سلامت نیوز:موضوع نظارت بر اجرای تعرفه‌ها، در روزهای اخیر هم از سوی وزارت بهداشت و هم از سوی نمایندگان مجلس مورد انتقاد واقع شد به گونه‌ای که حسن هاشمی در گفتگویش در این زمینه با سازمان نظام پزشکی اتمام حجت کرد و بیم آن را داد که همان رویه‌ای که در قبال تعرفه‌گذاری برای این سازمان پیش آمد در مورد نظارت بر اجرای آن نیز در پیش گرفته شود. همچنین برخی از نمایندگان مجلس اعلام کردند که در صورت چنین تصمیمی یکپارچه از وزیر بهداشت حمایت می‌کنند.
به گزارش سلامت نیوز،روزنامه سپید در ادامه نوشت: در چنین شرایطی و با وجود این انتقادات، به سراغ محمد جهانگیری، معاون نظارت و برنامه‌ریزی سازمان نظام پزشکی و دبیرستاد کشوری نظارت بر تعرفه های پزشکی رفتیم و در این زمینه با او به گفتگو پرداختیم که در ادامه می‌آید.
حتماً از انتقاداتی که در این روزها از سازمان نظام‌پزشکی درباره نظارت بر اجرای تعرفه‌ها صورت می‌گیرد خبر دارید. برای شروع بحث روند نظارتی سازمان در این زمینه چگونه است؟
در خصوص مطالبی که در زمینه نظارت بر تعرفه‌ها مطرح است، با توجه به موضوعاتی که در سال اخیر اتفاق افتاد، برنامه‌ای را به عنوان طرح تحول نظام سلامت و در راستای کاهش پرداخت از جیب مردم به اجرا در آمد که در تلاش است، پرداخت‌های خارج از عرف را از میان بردارد. روند کار به این شکل بود که با تقویت بیمه‌های پایه و تکمیلی و بهینه‌سازی تعرفه‌ها قرار شد، این امر محقق شود. در این راستا وزیر بهداشت، موضوع نظارت را مورد تأکید قرار دادند و قرار شد سازمان نظام‌پزشکی به صورت فعال در کنار وزارت بهداشت در امر نظارت هم مشارکت کند. همانطور که می‌دانید طبق سیاست‌های کلی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری و قانون برنامه پنجم، تولیت نظارت بر عهده وزارت بهداشت است و سالیان سال هم همین بوده است. این سازمان در کنار وزارت بهداشت قرار گرفت و طرحی را عنوان کرد که بر اساس آن با مشارکت جامعه پزشکی، انجمن‌های علمی تخصصی، سازمان‌های نظام‌پزشکی کل کشور برای بهینه‌سازی خدمات و کنترل زیرمیزی و برخورد با متخلفان احتمالی سازو کاری را تعریف کنند. این طرح از 15 آبان سال گذشته در کل کشور اجرایی شد و ستادهای نظارت در کل کشور شکل گرفت. این ستاد هم متشکل از رئیس دانشگاه، معاون درمان دانشگاه، مدیرعامل بیمه‌ها و سازمان نظام‌پزشکی، دادستانی و سازمان تعزیرات کشور است. این ساختار با مصوبه دولت و با هماهنگی دانشگاه و سازمان نظام پزشکی به دو اصل مهم رسیدگی می‌کرد. اول به شکایاتی که مردم در این زمینه داشتند رسیدگی می‌کرد و دوم به نظارت فعال توسط معاونت درمان دانشگاه‌ها و سازمان نظام‌پزشکی می‌پرداخت. برای تسهیل روند شکایات مردم، سامانه 1690 تشکیل شد و اطلاع‌رسانی بسیاری هم انجام گرفت. با تماس مردم با این سامانه در صورت اینکه شکایت مطرح شده مثبت و قانونی باشد، طرح شکایت مکتوب پیش گرفته‌می‌شود.
موضوع اصلی انتقادات برخی از نمایندگان عدم پیگیری و برخورد صحیح با زیرمیزی است. به طوری که معتقدند این پدیده به قوت خود باقی مانده‌است یا در ابتدا روند خوبی در نظر گرفته شد اما به دلیل ضعف نظارتی باردیگر شرایط درحال بازگشت به شکل قبل است. آیا رویکرد پیگیری شده توسط سازمان، بازدارندگی لازم را داشته‌است؟
بگویم باید برای اولین بار در مورد پدیده زیرمیزی که در قانون ما به آن اشاره کامل نشده‌است در شورای عالی نظام‌پزشکی برای آن مصوبه‌ای داشته‌ایم و تعریف و نحوه برخورد قاطعانه با آن در این مصوبه وجود دارد و حکم محرومیت از طبابت برای متخلف در نظر گرفته‌شده است. در این میان تعریفی که از پدیده زیرمیزی انجام گرفته است، آن را از سایر تخلفات تعرفه‌ای جدا می‌کند و به نظرم نمایندگان محترم و مردم به این تعریف توافق شده باید توجه کنند. زیرمیزی، اخذ هر گونه وجه خارج از موسسه (در مطب یا غیر مطب) است و وجوهی که در مطب برای خدمات بستری گرفته می‌شود، مصداق آن است. در غیر این صورت اگر در بیمارستان از فرد پولی گرفته شود حتی بیش از میزان تعرفه باشد، تخلف تعرفه‌ای است. این روند شفاف انجام گرفته است و رسید هم دارد، پس این دیگر زیرمیزی نیست بلکه تخلف است و بر اساس قوانین جاری قابل پیگیری است و اگر بیش از تعرفه باشد، این تخلف قابل رسیدگی است. علاوه بر آن در صورتی که بیمارستان‌ها پولی بگیرند و رسید ندهند هم همان حکم را دارد. البته درباره اظهارات نمایندگان، من از آنها خواهش می‌کنم در صورت داشتن مستندات و آمار آن را ارائه دهند، چون ما همچنان این ادعا را داریم شرایط ما در نظارت و برخورد با مراحل اول طرح هیچ تفاوتی نکرده‌است و جامعه پزشکی کاملاً این موضوع را رعایت می‌کنند به گونه‌ای که دکتر هاشمی در برنامه نبض و اجلاس روسای دانشگاه‌ها اعلام کرده است که من با عملکرد سازمان نظام‌پزشکی تمام استان‌ها موافق هستم و این پدیده به خوبی کنترل شده است. رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی شیراز در سفری که به این استان داشتم، اظهار کرد که در این مدت حتی یک مورد زیرمیزی هم نداشته‌اند، اما در گذشته شیراز یکی از رتبه‌های اول در دریافت زیرمیزی بوده است. البته تخلف تعرفه‌ای در موارد خاص شاید وجود داشته‌باشد که با تقویت سازمان‌های بیمه‌گر، انجمن‌های علمی و تخصصی و اجرای برنامه‌های مختلف برای رفع آن هم تلاش می‌کنیم. به عبارتی باید بگویم زیرمیزی در استان‌های ما کاملاً کنترل شده است البته ما جلساتمان همچنان پابرجاست اما اینکه هر لحظه آن را رسانه‌ای کنیم به صلاح سلامت کشور نیست. ما باید اعتماد بین پزشک و جامعه را تقویت کنیم. من همین جا اعلام می‌کنم، برنامه سازمان در قالب استان‌ها به جز تهران، به خوبی و به طور کامل در حال اجراست. آن موارد هم که نمایندگان مطرح می‌کنند، امیدواریم که آن را به ما اطلاع دهند و حتی حاضریم اپراتور ویژه‌ای را برای آنها تعریف کنیم که این مستندات را از این طریق در اختیار ما قرار دهند.
البته شاید بخشی از این اظهارات نمایندگان در بر دارنده این موضوع باشد که در بخش‌های زیرمیزی به رومیزی تبدیل شده است و ابایی از دریافت هزینه‌های بالا وجود ندارد که این خلاف هدف اصلی طرح تحول است؟
این ادعا صحیح نیست و اگر منظور تعرفه‌هاست، آنچه در سیستم تعرفه‌ای در حال اجراست و نظارت از سوی دانشگاه‌های علوم‌پزشکی در بخش دولتی انجام می‌گیرد، چنین موضوعی صدق نمی‌کند. توجه داشته‌باشید 80 درصد خدمات ما در بخش دولتی انجام می‌گیرد. در این بخش روند مذکور رعایت می‌شود. از 20 درصد باقیمانده هم 7 یا 8 درصد در بخش‌های غیرخصوصی است. 13 تا 14 درصد خدمات‌دهی در بخش خصوصی است که در استان‌های دیگر به طورکامل کنترل می‌شود و در تهران هم به صورت کلی نظارت می‌کنیم. حدود 230 مورد بازدید از بیمارستان‌ها و مراکز جراحی محدود در تهران داشتیم و بیش از 2500 بررسی پرونده داشتیم که مفهومش وجود نظارت فعال در این حوزه است. مواردی که به صورت مثبت باشد کاملاً پیگیری کردیم و برخورد لازم هم شده است. تعداد این موارد بسیار اندک است و کمتر از یک هزارم بوده است. البته 80 درصد تماس‌ها با سامانه 1690 اصلاً تعرفه‌ای نبود و از فرآیند درمان شاکی بودند. 10 در صد دارو و تجهیزات و تنها 10 درصد تعرفه‌ای بوده است. از این میزان هم بخشی از آن به خدمات بستری مربوط است و بخش عمده‌ای به خدمات سرپایی بازمی‌گشت و این زیرمیزی نیست. البته ما به مراجع ذی‌ربط اطلاع می‌دهیم و پیگیری می‌شود.
منظورتان این است که تعداد شکایات مردم در این زمینه کم بوده است و این نشانگر موفقیت در عملکرد است؟
بله تعداد شکایات در این زمینه کم است و آنقدر چشمگیر نبوده است که بتوان اجرای تعرفه‌گذاری و نظارت را زیر سئوال ببرد. مردم ما بیشتر از نحوه ارائه خدمات در بخش‌های گوناگون شکایت دارند که ما هم به دانشگاه‌های علوم‌پزشکی برای رسیدگی به آن خبر داده‌ایم. این موضوع بسیار مهمی است که قطعاً پیگیری می‌شود. در زمینه شکایات تعرفه‌ای به 95 درصد آن رسیدگی شده است و در آن 5 درصد در حال رسیدگی است و در این 95 درصد برخی به دادسرای انتظامی و سازمان تعزیرات حکومتی همزمان ارجاع داده‌شده‌اند. ما به هر دو جا ارجاع می‌دهیم که در راستای بازدارندگی موفق عمل کنیم. برای قطعیت حکم هم بازه زمانی وجود دارد که در آن تجدید نظر صورت گیرد. البته در این زمینه تا کنون 2 حکم در همین زمان کم به اجرا در آمده است. برخی احکام قطعی شده است و برخی هم در مسیر حکم قطعی است.
در این زمینه آمار جدیدی در اختیارمان بگذارید.
در خصوص تخلفات تعرفه‌ای در تهران، روز به روز گزارشاتی داریم برای نمونه در 19 فروردین امسال کل شکایات 22 مورد بوده است، که از این تعداد 14 مورد از سامانه 1690 و 8 مورد از بخش نظارتی و بازرسی‌های انجام‌گرفته به دست آمده است که رسیدگی شده است. این میزان از میان 100 تماس آن روز است. از این 22 مورد، 7 مورد قابل پیگیری و بررسی نبوده است و زیرمیزی هم نبوده است و حتی تخلف محرز نشده‌است، فرد بر مبنای تصورش تماس گرفته است و مقدار پرداختی بیشتر نبوده است و یا همراه فرد اظهار نظری کرده است و ما با پیگری از خود بیمار متوجه شدیم چنین شکایتی ندارند. 15 مورد دیگر را هم ما خواستیم مستندات آن از سوی مؤسسات در اختیارمان قرار گیرد. از این موارد تنها 11 مورد مستند داشته و کارشناسی نهایی شده است و در کمیته استانی بررسی و با آن برخورد شده است از این موارد یک مورد مثبت بود و آن هم تعرفه اضافی گرفته است که به دادسرا ارجاع داده‌شده است. 40 تا 50 درصد این شکایات مربوط به تهران و بقیه مربوط به سایر استان‌هاست که پیگیری شده است. در سال 94 برخی استان‌ها حتی یک تماس هم نداشته است. موضوع دیگر اینکه مدیریت سامانه 1690 با وزارت بهداشت است نه با سازمان نظام‌پزشکی. به عبارتی احصا و اخذ شکایت توسط وزارت بهداشت است و رسیدگی بر عهده ماست. مدیریت سامانه 1690 با دکتر میردهقان در وزارت بهداشت است. ما هم در تمام موارد ارسالی، رسیدگی کرده‌ایم.
یکی دیگر از بحث‌هایی که نمایندگان انجام می‌دهند، این است که چرا سازمان نظام پزشکی که سازمانی صنفی است این نظارت را برعهده دارد و این وظیفه با توجه به اینکه دادگاه‌ها اداری است نه قضایی، بهتر است به قوه قضائیه سپرده شود. جایگاه این تغییر منطق هست یا نه؟
البته احکام ما توسط قاضی صادر می‌شود که از سوی قوه‌قضائیه صادر می‌شود. ما با بررسی این موضوع در دنیا به این نتیجه رسیدیم موفق‌ترین سازمان‌های نظارتی، سازمان‌هایی هستند که متشکل از گروه‌های تخصصی و درون آن حوزه است. چون کار تخصصی و پیچیده است و مشارکت هم از سوی جامعه پزشکی و بزرگان آن است. آماری که از سوی هیئت‌های انتظامی ما داده‌می‌شود نشان دهنده آن است که این کار بسیار سختگیرانه‌تر از بیرون است. چون شناخت و درک صحیح وجود دارد و رودربایستی در این زمینه وجود ندارد. این بزرگان به نسبت هیچ مماشاتی ندارند و دقت در این زمینه بالاست. اگر اختلافی هم هست، بر سر اختلافات علمی است. دکتر لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی هم در سخنانش پیشرفته‌ترین نظارت را نظارت تخصصی و صنوف بر خودشان دانست. واگذاری به جاهای دیگر نه به صلاح مردم و نه به صلاح حوزه سلامت است. البته این در همه حوزه‌ها صدق می‌کند.
البته این را تأکید می‌کنم که در این زمینه کار کارشناسی بر عهده سازمان است و صدور حکم بر عهده قاضی است. این موضوع را باید کارشناسانه بررسی کرد. واقعیت این است که این روند را به نهادی دیگر بسپارند کارها سخت‌تر می‌شود. در خصوص تعرفه‌ای هم تا کنون حتی یک مورد اغماض وجود نداشته است و هرکس چنین ادعایی دارد، مستندات در اختیار ما بگذارد. قانون زمانی را به متشاکی برای اعتراض گذاشته است.
اظهارات شما با آنچه خود وزیر بهداشت هم مطرح می‌کند در تضاد است. وزیر بهداشت در گفتگو با خبرگزاری فارس از عملکرد سازمان راضی نبود و البته احتمال سلب اختیار نظارت از این سازمان را مطرح کرد.
به نظر من سخنان دکتر هاشمی پیش از انتقاد تذکر بوده است که در صورت اهمال این اتفاق می‌افتد. دکتر هاشمی در این مصاحبه هم گفته‌اند که از عملکرد استان‌ها راضی هستند و در مورد تهران ناراضی هستند. مسئله این است آقای دکتر ایده‌آل فکر می‌کنند و بحثی که وجود دارد و منطقی هم هست کنترل کامل است. این تذکر برای تقویت بوده است نه برای عدم رضایت از سازمان‌های نظام پزشکی. چنانچه پیش‌تر هم به این موضوع اشاره کردم که در جلسه روسای دانشگاه‌ها بارها از فعالیت سازمان‌های نظام پزشکی تعریف کرده‌اند. در زمینه نظارت هم اصلاً به ما تفویض نشده‌است که مجلس در تلاش است از ما گرفته شود. ستاد هم که در کشور تشکیل شده است ریاستش با وزیر است و دبیری آن بر عهده ماست و بحث مشارکتی بین نهادهاست. پیش‌تر در شهرستان‌ها سازمان نظام پزشکی پیشرو بود اما در تهران چنین نبود و اگر ما داریم چنین می‌کنیم به دلیل آن است که آقای دکتر هاشمی چنین روندی را خواسته‌است و به گفته او عملکرد خوب است. دکتر هاشمی بارها گفته‌اند که اگر سازمان نظام پزشکی نبود 90 درصد طرح موفق نمی‌شد و علت موفقیتمان است. نگرانی درباره تهران هم طبیعی است چون شرایط متفاوت است و فعالیت‌ها متفاوت است اما ایشان هم در زمینه اینکه زیرمیزی در تهران کاهش پیدا کرده است، قبول دارند و البته اینکه به صفر برسد، زمان می‌برد و ما تلاش می‌کنیم چنین شود.
پس با این اوصاف این رویکرد و طرح از نگاه شما موفق بوده است؟
من به دوستان پیشنهاد می‌کنم به طرح‌هایی که پس از انقلاب اجرا شده است توجه کنند به نظر من موفق‌ترین طرح اجرا شده پس از انقلاب همین طرح است. زیرا فرمان‌های مختلفی در نظارت و مقابله با تخلفات داشتیم که بر مبنای آمار نتیجه دهی بسیار کمتری داشته‌است و طرفی در استان‌های محروم مشکلات فراوانی وجود داشت که افراد توان پرداخت هزینه‌ها را نداشتند. با این طرح و همت وزارت بهداشت و همراهی جامعه پزشکان این مشکلات رفع شد مگر در برخی شهرهای بزرگ. به دلیل انحراف از قانون طی سالیان گذشته به عبارتی عدم احصای هزینه واقعی خدمت و عدم احقاق مطالبات جامعه پزشکی انتظار اینکه همه چیز به طور کامل محقق شود امکان‌پذیر نیست. از طرفی جامعه پزشکی و دولت در این زمینه به همان میزان سابق پیگیر و فعال هستند و به عبارتی به تعهداتشان عمل می‌کنند اما آیا سازمان‌های بیمه‌گر تعهداتی را که داشته‌اند، عملی کرده‌اند؟ آیا این موجب انحراف دوباره نمی‌شود؟ در حوزه تهران به خاطر سختی کار دکتر هاشمی تدبیر خاص داشتند، هم 3 دانشگاه را درگیر کردند و هم قائم مقام خود و هم شورای هماهنگی نظام‌پزشکی تهران را در این زمینه گذاشتند. موضوع تهران چندان حاد نیست، بلکه متفاوت است و کنترل آن سخت است. مثلاً بنابر اطلاعاتی که‌از مطالبات 26 بیمارستان در اختیار ما قرار داده شد. 160 میلیارد تومان از مطالبات آنها از سوی صندوق‌های بیمه پرداخت‌نشده است. همه این مشکلات را باید کنار هم ببینیم. سازمان نظام پزشکی از افتخاراتش است که این همراهی را در طرح تحول نظام سلامت با وزارت بهداشت داشته‌است و در این زمینه برای ما دغدغه‌های دکتر هاشمی حائز اهمیت است و ما تلاش می‌کنیم به گذشته بازنگردیم. البته امیدواریم در این زمینه منتقدان به جای وارونه جلوه دادن و گمانه زنی مستندات را ارائه کند. ما بر اساس آمار خود بسیار خوب عمل کرده‌ایم و شاهد موفقیت هستیم و می‌گوییم بحث زیرمیزی به صورت مطلوب کنترل شده است.
موضوع نظارت بر اجرای تعرفه‌ها، در روزهای اخیر هم از سوی وزارت بهداشت و هم از سوی نمایندگان مجلس مورد انتقاد واقع شد به گونه‌ای که حسن هاشمی در گفتگویش در این زمینه با سازمان نظام پزشکی اتمام حجت کرد و بیم آن را داد که همان رویه‌ای که در قبال تعرفه‌گذاری برای این سازمان پیش آمد در مورد نظارت بر اجرای آن نیز در پیش گرفته شود. همچنین برخی از نمایندگان مجلس اعلام کردند که در صورت چنین تصمیمی یکپارچه از وزیر بهداشت حمایت می‌کنند.
نظر شما