سلامت نیوز:۸۰درصد مرگ‌های ناشی از بیماری‌های غیرواگیر به‌علت ۴دسته از بیماری‌ها رخ می‌دهد. اساس پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر، شناسایی عوامل خطر این بیماری‌ها و كنترل آنهاست. مهم‌ترین عوامل خطر قابل اصلاح، تغذیه ناسالم، نبود فعالیت بدنی یا فعالیت بدنی كم، مصرف الكل و استعمال دخانیات است.
به گزارش سلامت نیوز همشهری نوشت: اگر مفهوم بیماری را از دست دادن سلامت بدانیم طیف وسیعی از بیماری‌ها و مشكلات اجتماعی در این دسته جای می‌گیرند كه بیماری‌های قلبی و عروقی، افزایش فشارخون، دیابت، بیماری‌های آلرژیك، سرطان‌ها، پوكی استخوان، سوختگی، تصادفات، خودكشی‌ها، مسمومیت و بیماری‌های روانی را شامل می‌شود. این دسته از بیماری‌ها اگرچه از فردی به فرد دیگر سرایت نمی‌كند، اما زندگی فرد را به تنهایی تحت‌تأثیر قرار نمی‌دهد و خانواده و جامعه به یك اندازه از این تغییر آسیب می‌بینند.
در ایام عید بسیاری از افراد مواد خوراكی‌ای را مصرف كرده‌اند كه میزان اندك آن شاید آنچنان مضر نباشد ولی مصرف یكباره و زیاد آن سلامتشان را به خطر انداخته است. خوردن مواد نه چندان سالمی نظیر شیرینی‌جات، تنقلات و آجیل شور در دید و بازدیدها از این جمله‌اند.
بیماری‌های غیرواگیر به ناگهان زندگی افراد را تغییر نمی‌دهند. این دسته از بیماری‌ها كم‌كم وارد رگ‌های خونی افراد شده و آن را به تسخیر خود درمی‌آورند. فارغ از بار عاطفی ناتوانی افراد در خانواده، درمان بیماری‌های غیرواگیر طولانی است و هزینه زیادی دارد.
دكتر باقر لاریجانی، معاون آموزشی وزیر بهداشت كه نایب‌رئیس كمیته‌ملی كنترل و پیشگیری بیماری‌های غیرواگیر نیز هست می‌گوید: هم‌اكنون بیماری‌های غیرواگیر به دغدغه اصلی كشورهای ثروتمند تبدیل شده است اما این بیماری‌ها بیش از آنكه كشورهای ثروتمند را تهدید كند،كشورهای فقیر را به مخاطره می‌اندازد. این بیماری‌ها باعث می‌شوند تا خانواده‌ها مبالغ زیاد و گاهی كمرشكنی را برای كنترل و درمان بیماری‌های غیرواگیر هزینه كنند و علاوه بر آن ممكن است ابتلا به این گروه از بیماری‌ها موجب از دست دادن شغل و كاهش درآمدشان شده و آنان را به سوی فقر بكشاند. این چرخه از سویی دیگر نیز عمل می‌كند؛ قشر فقیر جامعه به‌دلیل نداشتن بودجه كافی، سلامت خود را در اولویت قرار نمی‌دهند و بیشتر در معرض خطر ابتلا به انواع بیماری‌ها، ازجمله بیماری‌های غیرواگیر قرار می‌گیرند. درصورتی‌كه پیشگیری و كنترل بیماری‌های غیرواگیر به‌طور مؤثر انجام نشود، هزینه‌های میلیاردی در كشور از دست می‌رود. درحالی‌كه با سرمایه‌گذاری مناسب و تخصیص منابع لازم برای كنترل بیماری‌های غیرواگیر می‌توان از این بحران پیشگیری كرد.
- كم‌تحركی از كودكی شروع می‌شود
با تغییر سبك زندگی در دهه‌های اخیر، حتی كودكان نیز در معرض خطر هستند. رژیم غذایی ناسالم، روی آوردن به بازی‌های رایانه‌ای و افزایش مدت زمانی كه كودكان فعالیت بدنی ندارند مانند افزایش زمان تماشای تلویزیون، كم‌تحركی، اضافه وزن و چاقی كودكان را به‌دنبال داشته كه موجب ابتلا به افزایش بیماری‌های غیرواگیر شده است. چندی پیش معاون تربیت بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش هشدار داد كه اگر فقر حركتی ادامه یابد در آینده با سونامی بیماری‌های غیرواگیر مواجه خواهیم شد. مهرزاد حمیدی با بیان اینكه سواد فقط منحصر به خواندن و نوشتن نیست، گفت: دویدن، بازی كردن و چرخیدن همگی الفبای حركت هستند. اگر پایه حركت به‌خوبی پی‌ریزی نشود فرد در حركات روز مره ازجمله عبور از خیابان هم دچار مشكل می‌شود.
- تغذیه؛ عامل بروز بیماری‌های غیرواگیر
مصرف زیاد نمك، قند، چربی و مصرف كم سبزی و میوه 5 ریسك فاكتور تغذیه‌ای هستند كه در شیوع بیماری‌های غیرواگیر نقش دارند. 19درصد سرطان‌های دستگاه گوارش ناشی از كم خوردن سبزی و میوه است البته این فقط ویژگی ایرانی‌ها نیست، 80درصد مردم جهان میوه و سبزی كم‌می‌خورند. زهرا عبداللهی، مدیركل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت گفت: طی بررسی‌ها در سال2010 عوامل خطر تغذیه‌ای بیشترین میزان مرگ در دنیا را موجب شده است. اضافه وزن و چاقی در گروه‌های سنی مختلف به‌ویژه در كودكان 15 تا 23ماهه و جوانان 25 تا 34ساله معضل امروز جامعه ماست.
تغییر سبك زندگی تا حدود زیادی می‌تواند بروز بیماری‌های غیرواگیر را به تأخیر بیندازد و یا از بروز آن جلوگیری كند. به‌طور مثال تحقیقات نشان داده است، یك سال پس از ترك سیگار ضریب خطر ابتلا به بیماری‌های قلب و عروق تا ۵۰ درصد كاهش پیدا می‌كند.
یكی از مهم‌ترین موارد در زمینه كنترل این گروه از بیماری‌ها، تبعیت از دستورات و مشاوره‌های دارویی پزشك است و در كنار آن، تغییر سبك زندگی برای كنترل عوامل خطر ایجاد‌كننده و تشدیدكننده این گروه از بیماری‌ها الزامی است. تغذیه سالم، افزایش فعالیت بدنی، كاهش یا ترك استعمال دخانیات و قطع مصرف الكل، مهم‌ترین اركان اصلاح سبك زندگی - چه در افراد مبتلا به بیماری‌های غیرواگیر و چه در افراد سالم - هستند.
- 4 رفتار پرخطر از نظر سازمان جهانی بهداشت
سازمان جهانی بهداشت، 4عامل خطر رفتاری شامل تغذیه ناسالم، نبود فعالیت بدنی یا فعالیت بدنی كم، مصرف سیگار و مصرف الكل را به‌عنوان عوامل خطر اصلی بیماری‌های غیرواگیر درنظر گرفته است. شهرنشینی و تغییر سبك زندگی در جوامع باعث بروز این عوامل خطر رفتاری شده‌اند كه ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر را به‌دنبال دارد. عوامل خطر متابولیك شامل افزایش فشار خون، افزایش قند خون، افزایش سطح چربی خون، اضافه وزن و چاقی كه ارتباط مستقیمی با عوامل خطر رفتاری دارند نیز موجب ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر می‌شوند. عوامل متعدد دیگری ازجمله مصرف نمك، آلودگی هوا، مخاطرات شغلی و مصرف مواد‌مخدر نیز جزو عوامل خطر اصلی ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر در ایران است.
نظر شما