سلامت نیوز: وجود ۱۱ میلیون حاشیهنشین در ایران موضوعی است که بار دیگر مورد تاکید مسئولان دولتی قرار گرفت. در حالی که آبان سال گذشته وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده بود در حال حاضر ۱۸ میلیون نفر معادل یک سوم جمعیت ایران در وضعیت بد مسکنی قرار دارند که از این تعداد ۱۱ میلیون نفر این جمعیت در حاشیه شهرها و هفت میلیون نفر در میان شهرها و در شرایط بدی زندگی میکنند، روز گذشته وزیر کشور عنوان کرد: «۱۱ میلیون نفر حاشیهنشین داریم که رهبر معظم انقلاب در این زمینه دستور ویژه صادر فرمودند.»
به گزارش سلامت نیوز، بر اساس تعریف سازمان ملل متحد حاشیهنشینی پدیده ای است که با اسکان غیر رسمی و بدون مجوز اقشار کم درآمد در مکانهای مستعد کناره شهرها آغاز میشود. در واقع حاشیهنشینان به افرادی گفته میشود که از مناطق دور افتاده و کمتر برخوردار راهی شهرها شده و در مواجهه با هزینههای سنگین زندگی حاشیهنشینی را انتخاب میکنند. ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و حدود ۱۱ میلیون نفر حاشیهنشین دارد. بررسیها نشان میدهد معضل حاشیهنشینی به علت مهاجرت بی رویه اتفاق میافتد، چرا که برخی روستاییان برای برخوردار شدن از امکانات به شهرهای بزرگ مهاجرت میکنند و به علت ناتوانی در مسائل مالی در اطراف این شهرها سکنی میگزینند. به عبارت دیگر توزیع ناعادلانه امکانات، جاذبههای شهری، عدم اشتغال، درآمد کم و مهاجرت گسترده از شهرهای کوچک و روستاها از جمله دلایل ایجاد پدیده حاشیهنشینی در اغلب کلانشهرهاست. با وجود این، افزایش حاشیهنشینی تبعاتی را به دنبال دارد و علاوه بر اینکه چهره شهر را مخدوش میکند به علت فراهم نبودن زیر ساختها و عدم تطابق مناطق حاشیهنشین با استانداردهای اجتماعی و فرهنگی مشکلاتی را برای حاشیهنشینان به بار میآورد. حتی بهداشت شهری، فردی و اجتماعی در این مناطق با مشکل اساسی رو به روست.
این روزها به حدی مهاجرت به کلانشهرها از جمله تهران و مساله حاشیهنشینی افزایش یافته که مسئولان به فکر راه چاره افتاده اند، چرا که مرداد سال گذشته وزیر راه و شهرسازی به زندگی نزدیک به ۱۸ میلیون نفر از ۵۵ میلیون نفر جمعیت شهری در حاشیههای شهرها اشاره کرد که با یک محاسبه ساده در مییابیم تقریبا یکسوم شهروندان ایرانی حاشیهنشیناند. بنابراین حاشیهنشینی آنچنان چشمگیر شده که مسئولان بلندپایه کشور هم نسبت به مشکلات آن اذعان داشته اند. از سوی دیگر، حاشیهنشینی یکی از آسیبهای اجتماعی است که معضلات دیگری چون اعتیاد، طلاق، مفاسد اخلاقی و اجتماعی را در دل خود جای داده است. بر همین اساس ضروری است مسئولان بیشتر از پیش به آن توجه کنند تا به این طریق میزان حاشیهنشینی، این معضل رو به گسترش، را کاهش دهند. از سوی دیگر، معضل حاشیهنشینی برای شهروندان شهرهای بزرگ نیز مشکلاتی را ایجاد کرده است، به گونهای که آنان نیز به این مساله اشاره کرده و خواهان رسیدگی به این امر هستند.
هشدار درباره حاشیهنشینی در ایران
آبان سال گذشته وزیر راه و شهرسازی عنوان کرد که در حال حاضر ۱۸ میلیون نفر معادل یک سوم جمعیت ایران در وضعیت بد مسکنی قرار دارند و ۱۱ میلیون نفر این جمعیت در حاشیه شهرها زندگی میکنند. عباس آخوندی ادامه داد: این بد مسکنی به دلیل ضعف خدمات شهری و زیرساختی است، در حالی که وجود یک شبکه حمل و نقل ریلی میتواند مانع از بروز پدیده بد مسکنی شود. به گزارش میزان، او گفت: وزارت راه و شهرسازی درصدد است با توسعه حمل و نقل ریلی، نظام شهرسازی، توسعه ایران شهری، ارتباط انسانی را با توسعه شبکههای ریلی متحول کند. «۱۱ میلیون نفر حاشیهنشین داریم که رهبر معظم انقلاب در این زمینه دستور ویژه صادر فرمودند.» این اظهارنظر پنجشنبه توسط وزیر کشور انجام شد.
به گفته عبدالرضا رحمانی فضلی وقتی که شرایط زندگی نامطلوب اجتماعی و فرهنگی به وجود میآید جمعیتی در روستا نمیماند و این نشان میدهد که برنامهریزی مبتنی بر توسعه نبوده و نداشتیم. او ادامه داد: بر این اساس وزارت کشور بر موضوع آسیبهای اجتماعی متمرکز شده است. جمع آوری مسائل مربوط به آسیبهای اجتماعی توسط دستگاههای اجرایی اقدامی بود که در قالب طرحی تدوین و تقدیم مقام معظم رهبری شد. رحمانی فضلی با بیان اینکه ۲۰ سال تاخیر در توجه به مسائل اجتماعی کشور داریم، اظهار کرد: باید این زمان توسط مسئولان جبران شود و بر این اساس مقرر شد در نشستهای دیگر دستگاهها در مورد فعالیتها توضیح دهند. این مسئول خاطرنشان کرد: پنج اولویت مشخص شد که اعتیاد به مواد مخدر، حاشیهنشینی، طلاق، مفاسد اخلاقی و مناطق بحران خیز محور تعیین شده از سوی رهبری برای این نشستها بود.به گزارش ایسنا، او ادامه داد: باید مرکزیتی برای هماهنگی و برنامه ریزی صورت گیرد که بر این اساس رئیس شورای اجتماعی توسط رئیسجمهوری تعیین شد و در کنار آن دستگاه چابکی به نام سازمان مدیریت امور آسیبهای اجتماعی نیز فعال و بودجه مستقلی برای این امر معین شد.
حاشیهنشینی با توزیع نامتوازن امکانات
یکی از اعضای کمیسیون اجتماعی مجلس درباره معضل حاشیهنشینی میگوید: حاشیهنشینی یکی از مشکلات و آسیبهایی است که شهرهای ایران دچار آن شده اند. علی کرد درباره علت مهاجرت پذیری بیش از حد برخی شهرها میافزاید: عدم مدیریت صحیح و رعایت نکردن طرح جامع و تفصیلی در شهرها باعث شده که این مساله رونق پیدا کند. او اظهار میکند: برای کاهش مسائل حاشیهنشینی باید کارگروههایی در استانداریهای هر استان به دستور وزارت کشور تشکیل شوند و این کارگروهها در قسمت حاشیهنشینی معابر و خیابانها را مشخص کرده و مسائل بهداشتی را مرتفع کنند. همچنین امکانات آموزشی را فراهم و المانهای شهری را دریافت کنند. کرد اضافه میکند: در مکانهایی که سکونتگاه حاشیهنشینان است باید مدیریت ویژه در استانداریها و شهرداریها تشکیل شود و همواره به حاشیهنشینان خدمات ارائه دهند.
او بیان میکند: همچنین باید مسئولان برنامه ریزی کنند تا پدیده حاشیهنشینی در آینده افزایش پیدا نکند. این عضو کمیسیون اجتماعی خاطرنشان میکند: اخیرا در مصوبات دولت وزارت مسکن و شهرسازی اعتبارات ویژه ای گذاشته که امیدواریم تخصیص داده شوند تا به این طریق حاشیهنشینان ساماندهی شوند. از سوی دیگر، زمینهای اطراف شهر یا در طرح تفضیلی هستند یا در طرح جامع شهرند. شهرداری باید نظارت خود را بیشتر کرده و نگذارد هر فردی بدون قانون سکونت کند. کرد میافزاید: این زمینها مربوط به منابع ملی هستند که متولی آن منابع طبیعی است و باید ناظران حفاظت در آنجا مستقر شوند. کرد عنوان میکند: بی عدالتی در توزیع امکانات باعث شده که شهروندان شهرهای کمتر توسعه یافته غیر برخوردار، از امکانات آموزشی، بهداشتی، اشتغال و... بهره مند نباشند. این عضو کمیسیون اجتماعی میگوید: برای رفع این مشکل توصیه میکنم سازمان مدیریت و برنامه ریزی کل کشور توزیع اعتبارات را متوازن کنند و به شهرهای محروم نگاه ویژه تری داشته باشند تا به این طریق مهاجرت و به تبع آن حاشیهنشینی کمتر شود.
نظر شما