده است. بر این اساس ایران با نرخ 13.1 درصد درحالی رتبه هفدهم را به خود اختصاص داده كه كشورهایی چون یونان،اسپانیا ، پرتغال و چند عضو دیگر اتحادیه اروپا نرخ بیكاری بیشتری دارند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از عصر ایران ؛ با نگاه مثبت و تبلیغاتی می توان گفت همین كه چند كشور اروپایی نرخ بیكاری بیشتری دارند مایه امیدواری و دلگرمی ما می تواند باشد(!) اما اندكی دقت این واقعیت را پیش رو قرار می دهد كه صرف قرار داشتن در میان 20 كشور دنیاكه نرخ های دو رقمی دارند اسباب نگرانی و به منزله هشداری جدی است و هنگامی می توان ابعاد قضیه را دریافت كه چند نكته مورد توجه قرار گیرد:

نخست این كه 16 كشوری كه نرخ بیكاری آنها بیش از ایران اعلام شده به ترتیب عبارتند از:

  مقدونیه(30 درصد)، بوسنی(27 درصد)، یونان(26.9)، اسپانیا(26.8)،آفریقای جنوبی(26)، صربستان(25)، سودان (19)، ارمنستان(18.5)، پرتغال(17.4)، قبرس ، گرجستان، تونس، كرواسی، بلز، جاماییكا و اسلواكی ( از 17 تا 13.6 درصد)

هیچ یك از این 16 كشور  تولید كننده نفت وگاز نیستند. به عبارت دیگر نفت وگاز یكی از بزرگ ترین جاذبه های سرمایه گذاری است و همین سرمایه گذاری ها اشتغال زاست. از این رو حضور ایران در این فهرست از فقدان سرمایه گذاری در حوزه نفت و گازو چالش های جدی این دو صنعت به خاطر تشدید تحریم ها حكایت می كند. ضمن این كه هیچ یك این كشورها همسایه ما و در این منطقه نیستند و حضور چند كشور اروپایی نباید این توهم را ایجاد كند كه وضع اشتغال ما به آن بدی كه تصور می كنیم نیست.
 
 فراموش نكنیم جایگاه ایران بر اساس نرخ 13.1 درصدی هفدهم اعلام شده است. این نرخ اما از كجا آمده است؟ از احتساب كسی كه در هفته قبل تنها یك ساعت كار كرده در زمره شاغلین، از محاسبه نكردن كسانی كه تنها چند ساعت در هفته كار می كنند و اصطلاحا اشتغال ناقص دارند در جمع بیكاران و از چشم پوشی از جمعیتی كه واقعا بیكار است اما چون متقاضی كار نیست در بخش جمعیت غیر فعال تعریف می شود، به عبارت دیگر زن تحصیل كرده ای كه به دنبال كار نیست به سبب تعلق به جمعیت غیر فعال بیكار محسوب نمی شود ولو واقعا بیكار باشد.
 
 در واقع این جمعیت فعال است كه به دو بخش شاغل و بیكار تعریف می شود و تازه كسی كه هفته قبل یك یا دو ساعت كار كرده یا سربازی كه دوران خدمت وظیفه را می گذراند و مقرری دریافت می كند نیز شاغل به حساب می آید و همه اینها جمعیت بیكاران را به نسبت جمعیت فعال 13.1 درصد نشان می دهد.
حال آن كه بخش قابل توجهی از جمعیت غیر فعال این قابلیت را دارد كه چون شاغل نیست در زمره بیكاران احصا شوند و شاخص 13.1 درصد را بالا ببرند.

آمارها حاكی از آن است كه نرخ بیكاری در جوانان سر به 27 درصد می زند و نیم میلیون نفر نیز كمتر از 16 ساعت در هفته كار می كنند.به بیان دیگر اگر قدری چاشنی واقعیت را در این آمار بالا ببریم می توانیم رتبه ایران را تك رقمی هم تصویر كنیم.

این نكته را هم باید لحاظ كرد كه در برخی كشورهای دیگر بالا بودن نرخ بیكاری به خاطر پایین آوردن نرخ تورم است. به همین خاطر اصطلاح " شاخص فلاكت" ابداع شده كه از مجموع دو نرخ بیكاری و تورم به دست می آید. به بیان دیگر نرخ بیكاری 20 درصدی با نرخ بیكاری 10 درصدی، شاخص فلاكت 30 درصدی را پیش رو قرار می دهد و پایین بودن یكی می تواند توجیه بالا بودن دیگری باشد. اقتصاد ایران اما به تورم 40 درصدی هم مبتلاست و نرخ بالای بیكاری با تورم پایین توجیه نمی شود.

از سوی دیگراقتصاد ایران به هیچ یك از 16 كشور دیگر كه نرخ بیكاری بالا دارند شبیه نیست. بنابراین چنین نرخی خصوصا با توجه به این كه نصف عدد واقعی می نماید قابل توجیه نیست.

با این همه جا دارد روشن شود اولویت اقتصاد ایران كدام است: نرخ بیكاری، نرخ تورم یا وضعیت یارانه ها؟ مادام كه این اولویت مشخص نشود برای كاهش نرخ تورم دولت اقدام به كاهش نرخ ارز می كند تا باواردات كالاها قیمت ها را پایین بیاورد و در نتیجه به بیكاری دامن می زند و برای ایجاد رضایت، نقدینگی پمپاژ می كند و عملا تورم را بالا می برد.

به نظر می رسد برای جامعه دستكم در كوتاه مدت نرخ تورم مهم تر از كاهش نرخ بیكاری باشد چرا كه بخشی از نیروی كار ایران اساسا مایل به ورود به جمعیت فعال كشور نیست. از این رو اولا نباید خود را با آمارهایی بفریبیم كه می دانیم گاه از واقعیت دور است و ثانیا در تحلیل های داخلی به شاخص فلاكت بیشتر توجه كنیم كه هر دو را در نظر دارد.