سلامت نیوز: به دنبال سخت‌تر شدن تحريم‌ها در سال‌هاي پيش از توافق ژنو، صنايع دارويي ايران نيز مانند بسياري از صنايع ديگر از نظر تأمين مواد اوليه مورد نياز براي ساخت دارو با کمبودهاي شديدي روبرو شدند. با روي کار آمدن دولت يازدهم و تغيير رويه ايران در ميز مذاکرات، اين موضوع به عنوان اولويت دولت مطرح شد. چنانچه علي‌اکبر صالحي، رييس سازمان انرژي اتمي، در اين زمينه گفته‌بود: «رفع موانع بهداشت و درمان از نخستين اولويت‌هاي مورد تاکيد ايران در کاهش و رفع تحريم‌هاست.»
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه سپید نوشت: در معاهدات بين‌المللي، تحريم اقلام بشردوستانه ممکن نيست و بر اين اساس هيچ قطعنامه‌اي نمي‌تواند کشوري را از دستيابي به محصولات بهداشتي، دارويي و درماني محروم سازد، اما آنچه ايران در سال‌هاي اخير با آن درگير بود و تحريم‌هاي پي‌درپي‌اي که به واسطه برنامه هسته‌اي بر کشور ما تحميل شد به انحاي گوناگون خلاف آن را ثابت کرد.
به دنبال سخت‌تر شدن تحريم‌ها در سال‌هاي پيش از توافق ژنو، صنايع دارويي ايران نيز مانند بسياري از صنايع ديگر از نظر تأمين مواد اوليه مورد نياز براي ساخت دارو با کمبودهاي شديدي روبرو شدند. در سال 2012 واردات داروهاي جديد از آمريکا و اروپا معادل 30 درصد کاهش يافت. البته در تمام اين سال‌ها کشورهاي غربي با استناد به بندهايي که اقلام بشردوستانه را از تحريم استثنا مي‌کند، مدعي آن بودند که قصد آسيب زدن به مردم ايران را ندارند و اين تحريم‌ها را تحريم‌هاي هوشمند مي‌خواندند. اما طبيعت تحريم به گونه‌اي بنا شده که چنين بندهايي قابليت اجرايي حداقل در قبال ايران سال‌هاي اخير نداشت. چنانچه هم وزراي بهداشت دولت قبل و هم حسن هاشمي، وزير بهداشت دولت يازدهم در اين زمينه بارها گفته‌اند که برخي ادعا مي‌کردند که در زمينه دارو و تجهيزات تحريم صورت نگرفته، اما اين يک دروغ است. به هر حال با روي کار آمدن دولت يازدهم و تغيير رويه ايران در ميز مذاکرات، اين موضوع به عنوان اولويت دولت مطرح شد. چنانچه علي‌اکبر صالحي، رييس سازمان انرژي اتمي، در اين زمينه گفته‌بود: «رفع موانع بهداشت و درمان از نخستين اولويت‌هاي مورد تاکيد ايران در کاهش و رفع تحريم‌هاست.»
با گذشت يکسال و نيم از توافق ژنو و در پي انتشار بيانيه لوزان که خبر از رفع تحريم‌ها مي‌داد، حسن هاشمي، وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشکي در اين زمينه از تلاش بيشتر براي رفع مشکلات دارو و تجهيزات پزشکي خبر داد و گفت: «آثار رفع تحريم‌ها به مرور خود را نشان مي‌دهد.» شاهين آخوندزاده قائم‌مقام معاون تحقيقات و فناوري وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي در گفت‌وگويي با اذعان به اين که نمي‌توان اثرات تحريم‌ها در حوزه علم و فناوري را ناديده گرفت، تاکيد کرد: «ما براي جهاني‌شدن نياز به حضور در مجامع جهاني داريم و محققان ما بايد در عرصه‌هاي بين‌المللي ديده شوند و نتايج مطالعات خود را عرضه کنند؛ درحاليکه شرايط تحريم قطعاً بخش زيادي از اين فرصت‌ها را از محققان ايراني خواهد گرفت.»
قائم‌مقام معاون تحقيقات و فناوري وزير بهداشت گفت: «بر اين باورم که با توافقات هسته‌اي که منجر به رفع تحريم‌ها شود، دست کم پنجاه درصد از مشکلات و موانع پيش روي حوزه علم و فناوري برداشته خواهد شد و سهولت کار براي محققان ايراني قطعاً افزايش خواهد يافت.»
مراقب بازشدن دروازه‌هاي ارتباطي باشيم
اينکه رفع تحريم‌ها چه تأثيري بر حوزه بهداشت و درمان ما مي‌گذارد، قطعاً براي بسياري از ما جذابيت موضوعي دارد. بر همين اساس به سراغ برخي اعضاي کميسيون بهداشت مجلس رفتيم و در اين زمينه با آن‌ها گفتگو کرديم. عبدالرحمن رستميان، نايب رئيس کميسيون بهداشت در اين زمينه به سپيد گفت: «تحريم‌ها در اولين سطح بهداشت و درمان بر حوزه دارويي ما تأثير گذاشت. اگرچه بالاي 90 درصد داروهاي ما در کشور تأمين مي‌شود، اما خيلي از داروهاي ما وابسته به مواد اوليه وارداتي بوده‌اند. بر همين اساس و با توجه به اينکه کشورهاي مرجع تهيه مواداوليه اندک بودند ما با تحميل تحريم‌ها در حوزه دارويي با مشکلاتي مواجه شديم که اميدواريم با رفع‌تحريم، اين مشکلات نيز رفع شود.» وي در ادامه افزود: «البته در زمينه دارو حتماً مي‌دانيد چند کشور در جهان توليد کننده و بقيه مصرف‌کننده هستند وقرار ما با وزارت بهداشت اين است که هر سال واردات دارو کمتر از سال قبلش باشد.»
رستميان در ادامه تصريح کرد: «ما در سال 93، 350 ميليون دلار وارداتمان کمتر شد و براي سال جاري هم برنامه وزارت بهداشت اعلام مي‌شود.»
نايب‌رئيس کميسيون بهداشت همچنين تصريح کرد: «البته بايد مراقب باشيم که با باز شدن دروازه‌هاي واردات، از تلاش براي دستيابي به فناوري باز کنيم. به عبارتي بايد تلاش کنيم هر چه سريع‌تر در فضاي ايجادشده دروازه‌هاي صادرات ما گشوده شود.» وي در ادامه با اشاره به تأثير رفع تحريم‌ها بربخش تحقيقات پزشکي گفت: «ما بايد هوشمندانه عمل کنيم تا با به کارگيري تکنولوژي‌هاي بالا و تبادل تکنولوژي موجب رشد در اين حوزه باشد و با تقويت زبان دوم ارتباطات دانشگاهي نيز بالا رود و مؤثر باشد.»
رستميان در پايان به حوزه بهداشت نيز اشاره کرد و گفت: «ما با سازمان‌هاي بين‌الملل در اين زمينه همکاري‌هاي خوبي داشته‌ايم که در شرايط ايجاد شده مي‌توانيم آن را بهبود ببخشيم.»
با گشايش اعتبارات مشکل دارويي ما حل مي‌شود
محمدحسين قرباني، سخنگوي کميسيون بهداشت در اين زمينه، گفت: «ما در حوزه بهداشت و درمان هم از لحاظ تجهيزات و هم سيستم دارويي وابسته به ساير کشورها هستيم و فاصله ما تا رسيدن به استقلال در اين حوزه بسيار زياد است.» وي افزود: «درست است که ما در توليد علم و تربيت نيروي انساني در حوزه‌هاي سلامت، بهداشت و درمان تقريباً حرفي براي گفتن در سطح دنيا داريم اما در دو حوزه مذکور نياز به ارتباط با کشورهاي مختلف داريم و رفع تحريم‌ها قطعاً تأثير بسزايي در اين زمينه خواهد داشت.»
سخنگوي کميسيون بهداشت تأکيد کرد: «با توجه به اينکه سيستم بانکي ما جز تحريم‌هاست، ما قادر به ورود اين امکانات نيستيم. به عبارتي با گشايش اعتبارات و مراودات بانکي بسياري از مشکلات ما رفع مي‌شود. بايد حمايت از مذاکره‌کنندگان انجام دهيم تا تعاملمان با دنيا ترميم شود.»
حفظ انرژي هسته‌اي در بخش درماني ضروري است
در اين زمينه، محمدجواد نظري‌مهر با اشاره به مشکلات ما در اين حوزه گفت: «ما هم در بخش تعاملات بين دانشگاهي و هم در بخش واردات و صادرات در حوزه بهداشت و درمان با مشکل مواجه شده‌ايم چنانچه مي‌دانيد با بسته‌شدن اعتبارات ما در بانک‌هاي جهاني امکان معاملات وجود نداشت و همين موجب مي‌شد با کمبود امکانات مواجه بوديم.»
وي در ادامه به نقش انرژي هسته‌اي در توسعه علم و تکنولوژي اشاره کرد و گفت: «اميدواريم آنچه صلاح کشور است رخ دهد. ما سال‌ها بر داشتن اين فناوري تاکيد داشتيم و بر مبناي آن برنامه‌هاي تحقيقاتي و فعاليت‌هاي بسياري در سازمان‌ها و نهادهاي مربوط انجام گرفته است که اميدواريم با اين توافق، اين‌ها را از دست ندهيم.»
نظري‌مهر با اشاره به اظهاراتي که در اين مدت درباره اين بيانيه و توافقات شده است گفت: «قطعاً رفع تحريم‌ها بر بخش‌هاي گوناگون حوزه سلامت و بهداشت تأثير خوبي خواهد داشت اما در موضوع تحقيقات و بحث فناوري در اين حوزه با توجه به فعاليت گسترده‌اي که در حوزه پزشکي هسته‌اي وجود دارد، نگراني‌ها باقي است که اميدواريم رفع شود.» وي در ادامه گفت: «آثار اين انرژي در MRI و سي تي اسکن و ساير موارد کاربردي در کشور ما بسيار محسوس است و با توجه به وجود چنين امکاني اميدواريم مذاکره‌کنندگان پا فشاري کنند و در بخش تحقيقات و فناوري محدوديتي برايمان ايجاد نشود. اميدواريم اعتماد ميان ما و اين کشورها فراهم شود تا با دستيابي به موفقيت تحول و انقلابي در حوزه‌هاي گوناگون پيش بيايد.»
نظري‌مهر در پايان تصريح کرد: «رفع تحريم‌ها بايد عامل پيشرفت ما در بخش تحقيقات و فناوري شود و طبيعتاً نياز ما در حوزه پزشکي به نياز ما به انرژي هسته‌اي گره‌خورده است. بنابراين اميدواريم به اين موارد مذاکره‌کنندگان توجه کنند.»
با توجه به تاکيد همگان به نتايج مثبت رفع‌تحريم‌ها همانطور که رستميان اشاره کرده‌است، نبايد شادي آن موجب غفلت ما شود و بنابراين با افزايش مراودات ميان ما و ساير کشورها بايد مراقب توليد و پيشرفت صنعت کشور و به ويژه صنعت دارويي باشيم که اين ارتباطات موجب رکود در توليدات داخلي نشود.
