سلامت نیوز:سابقه فعالیت اورژانس پیش بیمارستانی در ایران به چهلمین سال خود رسید و با وجود خدمت‌رسانی شبانه‌روزی تکنسین‌های این بخش، هنوز تسهیلات، حقوق، مزایا و سختی کار متناسب با مسایل این شغل وجود ندارد. مصائب مربوط به کمبود نیرو که به جان نظام سلامت ایران افتاده، دامنگیر اورژانس نیز شده است تا جایی که به ادعای رئیس هیات مدیره انجمن فوریت‌های پزشکی ایران پرسنل اورژانس مجبورند به صورت دوشیفته کار کنند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه سپید معاون درمان وزیر بهداشت نیز معتقد است که کمبودهای جدی در زمینه اورژانس وجود دارد و با بیان اینکه 850 پایگاه اورژانس از برنامه پنجم توسعه عقب هستیم، گفت: «این مسئله زمان رسیدن بر بالین بیمار را افزایش می‌دهد و حجم کاری پرسنل اورژانس را نیز بسیار زیاد کرده است.»
محمد حاجی آقاجانی مشکل اصلی این حوزه را نیروی انسانی عنوان کرد و گفت: «در حال حاضر برای پایگاه‌های موجود 7000 کمبود قطعی پرسنل داریم و اگر بخواهیم پایگاه‌های جدید پیش‌بینی شده را اضافه کنیم، 7000 نفر دیگر نیز نیاز خواهیم داشت.»
وی با بیان اینکه در حال حاضر پرسنل اورژانس دو برابر ساعت موظفی خود کار می‌کنند و این در هیچ ارگانی مشابه ندارد، تصریح کرد: «وظیفه ما تامین نیروی انسانی است و وزیر بهداشت نیز در جلسات متعدد با تصمیم‌گیران کشور به طور جدی پیگیر این موضوع هستند.»
البته نمی‌توان انکار کرد که وزیر بهداشت پیگیر حل این موضوع است، چراکه در مراسم گرامیداشت چهلمین سال تاسیس اورژانس پیش‌بیمارستانی، طرحی را ارائه کرد که خیلی هم بی‌حاشیه نبود. وی که به نظر می‌رسد از سروسامان یافتن وضعیت اورژانس کشور با سازوکار کنونی ناامید شده است، پیشنهاد استقلال کامل این بخش را داده و البته تاکید کرده که نیازی به مصوبه مجلس هم ندارد.
تاکیدی که شائبه دور زدن مجلس از سوی آقای وزیر را در میان منتقدان تقویت کرد. حسن هاشمی با بیان اینکه پیشنهاد تشکیل سازمان مستقل اورژانس کشور به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی ارائه شده است، گفت: «اگر شورای‌عالی اداری آن را تصویب کند، تشکیل آن به مصوبه مجلس نیازی ندارد.»
وزیر بهداشت با بیان اینکه لازم است در کشور سازمانی به نام سازمان اورژانس تشکیل شود، خاطرنشان کرد: «باید تمام اقدامات مانند استخدام، حقوق و برنامه‌های اورژانس به صورت متمرکز در آن سازمان ساماندهی شود، درست مانند سازمان غذا و دارو و انتقال خون که هم‌اکنون استقلال پیدا کرده‌اند.»
وی به جلسه هفته گذشته وزارت بهداشت با محمد باقر نوبخت رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی برای تشکیل سازمان اورژانس اشاره کرد و گفت: «در این جلسه طرحی در رابطه با ایجاد سازمان اورژانس ارائه شد و کلیات آن نیز مورد پذیرش قرار گرفت و اگر ایجاد این سازمان در شورای‌عالی اداری کشور تصویب شود، دیگر نیازی به تصویب مجلس برای تشکیل آن نداریم.»
هاشمی جبران کمبود نیروی انسانی در این بخش را چندان امیدوار کننده ندانست و تصریح کرد: «سال گذشته 17 هزار پرستار بازنشسته شد، در حالیکه حتی یک نفر نیز جایگزین نشد.»
وزیر بهداشت با دورزدن مجلس به نتیجه نمی‌رسد
اما عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی نظر مساعدی نسبت به طرح جدید وزیر بهداشت ندارد. احمد آریایی‌نژاد در گفتگو با خبرنگار سپید با بیان اینکه تا محتوا و هدف این طرح به صورت کامل روشن و مشخص نشود، نمی‌توان صرفا آن را رد یا قبول کرد، گفت: «از آنجاکه بودجه لایحه‌های تقدیمی را دولت تامین می‌کند، حتی اگر اورژانس تبدیل به یک سازمان مستقل شود، بازهم بودجه آن را دولت باید تامین کند.»
وی با تاکیدبر اینکه کار مجلس نظارت است، تصریح کرد: «اگر متولیان این طرح بتوانند بدون نظارت ما کار را به پیش ببرند که باعث خرسندی ماست.
اما اینکه آقای وزیر می‌گوید نیازی به مصوبه مجلس ندارد، به این معنا است که یا قصد کوتاه کردن مسیر را دارد، یا می‌خواهند مجلس را دور بزند. اگر منظور مورد اول باشد که خالی از اشکال بوده و مجلس نیز به امر نظارت خود می‌پردازد. اما اگر خدایی ناکرده بحث دورزدن به میان آید، بعید است کار به نتیجه برسد. از همه این حرف‌ها گذشته محتوا، هدف و روش اجرای این طرح از اهمیت زیادی برخوردار است و اگر به طور کامل و روشن بیان شود، مجلس بهتر می‌تواند نسبت به آن موضع‌گیری کند.»
این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، شخصیت وزیر بهداشت را با عنوان «انسان متشرع» توصیف و خاطرنشان کرد: «گاهی اوقات صحبت‌هایی ازسوی وزیر سرمی‌زند که تامل‌برانگیز است.
مثلا برای درمان نازایی می‌گوید که اگر مجلس تصویب کند، ما حرفی نداریم. مجلس چه چیزی را باید تصویب کند؟ لایحه یا طرح؟ طرحی که حاوی بارمالی است را که مجلس نمی‌تواند ارائه کند. بودجه لایحه را نیز که دولت می‌دهد و ما خیلی تلاش کنیم می‌توانیم تا چند درصد آن را تغییر دهیم.» وی ادامه داد: «بنابراین نمی‌توان گفت این دست اظهارنظرها با چه هدفی بیان می‌شود، اما لازم است که اصلاح شود.»
آریایی نژاد با بیان اینکه اگر یک طرح در حالت کلی خوب یا بد باشد، مجلس و دولت به یک اندازه در آن سهیم هستند، تصریح کرد: «اگرچه هردو باید در خدمت مردم باشیم، اما باید چارچوب‌ها حفظ شود تا تداخل وظیفه‌ای پیش نیاید. تعریف کار مجلس و دولت مشخص است، اما اینکه برای توجیه عدم توانایی در انجام یک کار، بهانه بیاوریم که مجلس باید آن را تصویب کند، کار درستی نیست.
لذا بهتر است به جای تخریب یکدیگر، از هم حمایت مبنایی انجام دهیم.» وی در بخش دیگری از سخنان خود اضافه کرد: «از لحظه‌ای که حادثه‌ای رخ می‌دهد و مجروح یا بیماری نیاز به مراجعه به مراکز درمانی پیدا می‌کند، خدمات اورژانس نقش اساسی در تسریع امور دارد. اما همه ما می‌دانیم که در بحث اورژانس با مشکلات اساسی روبرو هستیم.»
وی ادامه داد: «تعریف فعالیت اورژانس مربوط به آن بازه زمانی است که شخصی نیاز به کمک دارد تا زمانی که وی به مراکز درمانی تحویل داده شود، اما الان نوعی تداخل و همپوشانی در نظام ارائه خدمت در این بخش وجود دارد که تعبیر قدیمی «آشپز دو تا شد» را تداعی می‌کند. به نحوی که جمعیت هلال احمر می‌گوید ما فرایند آزادسازی را انجام می‌دهیم و اورژانس بیمار را حمل کند که در واقع این یک همپوشانی است که نیازمند نیرویی مضاعف است. لذا اگر بتوان این نقیصه را برطرف و از این طریق در نفرات و تجهیزات صرفه جویی کرد، خیلی بهتر است.»
تشکیل سازمان اورژانس ضروری است
انتقادات آریایی‌نژاد درحالی مطرح شد که دیگر عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی نظراتی کاملا متفاوت دارد و تشکیل سازمان مستقل اورژانس را ضروری می‌داند.
رسول خضری در گفتگو با خانه ملت با بیان اینکه به طورحتم تشکیل سازمان مستقل اورژانس درحل مشکلات و معضلات اورژانس به ویژه اورژانس‌های بیمارستانی و پیش بیمارستانی بسیار موثر است، گفت: «تشکیل این سازمان مستقل در کارآمدی سیستم اداری و ساختار اورژانس بسیار موثر بوده و می‌توان انتظار داشت که با تصویب این موضوع بسیاری از مشکلات درارائه خدمات به بیماران حل شود.»
وی با تاکید بر اینکه در پی تشکیل سازمان مستقل اورژانس یک شورای راهبردی جدید منطبق با آخرین استانداردهای دنیا دربخش اورژانس تشکیل می شود، تصریح کرد: «هرچند که درنهایت و پس ازتشکیل سازمان اورژانس این وزارت بهداشت است که برای این سازمان سیاستگذاری می‌کند؛ چون سازمان اورژانس در این شرایط به عنوان بازوی راهبردی و اجرایی وزارت بهداشت خواهد بود که فعالیت آن از نظر انسجام و ساختار بازتعریف شده و منطبق با اصول و استانداردهای دنیا تنظیم می‌شود.»
خضری تشکیل سازمان مستقل اورژانس را در حل مشکلات این حوزه ضروری خواند وادامه داد: «در حال حاضر بزرگترین مشکل و خلاء در بخش اورژانس این است که خدمات ارائه شده ازسوی اورژانس دریایی و هوایی با حد مطلوب فاصله بسیاری دارد، همچنین میزان و تعداد آمبولانس‌های جاده‌ای باید افزایش پیدا کند؛ هرچند که نسبت به گذشته خدمات ارائه شده با کیفیت‌تر شده اما باز باید تاکید کرد که همه این موارد با استانداردهای جهانی فاصله بسیاری دارد.»
در این میان رئیس اورژانس کشور تحقق ساختار عمودی در اورژانس را یکی از اهداف طرح جدید وزیر بهداشت معرفی کرد. امین صابرنیا که نسبت به بهبود شرایط اعتباری و منابع مالی این طرح جدید خیلی خوش‌بین نیست، گفت: «هنوز این طرح به نتیجه مطلق نرسیده و نمی‌توانیم بگوییم که با ایجاد یک شبکه جداگانه، درهای دولت برای تامین منابع باز می‌شود.
تامین منابع نیازمند این است که دولت اشراف بیشتری به اورژانس پیش بیمارستانی و مشکلات آن داشته باشد. شاید یکی از بحث‌هایی که با این طرح اتفاق می‌افتد، متمایل شدن نگاه‌ها به سمت توسعه خدمات است.»
امین صابرنیا به تجربه سایر کشورها در این زمینه اشاره و تصریح کرد: «در کشورهای مختلف سازمان‌هایی تحت عنوان سازمان اورژانس فعالیت می‌کنند که کلیه خدمات امدادی از جمله آتش‌نشانی، اورژانس پیش بیمارستانی و امداد و نجات را به عهده می‌گیرند،لذا نگاه کلان ما به این سمت است که خدمات امدادی ما از اول تا آخر به شکل مناسب انجام شود.»
وی با تاکیدبر اینکه اورژانس نیازمند چابک‌سازی است، خاطرنشان کرد: «اورژانس نیاز به یک تفکر تخصصی دارد و رفتار مدیریتی آن باید از بالا به پایین با یک تعریف خاص از بایدها و نبایدها انجام شود.
این مهم نیازمند یک زیرساخت، نیروی تخصصی و همچنین برنامه مناسب است.» صابرنیا عمودی نبودن ساختار را یکی از مشکلات حال حاضر اوژانس معرفی و تصریح کرد: «متاسفانه رفتار رئیس اورژانس در دانشگاه‌ها و شبکه‌ها به شکل عمودی اجرا نمی‌شود؛ مثلا ممکن است رئیس شبکه تصمیماتی بگیرد که برای خدمات اورژانس مناسب نباشد.
ازسوی دیگر منابعی که برای اورژانس لحاظ می‌شود، متناسب با خدمتی که انجام می‌‌گیرد نیست و تامین منابع نیز تنها از طریق دولت است؛ در صورتی‌که منابع باید از محل خدماتی که اورژانس در داخل شهرها یا جاده‌ها انجام می‌دهد نیز تامین شود.»
نظر شما