سلامت نیوز-*بابك خطی: مدرك پزشكی عمومی سندی است كه به دانش آموختگان رشته پزشكی بعد از طی هفت تا هشت سال تحصیل و گذراندن دوره های علوم پایه، فیزیوپاتولوژی،كارآموزی و كارورزی اعطا می شود.
به گزارش سلامت نیوز، پزشك عمومی طی سالیان متمادی می آموزد كه نشانه ها و شكایت های بیماران را به طور چندجانبه تحلیل نماید و بر پایه آن علت را تشخیص داده و درمان های لازم را ارائه نماید و البته ،در موارد معدودِ نیاز به بررسی تخصصی، بیمار را ضمن توجیه به متخصص مرتبط ارجاع نماید. معنی "نظام ارجاع "نیز در واقع همین است كه یك پزشك با دید گشاده و نه محدود به تخصصی خاص بیمار را بررسی و درمان و فقط در موارد نیاز ارجاع نماید.
"پزشك خانواده"در واقع مكمل افزایش بهره وری نظام ارجاع است ؛اینكه یك پزشك عمومی -كه ترجیحا دوره های خاص پزشك خانواده را هم طی كرده باشد-مسولیت سلامت عده ای از افراد جامعه را به عهده گیرد و حفظ سلامتی و درمان آنان را متقبل شود.حسن پزشك خانواده این است كه درمانگر در مورد بیماران تحت پوشش اشراف بسیار بهتری نسبت به همكاران خود در مراجعه های موردی خواهد داشت و بهتر می تواند در امر درمان و حفظ سلامت موثر باشد.
اما واقعیتی كه در جامعه ما مشاهده می شود چیزی غیر از محوریت پزشكی عمومی است و اكثر بیماران ما تمایل دارند كه برای هر علامت و شكایتی مراجعات تخصصی و فوق تخصصی داشته باشند و این خودارجاعی غالبا بدون داشتن آگاهی و بر پایه اطلاعات شخصی انجام می شود.
جایگاه پزشك عمومی به عنوان مهمترین ركن در نظام سلامت می بایست تعریف و پاس داشته شود.اما به دلیل عملی نشدن آن شاهد تضعیف بدنه پزشكان عمومی ومشكلات جدی برای نظام سلامت هستیم.
دلایل:
الف:عدم دریافت مالی و فقدان شأن متناسب با زحمات و تلاش ،بسیاری از پزشكان عمومی را به سمت اخذ مدرك تخصص به هر قیمت ،یا كار در زمینه هایی مثل اعتیاد و زیبایی بدون داشتن علاقه ی خاص سوق می دهد.
ب:انجام طرح های نظام ارجاع و پزشك خانواده در سطح كشوری به صورت آزمایشی یا عمومی به طور ناقص وبا شیوه های ناكارآمد پایش كه می خواهد از قاطبه پزشكان عمومی كارمندانی مطیع و بدون ابتكار عمل بسازد.
ج:عملكرد و روش كاری در سطح تخصصی و فوق تخصصی در بعضی موارد كه دخالت پزشكان عمومی در بسیاری از امور درمانی را برای جامعه مضر جلوه داده و یگانه راه درمان را مراجعه مستقیم تخصصی و زیر تخصصی معرفی می كند.
د:سیستم بیمه ای و سلامت كشوری كه از پوشش بسیاری از موارد خدمتی و دارویی توسط پزشكان عمومی بدون وجود دلایل علمی و فنی سر باز می زند.
ه:بعضی انجمن های تخصصی ظاهرا علمی كه در مواردی انجام اقدامات خاصی را برای پزشكان عمومی بدون توجه به مصالح عالیه بیمار و تنها بر حسب منفعت گروهی خود محدود و ممنوع می نمایند.
بنابراین پزشكی عمومی در كشور جایگاه متناسب با نقشی كه در سلامت ایفا می كند را ندارد و تخصص گرایی رواج یافته است.
علت تخصص گرایی و ترویج آن نیز صرفا در ناآگاهی بیماران نیست و قسمت عمده آن به عملكرد ها و تبلیغات خود سیستم درمان بر می گردد.
باید توجه داشت كه مراجعه مستقیم تخصصی بیمار در موارد زیادی توام با مشكلاتی در سیر تشخیص و درمان خواهد بود كه اجمالا اشاره می شود:
الف :مراجعه به متخصص در خط اول درمان به دلیل امكان اشتباه در تعیین نوع صحیح تخصص مورد نظر می تواند به سردرگمی بیمار بین متخصصین مختلف و عدم حصول نتیجه منجر گردد.
ب:وجود دیدگاه محدود تخصصی -معروف به دید تونلی-در برخی متخصصین در مواردی باعث می شود كه به طور نادرست علت مشكل را در تخصص خود جستجو نموده ،از توجه و تفكر به سایر علل مهم نشانه های بیمار غافل شده و در نهایت روند درمان دچار خدشه اساسی گردد.
این هر دو مساله زمینه ساز سرگردانی بیمار می گردد ،از طرفی سیر بیماری منتظر انتخاب درست نمی ماند و همین باعث می شود كه گاهی یك بیماری در موقع نامناسب به دست درمانگر مناسب برسد.
مجموعا می توان نتیجه گرفت كه پایه سیستم سلامت و تضمین راهبری صحیح درمان منوط به بررسی بیماران در خط اول توسط پزشكان كارآزموده است و توجه به پزشكی عمومی با این استدلال از یك خواسته ساده به نیاز سلامت جامعه تغییر می یابد.این اعتبار بخشی مستلزم همكاری همه قسمت های تصمیم ساز و اجرایی سیستم سلامت می باشد ،ضمن اینكه همت همه شاغلین آن را خصوصا در سطح تخصصی و زیر تخصصی طلب می كند.
قطعا فواید محقق شدن جایگاه مناسب برای "پزشكی عمومی"علاوه بر جامعه به عنوان صاحب حق سلامت و برخورداری از امكانات درمانی ،تمام سطوح جامعه درمان كشور را هم در بر خواهد گرفت.
*طبیب كودكان
نظر شما