سلامت نیوز«تنها کشور در کره زمین هستیم که هیچ خانواده‌ای در آن گرسنه نیست.» این جمله را یادتان می‌آید؟ این جمله اولین بار، طرف‌های ساعت 11 شب بیست و پنجم اردیبهشت ماه سال 90، از زبان مردی شنیده شد كه رئیس دولت ایران بود. كسی كه گویا فراموش كرده بود سال قبلش، رئیس شورای رقابت گفته بود 27 میلیون نفر زیر خط فقر زندگی می‌كنند. خیلی بعید به نظر می‌رسد در طی كمتر از یك سال، این همه آدم توانسته باشند خودشان را مورد لطف قرار داده و به بالای خط فقر صعود كرده باشند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه قانون،از دوران دولت نهم و دهم به این طرف، داستان آمار سازی در ایران به خوبی جا افتاد، آن‌قدر خوب كه حتی رضاخان با آن سبیل كلفتش هم نتوانست بی‌حجابی را جا بیندازد. حالا مدت‌هاست كه آمارهای مختلفی از تعداد فقیران و همین‌طور خط فقر در كشور داده می‌شود. در تازه‌ترین اظهارنظر، شهردار تهران گفته است: «200 هزارخانوار نیازمند که در نان شب خود مانده‌اند، در شهر تهران وجود دارد.» این یعنی خط فقر خشن!
در نان شب مانده‌ها
«یکی از موضوعاتی که در شهر تهران ما را رنج می‌دهد، موضوع فقر و تکاثر است. ما در شهرداری می‌توانیم در این خصوص اقدام کنیم. این دو موضوع مکمل یکدیگر هستند و باید در کنار هم حل شوند. در این شهر 500 یا 600 هزار خانواده داریم که وضعیت خوبی دارند و 200 هزار خانواده که در نان شب خود مانده‌اند و همه باید بسیج شویم تا این موضوع را حل کنیم.» اینها صحبت‌های محمدباقر قالیباف در همایش سراسری علما و ائمه جماعات مساجد تهران درباره تعداد فقرای تهران است.
او ادامه داده: «ما در شهرداری تهران و خصوصا فروشگاه شهروند از خیرینی که می‌خواهند به نیازمند کمک کنند، حمایت می‌کنیم و اجناسی را که به این منظور خریداری می‌کنند، تخفیف می‌دهیم و بسته‌بندی می‌کنیم. ما در شهرداری قصد داریم شرایطی فراهم کنیم تا هیچ فردی در تهران گرسنه نخوابد، البته منظور ما متکدیانی که ماهی چند میلیون تومان درآمد دارند نیست بلکه ما افراد باشخصیتی داریم که در تامین حداقل نیازهای خود دچار مشکل هستند.»
۱۲میلیون فقیر در کشور؟!
آذرماه سال گذشته علی ربیعی، وزیر رفاه تعداد فقرای شناسایی شده برای حمایت غذایی را 7میلیون نفر اعلام كرده بود. اما برآورد جدید وزارت تعاون نشان می‌دهد كه تعداد فقرای شناسایی‌شده كشور 12میلون نفر هستند. این در حالی است كه طی 6سال گذشته شاخص خط‌فقر در كشور به‌طور رسمی اعلام نشده است. اخیرا از طرف خانه كارگر میزان خط فقر مشخص شده و فقط در تهران دو میلیون و سیصد هزار تومان در نظر گرفته شده است. در صورتی كه 10 میلیون نفر در كشور از قشر كارگر هستند كه زیر یك میلیون تومان درآمد دارند. حسین راغفر عضو هیأت‌علمی دانشگاه الزهرا، بیشترین خط فقر برای یك خانواده 5نفری در شهر تهران را ماهانه 2میلیون‌و500 هزار تومان اعلام كرده بود.
جالب اینكه وزیر رفاه تعداد ثروتمندان كشور را هم، 6 میلیون نفر اعلام كرده بود. این یعنی، 90 درصد از جمعیت كشور در قشر متوسط و رو به پایین زندگی می‌كنند. اما به نظر نمی‌رسد آن 12 میلیونی كه ربیعی از آن صحبت كرده، قابل باور باشد. وقتی معاون اقتصادی معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور در سال 87 اعلام كرده بود: «طبق شاخص اقتصادی اعلام شده، حدود 20 درصد جمعیت زیر خط فقر هستند. همچنین بیش از 60 درصد درآمد در اقتصاد دست 20 تا 30 درصد جمعیت است و بقیه آن در دست افراد دیگر است و این همان توزیع نابرابر فرصت‌هاست.» همان زمان، برخی كارشناسان، تعداد فقرا را بین 9 تا 15 میلیون نفر اعلام كردند. عده‌ای از صاحبنظران تعداد افراد زیر خط فقر خشن یا گرسنگی را دو میلیون نفر و افراد زیر خط فقر را پانزده میلیون نفر اعلام كرده بودند. اما هنوز آمار دقیقی وجود ندارد!
40 درصد جمعیت كشور زیر خط فقر
از سال 90 كه تحریم‌های نفتی در ایران كلید خورد و ایران را به مرز نابودی رساند، وضعیت فقر در كشور به طرز عجیبی به سمت بالا حركت كرد. آن‌قدر كه اعلام كردند نزدیك به 27 میلیون نفر در كشور زیر خط فقر زندگی می‌كنند. وقتی دلار به یكباره از هزار و دویست تومان به بالای 3 هزار تومان رسید، سرمایه مردم نیز به یك سوم تقلیل پیدا كرد و بعضی‌ها را به خاك سیاه نشاند. در این سال‌ها دیگر نیاز به آمار نبود تا مردم بفهمند میزان گستردگی فقر در جامعه چقدر افزایش پیدا كرده. همه به چشم خود می‌دیدند كه كشور به چه روزی افتاده بود. برای همین عجیب نیست اگر بشنویم در این سال‌ها، جمعیت زیرخط فقر به 40 درصد از جمعیت كشور افزایش پیدا كرده. حسین راغفر، طراح نقشه فقر ایران طی جدیدترین اظهاراتش در ماه جاری گفته است، 40 درصد جمعیت ایران زیر خط فقر هستند و متأسفانه روز‌به‌روز آمار فقیران در کشور افزایش پیدا می‌کند. با احتساب جمعیت 77 میلیون‌نفری ایران در پایان سال 93، می‌توان به این جمع‌بندی رسید که بیش از 30 میلیون‌نفر از مردم ایران امروز به زیر خط فقر رفته‌اند و دولت برنامه مشخصی برای توقف و کاهش این تعداد فقیر در کشور ندارد. اگرچه سیدابوالحسن فیروزآبادی، قائم‌مقام وزیر رفاه اعلام کرده که هیچ نقشه‌ای از فقر در کشور وجود ندارد.
نقشه فقر كشور كجاست؟
حسین راغفر گفته است: «تا قبل از سال 84 آمار فقیران در ایران زیر 30 درصد بود، اما از سال 84 به این طرف این آمار رو به افزایش رفته تا جایی که هم‌اینک باید گفت تعداد فقیران در جمعیت ایران به بیش از 40 درصد رسیده است و درصورتی که دولت برنامه‌ای برای این مسئله نداشته باشد، این آمار بیشتر از این خواهد شد. روند شاخص‌ها نشانی از بهبود وضعیت اقتصاد ایران ندارد و بر عوامل متعدد در شکل‌گیری فقر در ایران تأثیر می‌گذارد.»
جالب اینكه به گفته او سهم تهران را نسبت به سایر استان‌ها از حیث میزان فقیران در درون خود، حدود 30 درصد اعلام می‌کند و سیستان‌وبلوچستان را هم دارای جمعیت فقیر زیادی می‌داند. اما او درباره آماری كه وزیر رفاه از میزان فقرا در كشور اعلام كرده گفته: «این 12 میلیون‌نفری که شناسایی شده‌اند، تنها افراد زیرپوشش دو نهاد کمیته امداد و سازمان بهزیستی هستند که در این دو نهاد پرونده دارند و وضعیت معیشت آنها مشخص است. باید برای شناسایی مابقی خانوارهای فقیر براساس داده هزینه بر درآمد عمل شود و برای شناسایی تک‌تک خانوارها در مناطق و استان‌های مختلف از طریق پرسشنامه وارد عمل شد و با نمونه‌گیری از استان‌ها، محاسبات را تکمیل کرد تا بتوان ارزیابی دقیق‌تری از میزان فقیران در کشور داشت.» گرچه پر واضح است كه خط فقر از یك استان به استان دیگر متفاوت است.
با روند كنونی افزایش فشارهای خارجی و وضعیت روابط بین‌الملل كشور، معلوم نیست باید به آینده‌ای روشن امیدوار بود یا نه. به گفته كارشناسان اگر توافقی صورت بگیرد حداقل بین پنج تا 10 سال طول می‌كشد تا وضعیت اقتصادی كشور از وضعیت كنونی خارج شده و به سمت سوددهی پیش برود. این یعنی، فقر به این زودی‌ها سایه‌اش را از كشور كم نخواهد كرد.
نظر شما