سلامت نیوز:نتایج جامعترین تحقیق كشوری درباره شیوع مصرف انواع مواد اعتیادآور با عنوان «پیمایش ملی خانوار در مورد شیوع مصرف مواد» در اختیار ستاد مبارزه با موادمخدر قرار گرفت.
به پزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد تحقیقی كه ٦١ هزار نفر از جمعیت ١٥ تا ٦٤ ساله در ٢٠ هزار و ٣٠٠ خانوار شهری و روستایی ساكن در ٣١ استان كشور را از بابت مصرف سیگار، قلیان، الكل، موادمخدر، محركها، داروهای اعتیادآور بدون تجویز پزشك و مواد اعتیادآور غیرمعمول (چسب، بنزین و حلالهای صنعتی) مورد پرسش قرار داده است.
محسن روشن پژوه؛ معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی كشور و مجری این تحقیق در نشست خبری خود درباره جزییات این تحقیق كه انجام آن و جمعآوری و تحلیل دادهها از دی ماه ١٣٩٣ تا اسفند ١٣٩٤ طول كشیده و شامل سن نخستین تجربه مصرف، انگیزه مصرف، گروه سنی و جنسی و شغلی و تحصیلی مصرفكنندگان، تعداد افراد مصرفكننده تحت درمان اعتیاد، نوع و میزان مصرف، الگوی مصرف و مدت مصرف است، اعلام كرد كه بنا بر نتایج این تحقیق، الگوی اعتیاد در ایران از یك روند مشخص با ترتیب سیگار، الكل، قلیان، موادمخدر یا محركها پیروی میكند.
بنا بر نتایج مطالعات انجام شده در ستاد مبارزه با موادمخدر، در فاصله سالهای ١٣٢٧ تا ١٣٩٠، بیش از ٢٣ تحقیق مقطعی، كشوری و در گروههای نمونه مختلف؛ دانشجویان، دانشآموزان، زندانیان و معتادان درباره شیوع مصرف مواد اعتیادآور انجام شده كه آخرین تحقیق در این زمینه، «طرح ملی شیوعشناسی مصرف موادمخدر در بین شهروندان ایرانی بود كه سال ١٣٩٠ توسط پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی و با حمایت مالی ستاد مبارزه با مواد انجام شد كه ١٥ هزار خانوار با جمعیت ١٥ تا ٦٤ ساله كشور در این پیمایش مورد سوال قرار گرفتند و بر اساس نتایج به دست آمده از پرسشهای تحت شوندگان، نرخ شیوع اعتیاد در ایران حدود ٦٥/٢ درصد برآورد شد.
در حالی كه در تحقیق جامع اعتیاد سال ٩٤، ضریب عدم پاسخگویی ١٠ درصد در نظر گرفته شده، روشنپژوه بدون اعلام اعداد استخراج شده از این تحقیق و واگذاری مسوولیت اعلام ارقام به ستاد مبارزه با موادمخدر به عنوان متولی رسمی اعلام آمار اعتیاد در كشور، گفت كه اگرچه نتایج این تحقیق به دلیل متفاوت بودن متدلوژی نباید با نتایج مطالعات پیشین مقایسه شود اما نرخ شیوع اعتیاد در این تحقیق تفاوت معنا داری با نتایج پیمایش ملی اعتیاد سال ٩٠ ندارد هر چند كه نتایج این تحقیق، تفاوتهایی را در طبقهبندی استانها از بابت شیوع كم، متوسط و بالای اعتیاد نسبت به نتایج به دست آمده در پیمایش ملی سال ٩٠ رقم زده چنانكه بر اساس نتایج این تحقیق، چهار استان خوزستان، گلستان، كرمان و سیستان و بلوچستان، به ترتیب بیشترین شیوع مصرف را داشتند اما استانهای یزد و اردبیل در گروه شیوع كم قرار گرفتند و در حالی كه بنابر آخرین اعلام دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان تهران، نرخ شیوع اعتیاد در استان تهران ٩٥/٢درصد برآورده شده و این استان از نظر شیوع اعتیاد، بالاتر از میانگین كشوری و در رتبه نهم استانها قرار گرفته، اما در این تحقیق به عنوان استان با شیوع متوسط شناسایی شده ضمن آنكه استانهای هرمزگان و مركزی نسبت به نتایج پیمایش سال ٩٠ تغییرات شیوع داشتهاند اما در مجموع شیوع مصرف در ١١ استان كشور كم بوده و اغلب استانها در گروه با شیوع كم یا شیوع متوسط قرار میگیرند.
وی در اشاره به نكات نگرانكننده این تحقیق گفت: «با وجود آنكه كاهش سن نخستین تجربه مصرف در این تحقیق مورد تایید قرار نگرفت و سن نخستین تجربه مصرف هم تفاوت معناداری با نتیجه پیمایش سال ٩٠ و ٤/٢٣ سال نداشت اما فاصله سن شروع مصرف زنان به مردان بسیار نزدیك شده است.
اگرچه همچنان پرمصرفترین مواد اعتیادآور در ایران، تریاك و مواد برپایه تریاك است و روش مصرف هم اغلب تدخینی و استشمامی است و مصرف محركها نسبت به گذشته افزایش چشمگیری نداشته، اما همچنان مصرف بالای محركها نگرانكننده است.
الگوی چندمصرفی در كشور افزایش داشته و نتایج این تحقیق نشان داد كه تعدادی از مصرفكنندگان، تا مصرف سه مادهای همزمان را هم گزارش كردهاند ضمن آنكه مصرف همزمان مخدر، محرك و الكل توسط مصرفكنندگان هم از دیگر نتایج این تحقیق است. البته با وجود محدودیتهای شرعی و قانونی مصرف الكل در ایران، انتظار داشتیم میزان مصرف الكل در ایران كمتر از پاسخهای مصرفكنندگان باشد در حالی كه اینطور نبود.»
نظر شما