سلامت نیوز: در ایران تعداد افرادی که مواد افیونی (تریاک، شیره، هروئین و پوبر نورفین) مصرف می‌کنند طبق اعلام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که در سال 1380 آمارگیری شده 3761000 بوده است. طبق برآوردی که دبیر خانه ستاد مبارزه با مواد مخدر انجام داده،  به شمار مصرف‌کنندگان موادمخدر سالانه2درصد افزوده می‌شود که با این تخمین شمار مصرف کنندگان هم اکنون باید از مرز چهار میلیون نفر فراتر رفته و چه بسیار بیماری‌های مهلک، جنایات و آسیب های اجتماعی که با مواد مخدر، « رابطه معنادار» دارد.

به گزارش سلامت نیوز، روزنامه قانون نوشت: معضل اعتیاد یکی از مهم‌ترین دردهای جامعه است. بیکاری و کمبود تفریحات سالم و امکانات مناسب آموزشی، پرورشی و ورزشی جوانان جامعه را به ویژه در اجتماعات کوچک و مناطق محروم کشور بیشتر به سمت تفریحات ممنوع مانند اعتیاد سوق داده و بر جذابیت موادمخدر افزوده است.جامعه ای که دچار بیماری اعتیاد است، بخش مهمی از نیروی فعال آن به مواد مخدر وابسته است. اما مسئله مهمی که قابل توجه است اعتیاد دوباره بعد از گذراندن دوره های درمانی و پاک شدن است. این مشکل بسیاری از افراد معتاد در جامعه ماست که بعد از ترک، دوباره معتاد می شوند. کشوری را در جهان نمی شناسیم که از آسیب های ناشی از عرضه و مصرف موادمخدر در امان مانده باشد.

در ایران تعداد افرادی که مواد افیونی (تریاک، شیره، هروئین و پوبر نورفین) مصرف می‌کنند طبق اعلام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که در سال 1380 آمارگیری شده 3761000 بوده است. طبق برآوردی که دبیر خانه ستاد مبارزه با مواد مخدر انجام داده،  به شمار مصرف‌کنندگان موادمخدر سالانه2درصد افزوده می‌شود که با این تخمین شمار مصرف کنندگان هم اکنون باید از مرز چهار میلیون نفر فراتر رفته و چه بسیار بیماری‌های مهلک، جنایات و آسیب های اجتماعی که با مواد مخدر، « رابطه معنادار» دارد.

متجاوز از 65 درصد منشا بیماری حدود 60 میلیون نفر در جهان و بیش از 19 هزار نفری که در ایران، مبتلا به ایدز شناسایی شده اند، به طور مستقیم و غیرمستقیم به معتادان تزریقی موادمخدر مربوط شود.عرضه و مصرف موادمخدر، در اکثر موارد، عامل مهم جنایات و ناهنجاری ها و در برخی مواقع، معلول عوامل شخصیتی، خانوادگی، اجتماعی، اقتصادی و ناآگاهی افراد است.در رابطه با این موضوع عبدالصمد خرمشاهی، وکیل پایه یک دادگستری برای پاسخ به برخی پرسش ها با روزنامه قانون  گفت‌وگو کرد. او پرونده‌های بسیار مهمی در کارنامه تاریخی اش داشته و ضمنا به مدت 10 سال به عنوان وکیل تسخیری در دادگاه های انقلاب فعالیت داشته است. بنابراین او با معضلات جامعه از نزدیک آشناست. خرمشاهی در پاسخ به این سوال که چرا ایران سال‌هاست اسیر موادمخدر شده است، گفت: از نظر جغرافیایی افغانستان همسایه جنوب شرقی کشورمان، بیشترین سهم در تولید موادمخدر را داشته است. آمارها نشانگر این است که بخش اعظم تریاک و هروئین در افغانستان تولید می شود و از طریق ایران به ترکیه و کشورهای دیگر اروپایی توزیع می‌شود. بنابراین تولید موادمخدر، توزیع و تجارتش بعد از تجارت نفت، اسلحه و توریست چهارمین تجارت پر سود و غیرقانونی دنیا محسوب می شود و طبیعتاً خواه و ناخواه کشور ما را درگیر این مسائل کرده است. ضمن اینکه مرز مشترک کشورمان با افغانستان طولانی است و به طرق مختلف تریاک و سایر مشتقات آن از طریق همین مرز مشترک وارد کشور می شود.او در ادامه افزود: باید به یک موضوع مهم اشاره کنم تا مردم ایران متوجه شوند که بستن مرز مشترک از لحاظ فیزیکی کار بسیار دشواری است که برای دولت انرژی و هزینه هنگفتی به بار آورده است.

 تجارت مواد مخدر سودآور و جذاب است
خرمشاهی تجارت غیر قانونی مواد مخدر را پرسود دانست و گفت: این تجارت پر سود باعث شده تا مواد مخدر وارد ایران شود. یک زمانی در مرزها و شهرستان‌هایی که هم مرز با کشور افغانستان هستند سیم خاردارهایی در آنجا نصب می شد و قاچاقچیان مواد مخدر این پوشش حفاظتی را از بین می بردند و موادمخدر را وارد کشور می کردند. به هر حال تجارت قاچاق مواد مخدر در ایران تاریخچه طولانی دارد.او در ادامه به شبکه های مافیایی مواد مخدر در ایران اشاره کرد و گفت: در 30 یا 40 سال گذشته این شبکه های مافیایی قدرت آنچنانی نداشتند اما شنیده ها حاکی از آن است که در سال های اخیر این باندهای مافیایی قدرتمند تر از گذشته عمل می کنند. اما متأسفانه خلأهای قانونی در خصوص قاچاق، توزیع و مصرف مواد مخدر در کشور وجود دارد و همان طور که گفتم تجارت مواد مخدر پرسود و پر درآمد است. ضمن اینکه مرز مشترک ایران و افغانستان، ورود شبکه های مافیایی در آن و یکسری معضلات دیگر باعث شده تا بسیاری از جوانان کشورمان به دام اعتیاد بیفتند.

  قاچاق مواد مخدر وسوسه ای برای پولدار شدن
او در پاسخ به این سوال که مافیای مواد مخدر چه کسانی هستند که دولت، ضابطین دادگستری، نیروی انتظامی و مأموران امنیتی کشور نمی توانند با این افراد مقابله کنند، گفت: هر چیزی که سودآور باشد جذاب خواهد بود و ممکن است اشخاص بسیار زیادی وارد این جریان شوند و باندهای مافیایی را تشکیل دهند. اما وقتی صحبت از مافیا می کنیم این تصور به ذهن خطور می کند که اشخاص از هر نوع، قشر و شغلی یک باند را تشکیل می‌دهند و نباید فراموش کرد که این اشخاص به یک قاچاقچی حرفه ای و قدرتمند موادمخدر در داخل و خارج کشور تبدیل شده اند. این وکیل پایه یک دادگستری تاکید کرد: بارها مشاهده شده افرادی از جمله مقامات محلی، تعدادی از مردم با این شبکه‌های مافیایی برای ورود و توزیع مواد مخدر در کشور همکاری می کردند و همان طور که گفتم این تجارت سودآور جذاب است. زیرا درآمد و پول هنگفتی در آن وجود دارد. بنابراین شناسایی و برخورد با شبکه های مافیایی ممکن است در ظاهر کار آسانی باشد اما حقیقت امر این است که دولت به تنهایی نتوانسته با این معضل مقابله کند. اکنون کشورهای دیگر در گیر مبارزه با قاچاقچیان مواد مخدر و باند های مافیایی هستند.

 واردات بیش از حد مواد مخدر
خرمشاهی در پاسخ به این سوال که آیا خلأ های قانونی در مبارزه با مواد مخدر وجود دارد و تا کنون این قوانین جنبه بازدارندگی لازم را برای برخورد با قاچاقچیان مواد مخدر داشته است یا خیر گفت: از اواخر دوره قاجار قانونی تحت عنوان قانون تحدید در خصوص تریاک وجود داشت یعنی با توجه به این قانون از افرادی که تریاک کشف می شد مالیات می گرفتند. در سال 1301 قانونی به نام قانون منع ورود مواد مخدر و قبل از آن هم مصوبه ای که سید ضیاء الدین به عنوان نخست وزیر در سال 1300 تصویب کرد که نشان می داد از آن دوران دولت و حکومت درگیر این مسائل و مبارزه با تریاک و مواد مخدر بوده اند. حتی در آن دوران قانونی تصویب شده بود که اگر کارمندان دچار اعتیاد شوند صلاحیت کارمندی را نداشته و اخراج می شدند. در سال 1307 قانونی در خصوص حمل و توزیع مواد مخدر تصویب شد و یکسری مجازاتی داشت. در سال 1334 قانونی تحت عنوان منع کشت خشخاش تصویب شد و بعد از آن صدها کیلو تریاک برای بخش دارو و درمان بیماران از افغانستان وارد ایران شد که این حجم بیش از حد انتظار بود و باعث شد تا مردم به مصرف تریاک روی آورند و دچار اعتیاد شوند و بعد از آن در 1359 و 1367 قوانینی برای مبارزه با این موضوع در تشخیص مصلحت نظام تصویب و اجرایی شد و بعد از آن در سال 1376 این قانون دچار اصلاحاتی شد.این حقوقدان به مجازات اعدام برای حمل مواد مخدر اشاره کرد و گفت: این قوانین، قوانین قهری است که ماده 8 قانون مبارزه با مواد مخدر اشاره به حجم و میزان آن دارد یعنی اگر از شخصی بیش از 30گرم مواد مخدر کشف شود مجازات وی اعدام خواهد بود. اوایل انقلاب به شدت به عاملان مواد مخدر رفتار می شد. به این معنا که در دوران اولیه انقلاب در خصوص مواد مخدر اعدامی های زیادی داشتیم که بیشترین آمار اعدام در سطح دنیا را نشان می داد.

 900 هزار نفر ایرانی به صورت تفننی موادمخدر مصرف می کنند
من همیشه به تجربه تاریخی تاکید کردم که اگر تمام قاچاقچیان مواد مخدر را اعدام کنیم اما تا زمانی که بستر مناسبی برای از بین رفتن این قضیه فراهم نشود قطعا این معضل ریشه کن نخواهد شد. طبق آمارهای رسمی از 70 میلیون ایرانی 3 میلیون به صورت حرفه ای درگیر این قضیه هستند یعنی سه میلیون معتاد داریم حالا می تواند اعتیاد به تریاک یا مشتقات آن، انواع روانگردان ها باشد و تقریبا 900 هزار نفر ایرانی به صورت تفننی از مواد مخدر استفاده می کنند.خرمشاهی به آمار پرونده های قضایی در خصوص مواد مخدر اشاره کرد و گفت: آمار پرونده های قضایی و افراد معتاد در کشور نشان‌دهنده این است که برخورد با این مسائل مناسب نبوده و برخورد قهرآمیز هیچ موقع تاثیری بر کاهش قاچاق مواد مخدر نداشته و هر روز مشاهده می کنیم که بخشی از آمار پرونده های قضایی کشورمان مخصوصا در دادگاه انقلاب افرادی که به نوعی با قاچاق مواد مخدر، استعمال و نگهداری از آن را انجام می‌دهند اختصاص یافته است.او در ادامه تاکید کرد: قوانین سختگیرانه حتی مجازات اعدام و بدون در نظر گرفتن راهکارهای دیگر نمی تواند کارساز باشد و هر سال آمار جرایم مربوط به قاچاق موادمخدر در حال افزایش است.12 میلیون نفر در کشور گرفتار مواد مخدر هستنداین وکیل پایه یک دادگستری در نظر گرفتن اشد مجازات در خصوص قاچاق مواد مخدر را به تنهایی راهکار مناسبی ندانست و گفت: قریب به 12 میلیون نفر از مردم کشورمان گرفتار معضل این فاجعه اجتماعی هستند. به نظر من شدیدترین مجازات‌ها هم نتوانسته باعث کاهش قاچاق مواد مخدر در کشور شود و برای از بین بردن این معضل اجتماعی باید برنامه‌ریزی های جامع و مدونی از سوی دولت و ستاد مبارزه با مواد مخدر صورت گیرد و در هر حال برای رسیدن به یک نتیجه مطلوب نیاز به بسیج عمومی و عزم ملی داریم.خرمشاهی به نبود آموزش کافی برای جلوگیری از گرایش جوانان به مواد مخدر اشاره و تاکید کرد: وقتی برنامه ای برای سرگرمی جوانان نداشته باشیم قطع به یقین این آسیب اجتماعی تشدید می شود. در سال‌های اخیر مشکلاتی ناشی از فقر، بیکاری، طلاق و از همه مهمتر عدم آموزش باعث شده تا مواد مخدر در خانواده‌ها و به خصوص جوانان رسوخ کند.

 اعتیاد ، پناهگاه جوانان است
این حقوقدان بیان کرد: متأسفانه هر زمان که جوانان دچار ناامیدی می شوند به عنوان یک پناهگاه و فرار از مشکلات به سمت اعتیاد روی می آورند. اعتیاد و موادمخدر مشکل اجتماعی است و برای از بین بردن این معضل اجتماعی، باید با یکدیگر وحدت داشته باشیم. زیرا مسئله به اجتماع و سلامت جامعه مربوط می‌شود  او در ادامه به بی تفاوتی مسئولان برای عدم برخورد با کشیدن قلیان در اماکن عمومی اشاره کرد و گفت: نه تنها در این رابطه آموزش نداشتیم بلکه بدآموزی هم کردیم. بسیاری از مقامات در خصوص جمع آوری قلیان در قهوه‌خانه ها دچار تردید، بی تفاوتی یا عدم ثبات در تصمیم‌گیری می شوند. به طور مثال شاهد بودیم که از سوی نهاد ها و اماکن در پاره ای از مقاطع زمانی، رستوران‌ها از ارائه قلیان به مشتری ممنوع می شدند اما متاسفانه بعد از مدتی مجددا این محدودیت ها به دلایل نامعلوم برداشته می شود یا در پاره ای از شهرستان‌ها کشیدن قلیان در رستوران ها آزاد است. این موارد نشان‌دهنده بی نظمی و عدم ثبات در تصمیم گیری از سوی مقامات و مسئولان ذی ربط است.