سلامت نیوز:دریاچه ارومیه برای انسان‌ها خطرناك شده‌است! این جمله را شاید نشنیده باشید اما داستان از زمانی شروع شد كه این دریاچه در نزدیك به 20 سال گذشته رو به خشك شدن گذاشت. از آنجایی كه این دریاچه، دومین دریاچه شور در جهان است، پس آبش نه برای كشاورزی مناسب است نه برای شرب.
اما وقتی به سمت خشك شدن رفت، بلورهای نمكش باقی ماند و بادهای خشك و غباردار. طوری كه استانداری آذربایجان غربی اعلام كرده خشكی این دریاچه باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست برای ساكنان اطرافش شده است.
از طرفی بعضی معتقدند ریزگردهای نمكی این دریاچه باعث افزایش سرطان ریه و فشار خون شده است. گرچه این گفته را رئیس اداره کنترل عوامل محیطی موثر بر سلامت مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت این قضیه را رد كرده اما پوشیده نیست كه این دریاچه با خشكی‌اش، تهدیدی برای سلامتی مردم شده است.
بلورهای نمك و افزایش اشعه ماورای بنفش
معاون عمرانی استانداری آذربایجان غربی هادی بهادری با اشاره به اینکه بحران دریاچه ارومیه در نتیجه 18 سال اخیر ایجاد شده است، گفت: «خشک شدن دریاچه مربوط به امروز و دیروز نیست و با اینکه تبعات و آثار آن بروز یافته، پیش‌بینی نهایت تبعات بحران دریاچه ارومیه غیرممکن است و تنها می‌توانیم بگوییم وضعیت دریاچه وخیم است.» بهادری با بیان اینکه تبعات بحران دریاچه ارومیه را می‌توان در 8 بخش مجزا توضیح داد، گفت: «به طور کلی 30 درصد مردم آذربایجان غربی از طریق کشاورزی امرار معاش می‌کنند و بیشتر مردم حاشیه دریاچه ارومیه کشاورز هستند و اکنون در بخش کشاورزی با دو مسئله شور شدن آب چاه‌های حواشی دریاچه و سرمازدگی محصولات کشاورزی روبه‌رو هستیم.» او با تاکید بر اینکه در بسیاری از روستاهای اطراف دریاچه ارومیه چاه‌ها شور شده است، افزود: «شور شدن آب‌ها باعث از بین رفتن زمین‌های کشاورزی می‌شود، به‌طوری‌که در حال حاضر کشاورزی در دشت‌های آذرشهر و مراغه، قوشچی و قره‌باغ تقریبا منتفی شده است.»
افزایش سرطان پوست
معاون عمرانی استانداری آذربایجان غربی، با اشاره به اینکه قوشچی با توجه به تعداد جمعیت آن تبدیل به شهر شده بود، اکنون دچار کاهش جمعیت شدید شده است، گفت: «کوچ اجباری در اطراف دریاچه ارومیه و خالی از سکنه شدن روستاها از جمله تبعات بحران دریاچه ارومیه است و اگر این روند ادامه یابد 5 میلیون نفر و در شعاع وسیع‌تر 13، 14 میلیون نفر سکنه اطراف دریاچه مجبور به کوچ خواهند بود.» او در ادامه به مشکلات بهداشتی شهروندان در اثر بحران خشکی دریاچه ارومیه اشاره کرد و گفت: «مشکلات بهداشتی مثل بیماری‌های آسم، آب مروارید، سرطان و فشار خون بیماری‌هایی است که جوامع محلی را در معرض خطر قرار داده است.» نكته مهمی كه بهادری به آن اشاره كرد، خطر ابتلای شهروندان آذربایجانی به سرطان پوست در نتیجه خشکی دریاچه است: «وقتی بلورهای نمکی کف دریاچه در معرض تابش آفتاب قرار می‌گیرد، باعث تولید اشعه‌های فرابنفش و مادون قرمز در این محدوده که برای شهروندان بسیار خطرناک است، می‌شود. این اشعه‌ها امکان ابتلا به سرطان پوست را در میان ساکنان منطقه افزایش می‌دهد.»
گسترش ریزگردها در دریاچه
بهادری با اشاره به گسترش ماسه‌های روان و ریزگردها به‌عنوان یکی از تبعات خشکی دریاچه گفت: «اگر امروز به منطقه جبل بروید احساس می‌کنید در صحرای آفریقا هستید و متوجه می‌شوید که تپه های رملی شکل گرفته در حال پیشروی به سمت جاده‌های سلماس است و کانون‌های ریزگرد در مناطق سلماس، میاندوآب، جبل، ارومیه، تبریز، عجب‌شیر و آذرشهر و... شکل گرفته است.»
او معتقد است به دلیل اینكه دمای منطقه هر سال در حال افزایش است، در آینده نه چندان دور یک کویر نمکی خواهیم داشت. اما مهندس شیدا ملک‌افضلی، رئیس اداره کنترل عوامل محیطی موثر بر سلامت مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت این قضیه را رد كرده است.
او در واکنش به اخباری مبنی بر افزایش سرطان ریه و فشار خون در استان‌های حاشیه دریاچه ارومیه به دلیل عوارض ریزگردهای نمکی گفت: «اطلاعات خام بیماری‌هایی نظیر سرطان ریه یا پرفشاری خون در استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، قابل استناد به ریزگردهای ناشی از خشک شدن دریاچه ارومیه طی یکی، دو سال اخیر نخواهد بود.» ملك‌افضلی درباره عوارض سلامتی ناشی از خشک شدن دریاچه ارومیه گفته است: «خشک شدن این دریاچه به دلیل اثر بر اکوسیستم منطقه حتما روی موجودات زنده در این ناحیه و به دنبال آن جمعیت ساکن در این موقعیت جغرافیایی اثرگذار است و نمی‌توان از اثرات بهداشتی آن به راحتی گذشت. یکی از این اثرات می‌تواند فرسایش بستر نمکی دریاچه و به دنبال آن پراکندگی کریستال‌های نمکی در محیط اطراف از طریق تغییرات جریان‌های هوایی و وجود بادهای غالب در منطقه باشد.»
باید همه فاكتورها را در نظر گرفت
ملک افضلی افزود: «نکاتی که باید به آن توجه ویژه داشت مربوط است به بالفعل شدن و تشخیص شیوع بیماری‌های غیرواگیر با دوران مصونیت خاص وابسته به نوع آلاینده‌ها، فاکتورهای عوامل محیطی یا حتی رعایت سبک زندگی. احتمال بروز بیماری‌هایی مثل سرطان ریه به دلیل مواجهه افراد با فاکتورهای محیطی به زمان طولانی و در مواردی بیش از یک دهه مورد نیاز دارد.
لذا اطلاعات خام بیماری‌هایی مثل سرطان ریه یا پرفشاری خون در استان‌های آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی که در حال حاضر گزارش می‌شود، قابل استناد به ریزگردهای ناشی از خشک شدن دریاچه ارومیه در این یکی، دو سال اخیر نخواهد بود.»
او ادامه داد: «طبق گزارش‌های موجود در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، بیماری‌های قلبی- عروقی، پر فشاری خون و ابتلا به سرطان‌ها در گروه پنج اولویت شاخص‌های ملی سلامت در کشور گزارش شده است. به همین دلیل ارائه اطلاعات این گروه از بیماری‌ها در دو استان یاد شده به تنهایی قابل استناد به وقوع پدیده ریزگردهای نمکی دریاچه ارومیه نیست.»
رئیس اداره کنترل عوامل محیطی موثر برسلامت وزارت بهداشت درباره مطالعات انجام شده در مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت در خصوص پدیده ریزگردهای نمکی دریاچه ارومیه گفت: «آنچه در منطقه حوضه آبریز دریاچه ارومیه و مناطق مسکونی اطراف آن با رویکرد سلامت بررسی شد، نقش عوامل اجتماعی اثرگذار بر سلامت یعنی تامین منابع آب آشامیدنی سالم و در دسترس با تاکید در مناطق روستایی حاشیه دریاچه ارومیه، تولید محصولات کشاورزی و باغی با کیفیت و با کمترین میزان مصرف سموم و کودهای شیمیایی، مهاجرت نیروی شاغل و کشاورز منطقه، خروج از شرایط اشتغال، شیوع بیکاری و خارج شدن از پوشش خدمات بیمه‌ای خصوصا بیمه روستایی که قابلیت پوشش خدمات و سطح بندی آن را با کمترین تعرفه‌ها هم برای شاغلان و هم برای افراد خانوار تحت پوشش به همراه دارد از جمله سایر پیامدها و چالش های ابعاد مختلف سلامتی در این منطقه است.»
نظر شما