كامران باقری لنكرانی، امروز در سمینار بیماری‌های عفونی فراموش شده كه در تالار امام بیمارستان امام برگزار شد، افزود: در سال 1375 بیماری مالاریا به میزان 94 درصد هزار نفر جمعیت در ایران شیوع داشت اما این میزان در سال 86 به 23 درصد هزار نفر كاهش یافت، در سال 86 نیز با وجود طوفان گونو كه خطر شیوع این بیماری را داشت، باز هم شاهد كاهش 9 درصدی این بیماری در كشور بودیم.
وی گفت: مهمترین عامل در كنترل این بیماری پیگیری افراد مبتلا در 48 ساعت اول است كه طی یك سال گذشته از پوشش 70 درصدی به پوشش 80 درصدی ارائه این خدمت رسیده‌ایم. با این حال هنوز به آرمان كنترل و حذف مالاریا در 3 استان شرقی كشور نرسیده‌ایم.
باقری لنكرانی اضافه كرد: 65 درصد بیماران مالاریا در استانی هستند كه بیشترین مهاجران غیر قانونی را از كشورهای شرقی دارند كه اگر این روند ادامه یابد نمی‌توانیم توفیق چندانی در كنترل این بیماری به دست آوریم.
وی گفت: برای كنترل پشه لارو كه عامل بروز بیماری مالاریاست نمی‌توان از طریق كنترل مرزها كاری كرد، زیرا این پشه برای ورود به كشور پاسپورت و ویزا نمی‌گیرد، باید پشه‌های آغشته به حشره كش را در مناطق در معرض خطر توزیع كنیم البته استفاده از حشره كش به طور مستقیم توصیه نمی‌شود زیرا خطر مقاوم شدن لاروها علیه آن و نیز از بین رفتن محیط زیست را دارد.
وزیر بهداشت درباره برنامه كنترل مالاریا در جهان گفت: این تجربه كه دهه‌های قبل انجام شد و در ایران هم اجرا شد و تا حدی موفقیت آمیز بود به علت بی‌توجهی به كانون این بیماری كه آفریقاست عملاً شكست خورد زیرا 90درصد بیماران مبتلا به مالاریا در آفریقا هستند، این برنامه بعد از 10 سال در 24 كشور دنیا متوقف شد زیرا با طغیان دوباره این بیماری در جهان مواجه شدیم علت این شكست هم یك جانبه بودن آن برنامه بود.
وزیر بهداشت افزود: كشور ما 60 سال است كه محل حضور مهاجران خارجی است به خصوص از عراق، افغانستان و حتی پاكستان به طور مرتب شاهد ورود افرادی به صورت غیر قانونی به ایران هستیم، در سال جاری نیز به علت خشكسالی كه اگر چه در ایران هم بود اما در همسایه‌های شرقی ما شدید تر بوده است، شاهد سیر مهاجرت اتباع خارجی بودیم كه بسیاری از آنها بیمار بودند.
وی گفت:‌ برای كنترل این مسئله كه خطرات زیادی را به كشور تحمیل می‌كرد، افزایش مراقبت‌های مرزی و قرنطینه در مرزها، همكاری بیشتر با نیروی انتظامی و قرارگاه شرق كشور و همكاری یا وزارت امور خارجه را در دستور كار قرار دادیم.
وی افزود: امسال برای كنترل اپیدمی وبا در كشور تمركز را در كنترل آب آشامیدنی و غذا گذاشتیم فقط برای تامین آب آشامیدنی سالم مردم حدود 4 میلیارد تومان هزینه كردیم و این غیر از هزینه‌های گندزدایی و تشدید مراقبت بود.
وی همچنین گفت: در زمان حاضر 13 بیماری عفونی فراموش شده در دنیا شناخته شده است مانند بیماری تراخم، تب مالت، جذام،‌ لیشمانیا،‌ برخی بیماری‌های كرمی، بیلارزیوم و.. كه از این بیماری‌ها حدود 5 بیماری هنوز در ایران ریشه كن نشده و وجود دارد.
وی افزود: در مورد بیماری تب مالت به وضوح دیدیم كه همكاری ضعیف این بیماری كنترل آن را در كشور در دهه 80 دچار تزلزل كرد اما اكنون با همكاری مناسب سازمان دامپزشكی و واكسیناسیون به موقع دام‌ها شاید كاهش موارد این بیماری در كشور هستیم.
وی اضافه كرد: شیوع این بیماری در سال 84 به 39 درصد هزار نفر رسید كه در سال 86 به 30 در صد هزار نفر كاهش یافت، البته كنترل این بیماری هنوز به مراقبت‌های بیشتری نیاز دارد.
وی گفت: اجرای برنامه‌های عمودی برای كنترل بیماری‌های عفونی اثربخشی كافی را ندارد و باید این برنامه‌ها در نظام خدمات بهداشتی درمانی كشور ادغام شود.شبكه‌ای كه با 30 هزار نیروی بهداشتی در سراسر كشور كه در 18هزار خانه بهداشت و 5 هزار مركز بهداشتی، درمانی مستقر هستند و اكنون نیز با اجرای پزشك خانواده تجدید حیات شده است.
وزیر بهداشت همچنین گفت: فقط 53 درصد روستاهای استان گیلان در نیمه اول سال 84 به آب آشامیدنی سالم دسترسی داشتند اما اكنون این میزان به دو سوم افزایش یافته است، راه‌های روستایی نیز كه در سال 84 فقط 6 هزار كیلومتر بود اكنون به 16 هزار كیلومتر افزایش یافته است این اقدامات كه طی 3 سال گذشته انجام شده است قطعاً به طور غیر مستقیم در ارتقای سلامت مردم روستائیان مؤثر است و جزو عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت محسوب می‌شود.